Ι. ΑΜΑΛΦΙΝΟΙ
Οι Αμαλφινοί μοναχοί, μια 7μελής ομάδα ευσεβών χριστιανών, έρχονται στο Όρος κατά το 984-985. Της ομάδας ηγείται ο Λέων, αδελφός του δούκα του Benevento Pantolfo του Β΄. Κατάγονται όλοι από την ιταλική πόλη Amalfi της επαρχίας Σαλέρνο, περιοχή που υπαγόταν στη βυζαντινή αυτοκρατορία.
Ο Λέων και οι μαθητές του ήρθαν στο Όρος λαϊκοί και εκάρησαν στην Ιερά Μονή Ιβήρων από τον Ίβηρα Άγιο Ιωάννη. Μετά μια 5ετία περίπου αυτοί θ' αρχίσουν να οργανώνουν στα όρια της Μεγίστης Λαύρας μια δική τους Ρωμαϊκή μονή, ένα monasterium amoenum (=μοναστήρι τερπνό), σε περιοχή που τους δώρισε ο Άγιος Αθανάσιος.
Ο τόπος, που μέχρι σήμερα δέχτηκε πολλές ονομαστικές παραλλαγές (Αμαλφινών, Αμαλφιτινών, Μολφιτάνου, Μολφινού, Μορφινού, Μορφονού), διατηρεί ακατάλυτο μνημείο παρουσίας τον πύργο του.
Της άφιξης του Λέοντα στον Άθω είχε προηγηθεί η άφιξη Νικηφόρου του Γυμνού. Ο Νικηφόρος ξεκινά για τον Άθω με τον αββά του Φαντίνο. Ο Φαντίνος κατά τη διέλευσή τους από τη Θεσσαλονίκη πεθαίνει και ο Νικηφόρος έρχεται μόνος στη Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, όπου εγκαθίσταται. Είναι αρχές της 10ετίας του 970. Ο Νικηφόρος ήταν τρανός ασκητής κι έκανε τραχύ ασκητικό βίο, «ενδιαιτώμενος γυμνός τοις της Καλαβρίας όρεσι». Στην αρχή αυτός συνέχισε τον ιδιόρρυθμο τρόπο ζωής, όμως ο Αθανάσιος τον πείθει ν' ακολουθήσει την κοινοβιακή τάξη: «την σινδόνα αυτού εξέδυσεν και την όλην αυτού διαγωγήν εις την των κοινοβιακών κατήλαξεν».
Υπάρχουν κι άλλα γνωστά ονόματα Ιταλών Αγιορειτών του 10ου και 11ου αιώνα. Υπάρχουν και μονές γνωστές: της Χιλιάδος, του Καλαβρού (η τελευταία ήταν γνωστή ως μονή του Μ. Βασιλείου, αλλά ο κτήτοράς της, αξιωματούχος της αυλής των Κομνηνών, Βασίλειος Καλημέρης, δώρησε στο μοναχό Βαρθολομαίο di Simeri η οποία από τότε «το μοναστήριον του Καλαβρού παρά τοις εγχωρίοις επονομάζεται».
Το Λέοντα διαδέχεται, από το 991 ο Ιωάννης, ο οποίος υπογραφόταν λατινικά. Ο διάδοχός του, πάλι Ιωάννης, από το 1017-1035, υπογράφεται ελληνικά. Η σειρά των ηγουμένων εκτείνεται μέχρι το 1169. Η μονή φαίνεται να λειτουργεί υποτυπωδώς μέχρι και το 1198. Αναφέρεται σε έγγραφο του έτους εκείνου, κατοικούμενη από αλλόγλωσσους μοναχούς. Όμως το επόμενο έτος, ενώ αναφέρεται από τις μονές των αλλοεθνών η Ιβήρων, δεν αναφέρεται η Αμαλφινών. Το παπικό σχίσμα που κατέκλυσε την Ιταλία κατέστησε αδύνατη την επάνδρωση της Μονής. Η Μονή «καταμεληθείσα πάντη και πάντων εξαπορήσασα» με έρημη την εκκλησία και τα κελλιά, εγκαταλείπεται «εις παντελή απώλειαν, ως λείψανα μόνον εναπομείναι». Έτσι ο Πρώτος Ιωάννης και η Μέση αποφασίζουν να την παραδώσουν στη Μεγίστη Λαύρα, «εις ανακαίνισιν και περιποίησιν αυτής και βελτίωσιν πάντων των εν αυτή». Η προσάρτηση επικυρώνεται τον ίδιο χρόνο από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Β΄ (1283-89) και τον Αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ (1282-1328).
Το Όρος παρείχε κοινοτικά πρότυπα που η Δύση πολύ τα χρησιμοποίησε: σειρά ηγουμένων του Monte Cassino είχαν στενές σχέσεις με το Όρος. Επίσης οι δομινικανοί μοναχοί αντέγραψαν το κοινοτικό σύστημα του Άθω, ενώ ο Joachim da Fiore (1130-1202) κατέβαλλε προσπάθειες να ιδρύσει στη Νότια Ιταλία ένα παπικό Άγιο Όρος.
Πηγή: Δωροθέου Μοναχού, ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μύηση στην Ιστορία του και τη Ζωή του, εκδ. ΤΕΡΤΙΟΣ, Κατερίνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου