Ανδρομάχη Νάστου
Δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας
Πρωτάτου επανεπίσκεψις
Περίληψη της Εισήγησης:
Η περάτωση των επεμβάσεων
συντήρησης που πραγματοποιήθηκαν στον τοιχογραφικό διάκοσμο του Ναού του
Πρωτάτου, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ 2007-2013 από την
Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, ανέδειξαν νέα δεδομένα που επιβάλλουν
μια εκ νέου ανάγνωση του μνημείου και έναν κριτικό αναστοχασμό του έως τώρα
γνωσιακού πλαισίου.
Στην παρούσα ανακοίνωση
επιχειρείται μια επανεξέταση του μνημείου στη βάση τριών αλληλοτεμνόμενων
καννάβων: αρχιτεκτονική, εικονογραφικό πρόγραμμα και επιγραφικές παρατηρήσεις.
Καταρχήν, παρουσιάζονται οι μεταβολές και οι διαδοχικές αρχιτεκτονικές φάσεις
του ναού στην ιστορική τους προοπτική προκειμένου να περιγραφεί ο φυσικός χώρος
ανάπτυξης του εικονογραφικού προγράμματος και να τεκμηριωθούν εικονογραφικές
λύσεις και επιλογές μεθόδων επεμβάσεων.
Εν συνεχεία, παρουσιάζονται
εικονογραφικά θέματα που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης
και ανήκουν στην κύρια φάση τοιχογράφησης του ναού. Παράλληλα, δημοσιεύονται
παραστάσεις που δεν είχαν ταυτιστεί νωρίτερα ή είχαν ταυτιστεί με ανακρίβεια.
Αναμφίβολα, το σημαντικότερο
στοιχείο που προέκυψε από τις εργασίες συντήρησης και μελέτης των τοιχογραφιών
του Πρωτάτου ήταν η υπογραφή ενός εκ των μελών του συνεργείου που φιλοτέχνησε
τον τοιχογραφικό διάκοσμο. Η υπογραφή επιτρέπει την απόδοση του μοναδικού
εικαστικού συνόλου στους φυσικούς του δημιουργούς και τοποθετεί την έρευνα σε
μια πιο στέρεη βάση προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω ζητήματα για το
συνεργείο που εργάστηκε στην εικονογράφηση του Πρωτάτου, τις περιοχές δράσης
και την εξέλιξη της τεχνοτροπίας του και, εν τέλει, να προστεθεί μια ακόμα
ψηφίδα στο μωσαϊκό της γνώσης για την τέχνη της εποχής.
Η παρουσίαση των νέων δεδομένων
που προέκυψαν από τις αναγκαίες επεμβάσεις στον τοιχογραφικό διάκοσμο του
Πρωτάτου αναδεικνύει ζητήματα πρακτικής και θεωρητικής υφής, όπως η πολυσημία
ενός μνημείου που επιδέχεται πολυεπίπεδη μελέτη και αντιστοίχως πολλαπλές
αναγνώσεις, η σημασία του φυσικού χώρου ως παράγοντα συγκεκριμένων επιλογών
αισθητικών και συμβολικών, και ο θεματικός σχεδιασμός του εικονογραφικού
προγράμματος σε αναφορά με την ιστορική συγκυρία.
Η συνοπτική παρουσίαση των νέων
στοιχείων δεν έχει χαρακτήρα εμβριθούς μελέτης σε επιμέρους ζητήματα. Πρόκειται
περισσότερο για την απόδοση των δεδομένων αυτών στην επιστημονική κοινότητα
προς αξιοποίηση τους, καθώς θέτει τους όρους σύγκρισης με άλλα ενυπόγραφα έργα
της Παλαιολόγειας Περιόδου στα Βαλκάνια.
http://www.agioritikiestia.gr/el/
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου