2723 - Αποκαταστάθηκε η υδατογέφυρα του μεταβυζαντινού Υδραγωγείου του Προσφορίου στην Ουρανούπολη (τέως βατοπαιδινό μετόχι)

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης της Υδατογέφυρας του Υδραγωγείου του Προσφορίου, έξω από την Ουρανούπολη της Χαλκιδικής. Η λιθόκτιστη τοξωτή γέφυρα είναι τμήμα ολοκληρωμένου υδροδοτικού συγκροτήματος, το οποίο αποτελεί σπάνιο δείγμα σύνθετου και λειτουργικού τεχνικού έργου, καθώς σε συνολικό μήκος 300 μέτρων περιλαμβάνονται στη σειρά η Υδρομάστευση (πηγή) με τον υδαταγωγό και την υδατογέφυρα (μεταφορά), η βρύση με τη μεγάλη ποτίστρα για τα εκτρεφόμενα ζώα (κατανάλωση) και τη δεξαμενή αποθήκευσης του νερού που περισσεύσει .

Το σύνολο του τεχνικού έργου βρίσκεται μέσα στο τέως βατοπεδινό μετόχι του Προσφορίου του Αγίου Όρους, του οποίου ο παλιός πυρήνας παραχωρήθηκε στη Μονή λίγο πριν το 1018 μ.Χ.

Η παλαιότερη ένδειξη για την αξιοποίηση της πηγής προέρχεται από έγγραφο του 1622/23 (αρχείο Μονής Βατοπεδίου, έτος εγίρας 1032). Η Υδρομάστευση βρίσκεται στην κοίτη του χειμάρρου, ο οποίος αναφέρεται στο εν λόγω έγγραφο ως «πηγαδοχείμαρρος». Κατά την αρχαιολογική έρευνα εντοπίστηκαν κατασκευαστικές φάσεις και σύμφωνα με πληροφορίες που προκύπτουν από το αρχείο της Μονής Βατοπεδίου συντελέστηκαν το 1860 και λίγο μετά τη μεγάλη πλημμύρα του 1945.

Οι εργασίες που εκτελέστηκαν ήταν απολύτως απαραίτητες για τη διατήρηση του μνημείου, επειδή η γέφυρα έφερε έντονες φθορές λόγω εγκατάλειψης, όπως ρωγμές, αποσάθρωση του συνδετικού κονιάματος, απόκλιση από την κατακόρυφο που έφθανε τα 70 εκατοστά. Τρεις μεγάλοι όγκοι λιθοδομής ισορροπούσαν αντιστηριζόμενοι πάνω στη ρηγματωμένη γέφυρα. Με το έργο που ολοκληρώθηκε στερεώθηκε η γέφυρα, αποκαταστάθηκε η χτιστή αύλακα για το νερό και στον περιβάλλοντα χώρο έγιναν κατασκευές για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του μνημείου, όπως λιθόχτιστο καθιστικό και βρύση και τοποθετήθηκαν πινακίδες κατεύθυνσης και ενημέρωσης με πληροφορίες για το σύνολο του υδροδοτικού συγκροτήματος.

Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Μακεδονία – Θράκη 2009-2013» του ΕΣΠΑ και οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο του 2012, σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Το έργο εκτελέστηκε με αυτεπιστασία από τη 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, διήρκεσε 18 μήνες και κόστισε 116.000 €. Η 10η ΕΒΑ έχει ήδη εκπονήσει μελέτη και εργάζεται μαζί με τη Γενική Γραμματεία Πολιτισμού για την ένταξη του έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα με σκοπό την αποκατάσταση και ανάδειξη όλων των μνημειακών κατασκευών του Υδραγωγείου.

http://www.agelioforos.gr