Ζήσης Μελισσάκης
Φιλόλογος-Παλαιογράφος, Κύριος ερευνητής
Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών / Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
«Η καταλογογράφηση των κωδίκων αρ. 328-400 και των
παλαιότερων εντύπων (15ος και 16ος αι.) της Μονής Ιβήρων. Δύο παράλληλα
προγράμματα»
Στο πλαίσιο της προσπάθειας της Μονής Ιβήρων για αναλυτική καταγραφή ολόκληρου του έντυπου και χειρόγραφου πλούτου της βιβλιοθήκης της βρίσκονται σε εξέλιξη δύο παράλληλα προγράμματα καταλογογράφησης σημαντικού μέρους των ελληνικών κωδίκων (αρ. 328-400) και όλων των ελληνικών και λατινικών εντύπων του 15ου-16ου αιώνα που κατέχει.
Η σύνταξη του καταλόγου των κωδίκων αποτελεί μέρος
ενός ευρύτερου προγράμματος νέας καταλογογράφησης των χειρογράφων, το οποίο
σχεδιάσθηκε στις αρχές του 1990 και έχει ήδη αποδώσει καρπούς με την έκδοση δύο
τόμων (κώδικες 1-100 και 1387-1568), ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση άλλων
δύο. Το τρίτο μέρος της σειράς καταλόγων, που εκπονείται από εμάς, περιλαμβάνει
σχεδόν αποκλειστικά χαρτώα μεταβυζαντινά χειρόγραφα, σύμμεικτου κυρίως
περιεχομένου, μεταξύ των οποίων ορισμένα από τα πλέον γνωστά της Μονής, όπως ο
ογκώδης «Ωκεανός» του λογίου του 16ου αιώνα Θεοφάνη Ελεαβούλκου. Στην
ανακοίνωση αναλύονται οι παλαιογραφικές, κωδικολογικές, φιλολογικές, αλλά και
ιστορικές ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει το συγκεκριμένο υλικό, τα προβλήματα
που προκύπτουν κατά την επεξεργασία του και η μεθοδολογία που ακολουθείται στην
περιγραφή του.
Ο κατάλογος των παλαιοτέρων εντύπων εντάσσεται στο
πρόγραμμα καταγραφής ολόκληρου του περιεχομένου της βιβλιοθήκης εντύπων της
Μονής, βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2003 και θα περιλαμβάνει λεπτομερείς
περιγραφές των περίπου πεντακοσίων ελληνικών και εκατόν πενήντα λατινικών
τίτλων των δύο πρώτων αιώνων της τυπογραφίας. Ωστόσο λαμβάνοντας υπόψιν τα έργα
που καταλαμβάνουν περισσότερους του ενός τόμους, καθώς και τα πολλαπλά αντίτυπα
άλλων, οι τίτλοι αυτοί αντιστοιχούν σε περίπου εξακόσια ελληνικά και διακόσια λατινικά
«σώματα» βιβλίων. Στην ανακοίνωση δίνονται πληροφορίες για το περιεχόμενο των
εντύπων αυτών, την ιστορία τους, όπως προκύπτει από τα σημειώματα που φέρουν
πολλά από αυτά, την κατάσταση διατήρησής τους, καθώς και την πολύπλοκη μέθοδο
περιγραφής τους, η οποία οφείλει να αναδείξει ταυτόχρονα τη μοναδικότητα του
καθενός, αλλά και τη στενή σχέση που πολύ συχνά έχει με κάποιο άλλο είτε ως
συσταχωμένο με εκείνο είτε ως μέρος της ίδιας σειράς βιβλίων είτε ως απλό
αντίτυπο του ίδιου έργου.
Σχετικά:
ΗΜΕΡΙΔΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, 8 Δεκεμβρίου 2017
2ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, 9 - 10 Δεκεμβρίου 2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου