Το σχεδιάγραμμα και η επεξήγησή του είναι από το βιβλίο Αγιορείτικη μεταλλοτεχνία. Από τον 18ο στον 20ό αιώνα.
Παρόλο που από το 1997, έτος έκδοσης του έργου, έχουν γίνει αρκετές μεταβολές τόσο στη χρήση των κτιρίων όσο και στην κατασκευή νέων, δεν παύει να έχει και σήμερα μεγάλο ενδιαφέρον.
(κλικ για μεγέθυνση της φωτογραφίας)
1 . Βυζαντινός ναός του Πρωτάτου
2. Κωδωνοστάσιο
3. Μεσαιωνικός πύργος
4. Κτίριο Ιεράς Κοινότητος
5. Περιοχή καταστημάτων γύρω από το Πρωτάτο, κατεδαψίστηκαν περί το 1963
6. Κτίριο Μονής Σίμωνος Πέτρας μέχρι πρότινος στεγάζονταν ο ΟΤΕ
7. Κτίριο Μονής Βατοπαιδίου με τρία καταστήματα στο ισόγειο και κατοικία στον όροφο: α) υποδηματοποιείο προ του 1937, κενό 1940-1981, βιβλιοπωλείο 1981 κ.ε., β) εστιατόριο-καφενείο ως το 1952, παντοπωλείο 1952-1980, αποθήκη 1980 κ.ε., γ) υποδηματοποιείο ως το 1952, αποθήκη
8. Κτίριο Μονής Ζωγράφου. Το ισόγειο κατάστημα στέγαζε παντοπωλείο και ραφείο, σήμερα βιβλιοπωλείο
9. Κτίριο Μονής Ζωγράφου (πηγή Αγίου Γεωργίου). Παντοπωλείο πριν το 1968, οινομαγειρείο στο ισόγειο και ξενοδοχείο στον όροφο (από το 1968 ως σήμερα)
10. Παρεκκλησιο Τιμίου Προδρόμου
11. Παλιά Αθωνιάδα, σήμερα ξενώνας της Ιεράς Κοινότητος
12. Κελλί Υπαπαντής Μονής Γρηγορίου (Ιωασαφαίοι) με 4 καταστήματα στο ισόγειο. Προ του 1930 καπηλειά και φαρμακείο, ιδιοχρησία από το 1930 κ.ε.
13. Κελλί Αγίου Γεωργίου Μονής Σίμωνος Πέτρας με 8 καταστήματα στο ισόγειο και κατοικίες στον όροφο. Κυρίως παντοπωλεία και αποθήκες μετά τον πόλεμο: α,β) μαραγκούδικα πριν το 1940, γ) παντοπωλείο παλαιότερα και ραφείο τώρα, δ) αποθήκη παντοπωλείου Θ. Ταλέα, ε) παντοπωλείο Θ. Ταλέα από το 1937, στ) σήμερα αποθήκη με το παλιό τυπογραφείο-φωτογραφείο, ζ) σήμερα αποθήκη του λεωφορείου, η) αποθήκη
14. Κελλί Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, αντιπροσωπείο Μονής Φιλοθέου. Σύγχρονο κτίσμα (1964) με 2 καταστήματα στο ισόγειο (κομπολογάδικα-παντοπωλεία), που αντικατέστησε παλαιότερο με ένα ενιαίο κατάστημα που ήταν παντοπωλείο
15. Κατεδαφισμένο κτίσμα της Μονής Μεγίστης Λαύρας (1973) με δυο καταστήματα στο ισόγειο: α0 λειτούργησε ως καφενείο- εστιατόριο, ψωμάδικο και παντοπωλείο ως το 1973, β) παντοπωλείο και στη συνέχεια υποδηματοποιείο ως το 1973
16. Κοιμητήριο Πρωτάτου, ναός Αγίου Νικολάου
17. Λαυρωτικό κελλί της Ζωοδόχου Πηγής με δυο καταστήματα στο ισόγειο: α) χρυσοχοείο Χρυσικού, σήμερα ραφείο προηγ. Γαβριήλ, β) ωρολογοποιείο, σήμερα ραφείο. Ως τις αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσε στο κελλί ονομαστό ωρολογοποιείο που κατασκεύαζε αγιορειτικά εκκρεμή.
18. Κτίριο καταστημάτων με κατοικίες στον όροφο, ιδιοκτησία του κελλιού της Ζωοδόχου Πηγής: α) μπρουντζάδικο Ν. Αγγέλου από το 1889 ως το 1950, ωρολογοδιορθωτήριο π. Κυπριανού ως το 1963, σήμερα κενό. β) ζαχαροπλαστείο και αργότερα μπακιρτζίδικο του Θ. Ταλέα, από το 1934 ως σήμερα
19. Κτίριο εργαστηρίου Μονής Κουτλουμουσίου με κατοικία στον όροφο, που στέγαζε σιδηρουργείο στο ισόγειο. Παλαιότερα στέγαζε παντοπωλείο, εργαστήριο παρασκευής τορβάδων και αργυροχοείο.
20. Κτίριο εργαστηρίου Μονής Καρακάλλου. Στο ισόγειο στέγαζε ως το 1985 τσαγκαράδικο.
21. Κτίριο εργαστηρίων Μονής Καρακάλλου
22. Κελλί Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αντιπροσωπείο Μονής Καρακάλλου.
23. Κελλί Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αντιπροσωπείο Μονής Εσφιγμένου
24. Κελλί Αναλήψεως του Κυρίου, αντιπροσωπείο Μονής Βατοπαιδίου
25. Κελλί Αγίων Πάντων, αντιπροσωπείο Μονής Δοχειαρίου
26. Κελλί Γενεσίου Θεοτόκου Μονής Χιλιανδαρίου
27. Κελλί Αγίων Αρχαγγέλων Μονής Μεγίστης Λαύρας
28. Κελλί Προφήτη Ηλία Μονής Κουτλουμουσίου (Φιρφιρή)
29. Κελλί Αγίου Ανδρέα, αντιπροσωπείο Μονής Ξενοφώντος από το 1960, πρώην Χιλιανδαρινό κελλί. Το κατάστημα στο υπόγειο λειτουργούσε σαν Ταχυδρομείο
30. Κελλί Τιμίου Προδρόμου Μονής Κουτλουμουσίου (Διονυσίου του εκ Φουρνά)
31. Καταστήματα Μονής Κουτλουμουσίου: α) πρώην τσαγκαράδικο, ερείπιο, β) καφενείο, ερείπιο
32. Κελλί Αποτομής Προδρόμου Μονής Ιβήρων. Στο κατάστημα του ισογείου λειτούργησαν «σταμπαδούρικο»-χαλκογραφείο (πριν το 1900), παντοπωλείο (1900-55) και κομπολογάδικο (1955 ως σήμερα)
33. Κελλί Γενεσίου της Θεοτόκου Μονής Διονυσίου. Στο κατάστημα του ισογείου λειτούργησαν ραφείο (ως το 1900) και κομπολογάδικο (1900 ως σήμερα)
34. Κελλί Αγιορειτών Πατέρων, αντιπροσωπείο Μονής Κωνσταμονίτου
35. Κοινά καταστήματα Ιεράς Κοινότητος. Στον όροφο του κτιρίου στεγάζεται η Αστυνομία από την εποχή της Τουρκοκρατίας και στο ισόγειο τρία καταστήματα (κυρίως παντοπωλεία, 1900 ως σήμερα)
36. Κτίριο Μονής Ιβήρων. Στον όροφό του λειτουργούσε τράπεζα ως το 1940. Στο κατάστημα του ισογείου λειτουργούσε παντοπωλείο (ως το 1968) και εστιατόριο (1968 ως σήμερα)
37. Κελλί Αγίου Δημητρίου, αντιπροσωπείο Μονής Ιβήρων
38. Κτίριο καταστήματος Μονής Ιβήρων στο οποίο λειτουργεί φούρνος
39. Κελλί Τριών Ιεραρχών, αντιπροσωπείο Μονής Παντοκράτορος
40. Κτίριο εργαστηρίων «Βασιλικού Νερού», Μονής Μεγίστης Λαύρας (ερείπιο). Στο ανατολικό άκρο του διατηρείται εργαστήριο που λειτούργησε ως μπρουντζάδικο και αργότερα ως καφενείο.
41. Σιδηρουργείο στο Βασιλικό Νερό Μονής Μεγίστης Λαύρας (π. Φιλίππου)
42. Κελλί Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Κουκουζέλη, Μονής Μεγίστης Λαύρας
43. Σιδηρουργείο Κελλίου Κοιμήσεως Θεοτόκου (π. Ευλογίου)
44. Κτίριο Μονής Αγίου Παντελεήμονος, σταύλος, παλαιότερα σαμαράδικο
45. Κελλί Αγίου Γεωργίου, αντιπροσωπείο Μονής Αγίου Παντελεήμονος
46. Κελλί Αγίου Δημητρίου, αντιπροσωπείο Μονής Ξηροποτάμου. Στο ισόγειο έχει καταστήματα στα οποία στεγάστηκαν κατά διαστήματα κουρείο, παντοπωλείο, κομπολογάδικο και δύο ραφεία
47. Κελλί Αγίου Νικολάου, Μονής Βατοπαιδίου
48. Κελλί Αγίου Χαραλάμπους, Μονής Βατοπαιδίου. Στο κελλίστεγάστηκε πρόσφατα βιβλιοπωλείο
49. Κελλί Γενεσίου Θεοτόκου Μονής Καρακάλλου
50. Κελλί Αρχαγγέλων Μονής Χιλιανδαρίου. Στο κελλί λειτουργούσε παλιά «σταμπαδούρικο»
51. Κελλί Αγίου Γεωργίου Μονής Χιλιανδαρίου
52. Κελλί Παναγίας Γλυκοφιλούσας Μονής Χιλιανδαρίου (Τυπικαριό)
53. Μύλος Καρυών Μονής Χιλιανδαρίου
54. Κελλί Αγίας Τριάδος Μονής Αγίου Παντελεήμονος
55. Κελλί Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αντιπροσωπείο Μονής Χιλιανδαρίου
56. Κελλί Αγίου Ιγνατίου Μονής Χιλιανδαρίου
57. Κελλί Αγίου Θωμά Μονής Χιλιανδαρίου (ερείπιο)
58. Κελλί Αγίου Νικολάου Μονής Χιλιανδαρίου
59. Κελλί Αγίου Δημητρίου Μονής Χιλιανδαρίου
60. Κελλί Αγίου Ανδρέου, αντιπροσωπείο Μονής Αγίου Παύλου
61. Κελλί Μεταμορφώσεως, αντιπροσωπείο Μονής Ζωγράφου
62. Κελλί Μεταμορφώσεως, παλιό αντιπροσωπείο Μονής Ζωγράφου, σήμερα εργατόσπιτο
63. Δρόμος προς α0 Κελλί Αγίων Πάντων, αντιπροσωπείο Μονής Σίμωνος Πέτρας και Διοικητήριο μέχρι τ0 2007, β) κελλί Αγίου Νικολάου Κουτρούλη και κελλί Αγίου Μηνά, Μονής Σίμωνος Πέτρας, γ) κελλί Αγίων Πάντων, κονάκι Μονής Σταυρονικήτα, δ) σκήτη Αγίου Ανδρέα, ε) κελλί Αγίων Αναργύρων Μονής Γρηγορίου
64. Κελλί Αγίων Αναργύρων, Μονής Γρηγορίου
65. Δρόμος προς τα αντιπροσωπεία των Μονών Μεγίστης Λαύρας, Γρηγορίου και Διονυσίου.
Αγιορείτικη μεταλλοτεχνία. Από τον 18ο στον 20ό αιώνα
Κουφόπουλος Πέτρος Μ. - Μαμαλούκος Σταύρος Β.
Αθήνα 1997,
σελ. 335, εικ. 429
ISBN 960-244-039-2
Η μεταλλοτεχνία στη μοναστική πολιτεία του Αθω, από τον 18ο ως τα μέσα περίπου του 20ού αιώνα, παρουσιάζει πολύπλευρο ενδιαφέρον.
Η δραστηριότητα των διαφόρων τομέων της σχετίζεται άμεσα με τον καθημερινό βίο, την παραγωγή, εν γένει, στο ίδιο το Αγιον Όρος αλλά και περιοχές κοντινές ή μακρινές, με τις οποίες συνδέονται ποικιλοτρόπως τα ιερά καθιδρύματά του.
Το έργο αυτό, καρπός πολυετούς έρευνας, απογράφει και διασώζει τη μνήμη (κτήρια, εξοπλισμούς, τεχνίτες) δύο αιώνων δημιουργίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου