2758 - Το Άγιο Όρος στη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου (1797)

O Ρήγας Βελεστινλής είναι ιδιαίτερα επιμελής με το Άγιον Όρος, που απεικονίζει στη Χάρτα του, ίσως λόγω και της εκεί παλαιάς του διακονίας. Εκτός της πλήρους καταγραφής των ιερών μονών και των άλλων τοπωνυμίων της χερσονήσου προχωρεί σε μια εξαιρετική συμβολική αναπαράσταση του ορεινού όγκου του Άθω στο άκρο της χερσονήσου, με ένα «διπλό σύμβολο βουνοκορφής». Το σύμβολο αυτό έχει προφανή αναφορά στα πρότυπα των «δίκορφων» απεικονίσεων ιερών ορέων (Σινά, Άγιον Όρος), που συναντώνται στα σχετικά προσκυνητάρια, τα οποία γνώριζε ο Ρήγας.

Τα 42 τοπωνύμια τα οποία καταγράφονται στη Χάρτα του Βελεστινλή, κατά κατηγορία συμβόλου που σημειώνεται στο υπόμνημα του χάρτη (φωτ. κάτω), είναι τα εξής:
.......Εκκλησία: Ζωγράφου, Κωνσταμονίτη, Χιλιντάρι, Εσφιγμένο, Βατοπαίδι, Παντοκράτωρ, Δοχειαρίου, Σταυρονικήτα, Ρούσικο (ο Αγ. Παντελεήμων), Ξενοφών, Ξηροπόταμον, Σίμων πέτρα, Γρηγόριος, Διονύσιος, Παύλος, Σκήτη νέα, Αγ. Άννα, Καυσοκαλύβι, Σμύρνα, Σκήτη Κερασιάς, Λαύρα, Καρακάλου, Φιλοθέου, Ιβήρων, Κοτλομούσι (25 συνολικά τοπωνύμια συνοδευόμενα από το σχετικό σύμβολο της κατηγορίας).
.......Πόλις χωρίς τείχη: Ακρόαθος
.......Χώρα: Σίγγος, Δίον, Χρυσός, Κλεωναί, Στρατονίκη (5 συνολικά τοπωνύμια συνοδευόμενα από το σχετικό σύμβολο της κατηγορίας).
.......Χωρίον: Κάσσερα, Ολόφυξος, Ουρανούπολις, Παθαιότριον (4 συνολικά τοπωνύμια συνοδευόμενα από το σχετικό σύμβολο της κατηγορίας).
.......Επιπλέον δυο σύμβολα στην, κατά Βελιστενλή, απεικόνιση του Αγίου Όρους σχεδιάζονται, αλλά δεν επεξηγούνται θεματικά στο υπόμνημα (Καρυαίς, Μετ. Αργ.) και έξι τοπωνύμια αναγράφονται χωρίς συνοδευτικό σύμβολο: Σάνα, Ξυνά νερά, Φραγγόκαστρον, Άθως ορ., Νυμφαίον αγ, όρους Ακ., Ακρόαθον Ακ.

Πηγή:

Σχετικό: 747 - Ο Ρήγας Φερραίος και το Βατοπαίδι