1129 - Χιούμορ Καλογερικό

Eπιμέλεια: ΘΟΔΩΡΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Σε πάπυρο του τρίτου αιώνα μ.Χ. ο ανώνυμος συντάκτης του κειμένου περιγράφει τη δημιουργία του κόσμου και λέει ότι το σύμπαν γεννήθηκε με ένα τρομερό... γέλιο! Η αρχή έγινε μ' έναν πάταγο άνευ προηγουμένου, έναν απίστευτο ορυμαγδό!

«Μόλις Εκείνος άρχισε να γελάει, αμέσως εγένετο φως. Οταν ξαναγέλασε, παντού απλώθηκαν νερά. Την τρίτη φορά εμφανίστηκε ο Ερμής. Την τέταρτη οι γενεές. Την πέμπτη το πεπρωμένο. Την έκτη η ροή του χρόνου».

Οπως ξέρουμε, έβδομη δεν υπήρξε, επειδή την έβδομη ημέρα Εκείνος άρχισε να αναπαύεται και από τότε δεν ξαναγέλασε.

Πολλούς αιώνες αργότερα οι επιστήμονες, αναζητώντας την πρώτη στιγμή της δημιουργίας, έφτασαν σε κάτι παρόμοιο με το γέλιο Εκείνου, και το ονόμασαν big bang.

Ευτυχώς, τα πλάσματά του συνέχισαν να γελάνε. Το γέλιο έχει τη δική του πλούσια ιστορία. Οι αρχαίοι Ελληνες το εκτιμούσαν και το «καλλιεργούσαν».

Γελούσαν όχι μόνον κατ' ιδίαν, αλλά και στην αγορά και στα θέατρα. Και στη συνέχεια, τους μιμηθήκαν οι Ρωμαίοι.

Με τη διάδοση όμως του χριστιανισμού (μιας πολύ σοβαρής θρησκείας), τα πράγματα άλλαξαν. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος υποστήριζε ότι ο Ιησούς Χριστός σ' ολόκληρη τη ζωή του δεν γέλασε ποτέ. Ετσι το γέλιο, με το πέρασμα των αιώνων, στη δυτική Ευρώπη θεωρήθηκε από σοβαρούς θεολόγους έργου του Διαβόλου.

Φυσικά, μια γενική απαγόρευση του γέλιου, μια οριζόντια περικοπή καθιερωμένου δικαιώματος, δεν ήταν δυνατό να εφαρμοστεί στην πράξη. Οι άνθρωποι, όλοι οι άνθρωποι, συνέχισαν να γελάνε. Ακόμη και οι λειτουργοί του Υψίστου.

Η Ελλάδα είναι γεμάτη μοναστήρια, μικρά και μεγάλα. Πολλά απ' αυτά, θεμελιωμένα πριν από αιώνες, είναι ιστορικά. Στο Αγιον Ορος όλα είναι ιστορικά και μάλιστα όχι μόνον οι είκοσι κυρίαρχες μονές, αλλά και πολλές σκήτες, ακόμη και κελιά.

φωτογραφία του Travis Dove

περιοδικό National Geographic

Δεκέμβριος 2009

.......Οι περισσότεροι κοσμικοί πιστεύουν ότι οι καλόγεροι είναι πάντοτε σοβαροί και λιγομίλητοι. Νηστεύουν και προσεύχονται συνεχώς για τη σωτηρία της ψυχής τους. Οσοι πιστεύουν κάτι τέτοιο κάνουν λάθος.

Σίγουρα η καλογερική είναι βαριά από όρθρου βαθέος μέχρι νυκτός. Υπάρχουν όμως και κάποιες στιγμές, έστω και σπάνιες, πιο χαλαρές, πιο κοσμικές, θα λέγαμε. Οι μοναχοί ξέρουν ότι το γέλιο, έστω και αν δεν μακραίνει σίγουρα τη ζωή, οπωσδήποτε τη βελτιώνει, ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς και χρόνο δίσεκτο σαν το σημερινό.

Ετσι, κάποιες «ιστοριούλες», κάποια ανέκδοτα, όπως και κάποιες φάρσες, ευφραίνουν την καρδίαν των καλογήρων και των ευλαβών προσκυνητών. Οι μοναχοί ξέρουν ακόμη ότι η αυτοειρωνεία, όπως και αυτοσαρκασμός, με την παραδοχή της αδυναμίας, αποτελούν ένδειξη δύναμης και πνευματικής αντοχής.

Από τη δική του πλευρά ο προσκυνητής θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός. Ποτέ να μην υποτιμήσει το πόσο ενημερωμένος μπορεί να είναι ένας ερημίτης για τα όσα συμβαίνουνε στη χώρα και στον υπόλοιπο κόσμο.

Εξάλλου ο μοναχός γνωρίζει καλύτερα από τον προσκυνητή (κόβει το μάτι του) αυτό που λέει η Σοφία Σειράχ: «Στολισμός ανδρός και γέλως οδόντων και βήματα ανθρώπου αναγγέλλει τα περί αυτού». Με άλλα λόγια, το ντύσιμο, ο τρόπος που γελάει καθώς και ο τρόπος που περπατάει ένας άνθρωπος αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα του.

Οταν ο καλόγηρος διαπιστώσει ότι ο προσκυνητής συμπεριφέρεται με καρδίαν καθαράν, μπορεί να τον παρηγορήσει λέγοντάς του: «Εσείς οι κοσμικοί δεν είστε αμαρτωλοί. Αντίθετα, εμείς οι καλόγεροι, έχοντας κάνει πολλές αμαρτίες, μπήκαμε στο μοναστήρι και φορέσαμε τα μαύρα για να σώσουμε τις ψυχές μας».

Ο ίδιος πάντως, όταν πέσει σε αντιφάσεις, δε διστάζει να δηλώσει:«Ξέρεις, ο σκούφος που φοράω είναι στρόγγυλος κι όπως θέλω τον γυρίζω»...

Φάρσες ευλογημένες

Ορισμένες φορές οι καλόγεροι, όπως ομολογούν οι ίδιοι, δεν κατορθώνουν να αντισταθούν στον πειρασμό και «τιμωρούν» όσους δεν συμπαθούν κάνοντάς τους φάρσες. Αλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο σκληρές, όλες ευλογημένες και καλοπροαίρετες.

Λέγεται ότι, πριν από αρκετά χρόνια, ένας δεσπότης, προκειμένου να τιμήσει με την παρουσία του τη γιορτή ενός κελιού, ζήτησε (ή μάλλον απαίτησε άγαρμπα) να του έχουν για φαγητό τηγανητό μπακαλιάρο.

Ο μάγειρας ενοχλήθηκε πάρα πολύ, αλλά δεν είπε τίποτα σε κανέναν. Εψαξε και βρήκε μια παλιά χοντρή μάλλινη φανέλα, την έκοψε σε κομμάτια, έβαλε το σχετικό χυλό με ολίγη μαγιά, για να υπάρξει το απαιτούμενο φούσκωμα, και τα τηγάνισε.

Οταν ο σεβασμιότατος όρμησε στο περιπόθητο έδεσμα, δεν άργησε να διαπιστώσει ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ακολούθησαν σκηνές ελάχιστα... χριστιανικές. Η ιστορία έκανε αμέσως το γύρο του Αγίου Ορους και σύντομα κυκλοφόρησε και έξω από τα όρια της αγιωνύμου χερσονήσου.

Διοικητικές πυραμίδες

Οπως συμβαίνει παντού και πάντοτε, όπου υπάρχουν διοικητικές πυραμίδες, σπανιότατα οι χαμηλόβαθμοι συμπαθούν τους ανωτέρους τους. Την αντιπάθειά τους για τους μητροπολίτες εκφράζουν επιγραμματικά οι καλόγεροι λέγοντας: «Αν ήταν η δουλειά καλή, θα δούλευαν και οι... δεσποτάδες».

Στο μοναστικό βίο η υπακοή των νεοτέρων προς τους ανωτέρους τους είναι καθήκον απαράβατο. Γι' αυτό και οι απλοί μοναχοί, όταν βρίσκουν κατάλληλο ακροατήριο, απαγγέλλουν ρυθμικά:

Οταν είναι για φαΐ, όλοι στην υπακοή.

Οταν είναι για δουλειά, τρέξτε όλοι στα κελιά.

Οταν ένας μοναχός διαπράξει κάποιο ατόπημα, ακόμη και το πιο ασήμαντο, ζητάει συγχώρεση από τον ανώτερό του λέγοντας: «Ευλόγησον». Και ο ανώτερος είναι υποχρεωμένος να τον συγχωρήσει.

Οταν όμως κάποτε σ' ένα μοναστήρι το «Ευλόγησον» άρχισε ν' ακούγεται πολύ συχνά κι από πολλούς, λέγεται ότι ο ηγούμενος προσπάθησε να περιορίσει τη χρήση του, λέγοντας: «Από τότε που ανακαλύφθηκε το ''Ευλόγησον'', χάθηκε το φιλότιμο».

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

Ανυστερόβουλη προσφορά σε όσους μοναχούς θα τύχει να το διαβάσουν. (Μπορούν να την αξιοποιήσουν και χαμηλόβαθμοι κοσμικοί, εναντίον των προϊσταμένων τους).

Σ' ένα μεγάλο μοναστήρι οι καλόγεροι συνήθιζαν να συγκεντρώνονται μια φορά την εβδομάδα και να λένε ανέκδοτα. Μετά το κάθε ανέκδοτο, οι μοναχοί γελούσαν μία φορά. Οι προϊστάμενοι γελούσαν δύο φορές. Μια φορά όταν το άκουγαν και μία όταν το καταλάβαιναν. Ο ηγούμενος γελούσε τρεις φορές. Μία μαζί με τους μοναχούς, όταν το άκουγε. Μια δεύτερη φορά, όταν το καταλάβαινε. Και μία τρίτη, όταν του το εξηγούσαν.

κλικ στις φωτογραφίες

http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=36&artid=134460