5593 - Οι 33 επιστημονικές εργασίες οι οποίες θα ανακοινωθούν στο 9ο Διεθνές Συνέδριο της Αγιορειτικής Εστίας (21-23/11/2014)

Το Θ΄ Διεθνές Συνέδριο της Αγιορειτικής Εστίας με θέμα: «Η εξακτίνωση του Αγίου Όρους στον Ορθόδοξο κόσμο: τα μετόχια» θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης από 21-23 Νοεμβρίου 2014

Η διοργάνωση του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου  με θέμα τα μετόχια του Αγίου Όρους θα δώσει την ευκαιρία για μία ολιστική προσέγγιση του φαινομένου: τη μελέτη των αγιορειτικών μετοχίων όχι μόνον ως ενός μοναστικού οικονομικού θεσμού μεταβαλλόμενου στη διαχρονία, αλλά ως παράγοντα κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών, ως μέσου εξακτινώσεως της αγιορειτικής λειτουργικής πρακτικής και λατρευτικής εμπειρίας και ως παράγοντα. 

Στο Συνέδριο θα ανακοινωθούν οι εξής εργασίες:

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014

14:00-14:30 Τα μετόχια ως οικονομική και κοινωνική ενδοχώρα του Αγίου Όρους ΚΡΙΤΩΝ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ, Δ/ντής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

18:00-18:15  Οικισμοί και αγιορείτικα μετόχια στην Χαλκιδική, 10ος-15ος αι. ΚΩΣΤΗΣ ΣΜΥΡΛΗΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

18:15-18:30 Ενάντια στην κρίση. Ο ρόλος των αγιορειτικών μετοχίων στο ύστερο Βυζάντιο ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΟΝΔΥΛΗ, Assistant Professor of Byzantine art and archaeology, University of Virginia.

18:30-18:45 Η αγιορειτική παρουσία στην Κωνσταντινούπολη κατά την Παλαιολόγεια Περίοδο ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΒΑΝΙ, Μεταδιδακτορικός ερευνητής / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

18:45-19:00 Τα μετόχια της μονής Χιλανδαρίου στα Σκόπια και τα περίχωρα τους MIRJANA ŽIVOJINOVIĆ, Σερβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών.

19:45-20:00 Η διαμόρφωση του δικτύου των αθωνικών περιουσιών στην Ανατολική Μακεδονία από την ύστερη βυζαντινή στην πρώιμη οθωμανική περίοδο (τέλη 14ου – αρχές 16ου αιώνα). ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ, Επικ. Καθηγητής Βυζαντινής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης.

20:00-20:15 Τα αγιορείτικα μετόχια στη Λήμνο κατά την οθωμανική περίοδο ΦΩΚΙΩΝ ΚΟΤΖΑΓΕΩΡΓΗΣ, Επικ. Καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας ΑΠΘ

20:15-20:30  Η συρίκνωσις των μετοχίων από τα μισά του ΙΘ’ αι. και μετά ΜΟΝΑΧΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ ΔΟΧΕΙΑΡΙΤΗΣ

20:30-20:45 Τα αγιορειτικά μετόχια κατά τη μετάβαση από το οθωμανικό στο ελληνικό κράτος ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΟΥΖΑΚΗΣ, Δρ Ιστορίας

ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

ΜΕΤΟΧΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

09:15-09:30 Συμβολή στην ιστορία των Αγιορειτικών Μετοχίων των Βόρειων Σποράδων (Σκιάθου – Σκοπέλου – Ερημονήσων) π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΛΙΑΝΟΣ

09:30-09:45 Εξελικτική πορεία των μεταβυζαντινών μετοχίων:  εννοιολογικό περιεχόμενο και ειδικότερες αναφορές  μετοχίων  εκτός Αγίου Όρους ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΑΚΟΣ, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Δικαίου Νομικής Σχολής ΑΠΘ.

09:45-10:00 Η λειτουργία ενός μετοχίου μιας ιδιόρυθμης Αγιορείτικης μονής. (Το μετόχι της μονής Βατοπεδίου στα Μουδανιά) ΜΙΛΤΟΣ ΠΟΛΥΒΙΟΥ, Δρ Αρχιτέκτονας.

10:00-10:15 Η συμβολή ενός αγιορείτικου μετοχιού στη διαμόρφωση της ταυτότητας μιας τοπικής κοινωνίας: Η περίπτωση του Αγίου Γεωργίου του Σκυριανού ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΜΠΙΝΗΣ, Αρχαιολόγος – 23η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

10:15-10:30 Τα αγιορειτικά μετόχια ως συντελεστές ιδρύσεως νέων χωρίων ΙΩΑΚΕΙΜ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΣ, Δρ Αρχαιολόγος.

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΥΚΑΣΟ

10:45-11:00 Ο ρόλος των Ηπειρωτών Ελλήνων για την έναρξη της αφιέρωσης μοναστικών συγκροτημάτων ως μετοχίων στις μονές του Άθω στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες τον 16ο αιώνα (οι περιπτώσεις του Γκιόρμα, του Οξιώτη και του Μιχαήλ Βοεβόδα) ΜΟΝΑΧΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΙΤΗΣ

11:00-11:15 Οι απαρχές της αφιέρωσης «ρουμανικών» ιερών καθιδρυμάτων προς το Άγιον Όρος (β´μισό 16ου αιώνα): κρατική ή ιδιωτική υπόθεση; LIDIA COTOVANU, Docteur de l’EHESS, Paris (soutenance du doctorat le 04 avril 2014)

11:15-11:30 Το πρώτο μετόχι της μονής Χιλανδαρίου στη Βλαχία (1645) RADU PĂUN, Docteur en Histoire, Chargé de recherche au CNRS

11:30-11:45 Η δήμευση των μετοχίων στη Ρουμανία το 1862-1865 και η Ρωσία LORA GERD, Ρώσικη Ακαδημία Επιστημών – ερευνήτρια

11:45-12:00 Το μετόχι της μονής Ιβήρων στη Γεωργία τον 19ο και τις αρχές 20ου αιώνα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ, Επιστημονικός Συνεργάτης Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ

12:45-13:00 Το νομικό καθεστώς των μετοχίων του Αγίου Όρους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ΣΟΦΙΑ ΤΖΩΡΤΖΑΚΑΚΗ-ΤΖΑΡΙΔΟΥ, Επικ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ

13:00-13:15 Το προνομιακό φορολογικό καθεστώς των μετοχίων και της εν γένει ακίνητης περιουσίας των Μονών του Αγίου Όρους ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής.

13:15-13:30 Εγγυήσεις του Ελληνικού Κράτους γιά το αγιορειτικό Καθεστώς και απαλλοτριώσεις των Μετοχίων ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, Δικηγόρος.

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ

18:15-18:30  Αγιορείτικα μετόχια και εξαρτήματα: ομοιότητες και διαφορές  ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αναπλ. Καθηγητής Ιστορικής Γεωγραφίας – Τμήματος Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

18:30-18:45 Μακροσκοπική προσέγγιση του φαινομένου των μετοχίων: ζητήματα μεθοδολογίας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΠΑΚΗΣ, Αρχαιολόγος.

18:45-19:00  Επισκόπηση της αρχιτεκτονικής των μετοχίων της Μακεδονίας ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗΣ, Αρχιτέκτονας.

19:00-19:15 Οι βυζαντινοί πύργοι των αγιορειτικών μετοχίων στη Χαλκιδική ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΑΝΔΡΟΥΔΗΣ, Εκλεγμένος Λέκτορας Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ.          

20:00-20:15 Αγιορειτικά μετόχια στη Χαλκιδική: Εισαγωγικά για μια τυπολογία των οικοδομικών συγκροτημάτων τον 19ου αιώνα ΝΙΚΟΣ ΜΕΡΤΖΙΜΕΚΗΣ, Αρχαιολόγος.

20:15-20:30 Το οικοδομικό συγκρότημα του υδρόμυλου του μετοχίου της Ι. Μ. Διονυσίου στο Μεταγγίτσι Χαλκιδικής ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΚΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, Τοπογράφος Μηχανικός – Αναστηλώτρια ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΟΥΤΣΟΤΟΛΗ, Πολιτικός Μηχανικός – Αναστηλώτρια ΑΝΝΑ ΜΠΟΖΟΠΟΥΛΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Αναστηλώτρια- ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΑΛΕΛΑΚΗΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Αναστηρλωτής

20:30-20:45 «Διαδρομές» έργων τέχνης από τα μετόχια στις αθωνικές μονές κατά τη βυζαντινή και μετά την Άλωση περίοδο. Η μαρτυρία των πηγών και των αντικειμένων ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΚΟΣ, Δρ Αρχαιολόγος – 10η ΕΒΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 

ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

11:30-11:45 Το μετόχιον Καστρίν (Градац) και οι βυζαντινοσερβικές σχέσεις (δεύτερο ήμισυ του 13ου αιώνα) SRDJAN PIRIVATIĆ, Institute for Byzantine studies of the Serbian Academy of Sciences and Arts.

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΞΑΚΤΙΝΩΣΗ

11:45-12:00 «Αρχειακές πληροφορίες για περιοδείες της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου και εικόνες από τη μονή Βατοπεδίου το 19ο αιώνα: τεκμήρια ακτινοβολίας και μετοχίων της μονής στη Μακεδονία και Θράκη». ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΝΟΒΑΣ, Αρχαιολόγος Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού.

12:00-12:15 Τα Αγιορείτικα μετόχια ως χώρος πνευματικής δημιουργίας ΣΥΜΕΩΝ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ.

12:15-12:30 Όψεις της επιδράσεως της Αγιορειτικής πνευματικότητας στις τοπικές κοινωνίες δια των μετοχίων: λειτουργική ζωή – γενίκευση της τιμής των εν Αγίω Όρει τιμωμένων Αγίων ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ