Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2020

13149 - Άγιον Όρος - Ουράνια πόλη: Θησαυροί


http://athosmoviearchive.blogspot.com
Τίτλος και πνευματικά δικαιώματα: Από την αρχή της ιστορίας του, το Άγιο Όρος αποτέλεσε χώρο για τη δημιουργία πολλών έργων τέχνης: στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής τοιχογραφίας, εικονογραφίας, ψηφιδωτών, βυζαντινών ψαλμωδιών κλπ. Το όγδοο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ Holy Mountain: Η Ουράνια Πόλη έχει μόλις αφιερωθεί σε αυτό το τμήμα της κληρονομιάς του Αγίου Όρους, δηλαδή στην πλούσια καλλιτεχνική κληρονομιά της «μοναστικής δημοκρατίας».
Το αρχαιότερο κτίσμα του Αγίου Όρους θεωρείται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στις Καρυές, η οποία πιθανόν χτίστηκε τον 9ο αιώνα. Ωστόσο, η κύρια εκκλησία (καθολικό) της Μεγάλης Λαύρας, την οποία αργότερα είδαν οι καθεδρικοί ναοί και οι οικοδόμοι σχεδόν όλων των εκκλησιαστικών εκκλησιών των μοναστηριών του Άθω, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της εκκλησιαστικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της αρχιτεκτονικής του αγίου Σάβα είναι το καθολικό της σερβικής μονής του Χιλανδαρίου, το οποίο χτίστηκε στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του δέκατου τέταρτου αιώνα. Τα μοναστήρια του Άθω, συχνά λόγω της εισβολής των πειρατών, κατασκευάζονται σαν φρούρια και επομένως είχαν κάποια στρατηγική σημασία. Εκτός από  τοίχους και πύργους, οι ιδιαιτερότητες της αγιορειτικής αρχιτεκτονικής αντιπροσωπεύονται από τις κόκκινες ζωγραφισμένες, προηγουμένως επιχρισμένες προσόψεις των παλαιότερων εκκλησιών.
Η επιτοίχια ζωγραφική είναι η πιο διαδεδομένη μορφή τέχνης στο Άγιο Όρος. Τα παλαιότερα παραδείγματα διατηρούνται στο μοναστήρι Ιβήρων και τη μεγαλύτερη ακμή γνώρισε κατά τη διάρκεια της «Αναγέννησης των Παλαιολόγων».
Τα σημαντικότερα επιτεύγματα αυτής της ζωγραφικής σχολής βρίσκονται στην παλαιότερη εκκλησία του Αγίου Όρους: στα τέλη του 13ου αιώνα, οι ζωγράφοι του Πρωτάτου τελειοποίησαν την αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής, είτε σε μεμονωμένες παραστάσεις είτε σε σκηνές όπου εκπροσωπούνταν αρκετοί συμμετέχοντες.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης και την περίοδο παραμονής, η αποκατάσταση της καλλιτεχνικής ζωής στο Άγιο Όρος ήρθε τον 16ο αιώνα και οφείλεται σε καλλιτέχνες από την Κρήτη, ο πιο γνωστός από τους οποίους είναι ο Θεόφανος Στρελίτζας Μπαθάς.
Τον 17ο αιώνα έγινε ένα διάλειμμα με την κρητική ζωγραφική σχολή, ενώ στις αρχές του 18ου αιώνα υπήρξε μια τάση να επιστρέψει στα μεσαιωνικά δείγματα των παλαιολόγων. Ο πιο διάσημος εκπρόσωπος αυτής της τάσης είναι ο Διονύσιος εκ Φουρνά, γνωστός για το εγχειρίδιο ζωγραφικής του που χρονολογείται γύρω στο 1730.
Τα ψηφιδωτά αποτελούν μια ειδική μορφή της ζωγραφικής του Αγίου Όρους και δύο από τα παλαιότερα αξίζει να αναφερθούν από τη Μονή Ξενοφώντος, με παραστάσεις του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου, καθώς και την εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό από τη Μονή Χιλανδαρίου, η οποία μπορεί να χρονολογηθεί στον 12ο αιώνα.
Ιδιαίτερα πολυάριθμες είναι οι εικόνες με την μορφή της Παναγίας, στην οποία ως μέρος της ζωγραφικής αφήγησης συχνά αποδίδονται τα πολυάριθμα θαύματά της και τα οποία σχετίζονται με την ίδρυση πολλών μοναστηριών.
Σε όλη τη μακρά περίοδο της ιστορίας του Αγίου Όρους, όλες οι καλλιτεχνικές δημιουργίες των ορθόδοξων λαών, τα μέλη των οποίων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής της μοναστικής κοινότητας, μπορούν να ανιχνευθούν. Παρ 'όλα αυτά, η βυζαντινή τέχνη έδωσε τη βασική σφραγίδα στα πρώτα πεντακόσια χρόνια ύπαρξης οργανωμένης μοναστικής ζωής στο Άγιον Όρος και τα επιτεύγματα αυτής της περιόδου εξακολουθούν να αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους οικοδόμους και τους ζωγράφους που εργάζονται στη χερσόνησο.
Πολλά έργα τέχνης που εκπροσωπούνταν στο Άγιον Όρος αναφέρθηκαν το 1988 στην αναφορά της UNESCO όπου εξηγείται γιατί η «μοναστική δημοκρατία» προστατεύεται ως πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Συμμετοχή:Καθηγητής Bojan Miljković, PhD, Fedon Hadzhiantoniu, PhD, Δημήτρης Λιάκος, PhD, Αναστάσιος Ντούρος, Ακαδημαϊκός καθηγητής. Δρ Svetislav Božić.Σειρά Εκδότης: Δρ. Μικόνια ΚνεβέβιτςΣυγγραφέας: Νεμάνια ΝίκολιτςΑφηγητής: Andrija MilosevicΔιευθυντής: Ognjen JankovićΡαδιοφωνία της Σερβίας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου