Η γενική διάταξη του τέμπλου
παραμένει σχεδόν πάντοτε η ίδια, με μερικές προσθαφαιρέσεις κατά περίπτωση. Η
διάταξη αυτή δίνεται στο ακόλουθο σχέδιο·
Πάνω στο δάπεδο βρίσκεται η βάση.
Από τη βάση ξεκινούν οι κολόνες. Ανάμεσα στις κολόνες χαμηλά, στη θέση των
θωρακίων των μαρμάρινων τέμπλων, τοποθετούνται οι ποδιές, άλλοτε ξυλόγλυπτες,
και άλλοτε ζωγραφισμένες. Ακολουθεί μία στενή ξυλόγλυπτη μερίδα, η σταφυλή, και
από πάνω ένας ορθογώνιος ταμπλάς, ο κάτω κεταμπές. Επονται οι δεσποτικές
εικόνες, οι οποίες επιστέφονται από τους επάνω κεταμπέδες. Ως το συγκεκριμένο
ύψος, στο κέντρο ανοίγεται η ωραία Πύλη, που κορυφώνεται με το άγιον Ποτήριον.
Στα αριστερά βρίσκεται η θύρα της Προθέσεως και δεξιά εκείνη του διακονικού.
Ακολουθεί σειρά από τοξωτές επιστέψεις, τα κεμέρια, με ολόγλυφες προεξέχουσες
περιστερές, από τις οποίες κρέμονται τα κανδήλια. Οι ανώτερες ζώνες δεν
διακόπτονται από πόρτες· Στην πρώτη ζώνη παριστάνεται η ρίζα του Ιεσσαί, στη
δεύτερη κλήμα, και ύστερα η σειρά των εικόνων του Δωδεκαόρτου, που πολλές φορές
είναι περισσότερες από δώδεκα. Ακολουθούν οι Απόστολοι, εικόνες με προτομές
Αποστόλων. Το τέμπλο καταλήγει σε χαμηλή αετωματική επίστεψη, το κλαδί, στην
κορυφή του οποίου υψώνεται ο σταυρός με ζωγραφισμένο τον Εσταυρωμένο,
πλαισιωμένο από δύο εξαπτέρυγα με ζωγραφικές επίσης παραστάσεις του Ιωάννου και
της Παναγίας.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν
τα τέμπλα της Μονής Βατοπαιδίου, τα οποία ανήκουν στην εποχή του νεοελληνικού
μπαρόκ (από τα μέσα περίπου του 18ου ώς τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα). ‘Από
την εποχή αυτή διατηρούνται στη θέση τους τρία τέμπλα:
του Καθολικού, έτος 1788
 |
|
Καθολικό, Τέμπλο (1788) - Επίθυρο
της Ωραίας Πύλης και τμήμα του επιστύλιου
|
του Παρεκκλησίου του Αγίου
Ανδρέου, τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα
 |
|
Παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέου.
Τέμπλο (τελευταία δεκαετία 18ου αιώνα). Γενική άποψη
|
 |
|
Παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα -
Τέμπλο (τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα) Λεπτομέρεια
|
 |
|
Παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέου.
Τέμπλο (τελευταία δεκαετία 18ου αιώνα). Επίθυρο της Ωραίας Πύλης και τμήμα του
επιστυλίου
|
του Παρεκκλησίου της Αγίας Ζώνης,
β’ δεκαετία 19ου αιώνα
 |
|
Παρεκκλήσιο Αγίας Ζώνης
|
Παρατηρούνται ορισμένες αλλαγές
στην διάρθρωση, στην τεχνική και στην τεχνοτροπία. Το ανάγλυφο γίνεται
ιδιαίτερα έξεργο και πληθαίνουν οι ζώνες πού, εξαιτίας της διάτρητης τεχνικής
τους, μοιάζουν με δαντέλα. Το θεματολόγιο εμπλουτίζεται και συνδυάζεται
ποικιλότροπα, ενώ επιχειρείται η φυσιοκρατική του απόδοση. Ολόκληρη η επιφάνεια
του βάθους επιχρυσώνεται. Οι κίονες αποκτούν δεύτερα και τρίτα κιονόκρανα και
το επιστύλιο μετασχηματίζεται σε βαρύ θριγκό. Το τέμπλο μετατρέπεται σε
αδιαπέραστο φράγμα ανάμεσα στον κυρίως ναό και το ιερό, υψώνεται έως την κορυφή
των τοίχων και γέρνει προς τα εμπρός.
 |
|
Παρεκκλήσιο Αγίας Ζώνης - Τέμπλο
(αρχές 190υ αιώνα) - Λεπτομέρεια με την παράσταση τρύγου
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου