5197 - Οι αγιογραφικοί οίκοι στη Σκήτη Αγίας Άννας

H δεύτερη μεγαλύτερη συγκέντρωση ζωγράφων, μετά τiς Καρυές, εντοπίζεται στη Σκήτη Αγίας Άννας, όπου διακρίθηκαν τέσσερις αγιογραφικοί οίκοι. O αρχαιότερος είναι οι Θεοφιλαίοι με έδρα την καλύβη των Εισοδίων της Θεοτόκου κοντά στο Κυριακό καί ιδρυτή τον μοναχό Θεόφιλο Μαδυτινό (1798-1918), που ήρθε στη Σκήτη το 1826. Συνεχιστές ήταν ό μοναχός Χερουβείμ Καπετανάκης (†1910) με μαθητεία στους Ιωσαφαίους και ο μοναχός Γαβριήλ Λαμπής ο Πνευματικός.

Δεύτερη συνοδεία σχημάτισαν οι τέσσερις κατά σάρκα αδερφοί Καρτσωναίοι με έδρα την καλύβη του Αγίου Γεωργίου πλησιόχωρα στο  Κυριακό.

Αρχαιότερος ήταν ό Γαβριήλ πού είχε μαθητεύσει στους Θεοφιλαίους και εγκαταστάθηκε στην καλύβη του Αγίου Γεωργίου το 1896, για ν’ ακολουθήσουν τα αδέρφια του στα 1904. Μέλη τής συνοδείας ήταν οι μοναχοί Θεόφιλος Μαδυτινός (†1918) και Παντελεήμων Κάρτσωνας (1919 κ.ε.). Νεότερος ήταν ό αγιογραφικός οίκος των Αναναίων στην καλύβη της Υψώσεως Τιμίου Σταυρού. Ιδρύθηκε από τον Ανανία και τούς αδερφούς του Ιωαννίκιο, Ευγένιο καί Κύριλλο το 1860. Σύμφωνα με συμβόλαιο, οι Άναναίοι παρέδιδαν δεκαπέντε εικόνες εβδομαδιαίως σε Ρώσους.

Ο αγιογραφικός οίκος πού ίδρυσε ο Αγαθάγγελος στεγαζόταν στην καλύβη Κοιμήσεως της Θεοτόκου από το τέλος του 18ου αιώνα. Διάδοχοι ήταν οι μοναχοί Νεόφυτος και Μακάριος με μαθητεία στους Ιωασαφαίους μαζί με άλλους Μικρασιάτες μοναχούς. Στον αγιογραφικό οικο «φοίτησαν» Θεοφιλαίοι και Αναναίοι.

Ο αγιογραφικός οίκος των Βολιωτών σχηματίστηκε από τον μοναχό Σεραφείμ (†1942), πού μαθήτευσε (1915-20) στους Ιωασαφαίους, με συνεργάτες τούς μοναχούς Χρυσόστομο και Γρηγόριο. Έδρα τους ήταν η καλύβη των Αγίων Πάντων που ανακαινίστηκε στα 1918. Συνεργάστηκαν με τη Μονή Αγίου Παντελεήμονος. Μικρότερα εργαστήρια αγιογραφίας στη σκήτη διατηρούσαν ο παπα-Χρυσόστομος στην καλύβα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, με μαθητές Βολιώτες και Αβραμαίους ζωγράφους, ο Μητροφάνης στην καλύβα  του Εύαγγελισμου της Θεοτόκου και ο μοναχός Αζαρίας στην καλύβα της Αποτομής του Τιμίου Προδρόμου .

 Δρ Νικόλαος Μπονόβας,

Αρχαιολόγος Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού

http://www.pemptousia.gr