Τα υφάδια τα πολύτιμα ποτέ μην ξηλωθούνε
Μια ικεσία στον Κύριο απ όσους αγρυπνούνε.
Μηνύματα και προτροπές παντού είναι σπαρμένες
Του Γρηγορίου οι επιστολές με σπαραγμό γραμμένες.
Μέλος Αιγαίου μπόλιασε φωνή την ψυχωμένη
Καλόγεροι και λαϊκοί μπροστά Της αθροισμένοι.
Θλίψεις και ζάλες να παυθούν και κύματα πελώρια.
Χαρά Θεού χωρίς φειδώ συνέχεια μοιράζει
Το τάλαντό του δόθηκε να πολλαπλασιάζει
Το σήμερον της πίστης μας αίνους Νυμφίου ψέλνει
Μορφές μεγαλοβδόμαδου ξανά μπροστά μας φέρνει
Στην τράπεζα της Δοχειαρίου απόγευμα Τετάρτης, της πρώτης μας φετινής μέρας στο Όρος! Τρώμε νόστιμο λαχανόρυζο με ζυμωτό ψωμί ενώ ακούμε από τον διαβαστή μοναχό πνευματικούς λόγους του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη. Θέμα η προσευχή και το κομποσχοίνι, που δεν πρέπει να έχει διακοσμητικό ρόλο πάνω στο σώμα του ανθρώπου, μα να κοσμεί την πάντοτε εν εγρηγόρσει ψυχή του. Στην είσοδο, ένα άδειο τραπέζι με μια μόνο κορνίζα επιμελώς βαλμένη πάνω του, ώστε να την αντικρίζουν όλοι οι εισερχόμενοι! Διαβάζουμε: «Τράπεζα των ραθυμούντων»! Παντού τα πνευματικά ίχνη του Γέροντος Γρηγορίου. Με έναν άλλον τρόπο εδώ, η συνεχής παραίνεσή του για τον κάματο που αγιάζει, για την εργασία και το κοπιαστικό διακόνημα, που μπολιάζουν την μοναχική πολιτεία με πλείστες όσες αρετές, μα κυρίως με εκείνη που συνεχώς γεννά σωτηρία! Την υπακοή! Χαμογελάμε μόλις βλέπουμε το άστρωτο και άδειο τραπέζι των ραθυμούντων!
Μα είναι ένας άλλος τρόπος να ακουστεί ένα Παύλειο ρήμα, από εκείνα που θα έπρεπε πολύ όλους να μας ελέγχουν: εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω… Το κληρονόμησαν και το βιώνουν αυτό το ρηθέν οι δοχειαρίτες γιατί το διδάχθηκαν εντατικά μα κυρίως βιωματικά από τον ίδιο τον μακαριστό Γέροντά τους! Λερωμένα με χώμα μουτζούρες και σκόνη τα μπαλωμένα ρούχα τους! Ζωηρές οι κινήσεις τους, τα βήματά τους, οι ματιές τους! Οι πάντες εδώ εργάζονται! Ο ένας για τον άλλον και όλοι μαζί για τον Χριστό! Αν ακολουθούσαμε όλοι το παράδειγμά τους… Δεν θα ξηλωνόταν όλο και περισσότερο το… βλατίο της Ελλάδας μας. Δεν θα μπορούσε τούτο το ημερολόγιο Άθωνα να μην έχει κάτι από τα λογοτεχνημένα κηρύγματα και τις επιστολές που τα τελευταία χρόνια περισσότερο, έστελνε στον εμπερίστατο έξω κόσμο ο μακαριστός ηγούμενος. Πολλά από αυτά τα λόγια άλλους έθιξαν, άλλους θύμωσαν, κάποτε και δικαιολογημένα με των ανθρώπων τα μέτρα. Στις τελευταίες του στιγμές τον ρώτησε ο παπά Φιλόθεος: Γέροντα θα πάμε στον Παράδεισο; Εγώ όχι, απάντησε, αποκλείεται γιατί είμαι αμαρτωλός! Εσείς όμως θα πάτε! Εκείνο το εσείς συμπεριλάμβανε όλους τους υπόλοιπους συνανθρώπους του! Σίγουρα καμία απολύτως λέξη δεν έγραψε ο μακαριστός αφού πρώτα δεν την καθαγίασε στην κολυμβήθρα της πονετικής και συνάλληλης αγάπης, αγάπης ανεξαίρετης και άγρυπνης για τον σύμπαντα κόσμο.
Μια τέτοια ενδεικτική επιστολή του ακολουθεί ως θυμητάρι και μοιάζει στο τέλος της με προσευχή σπαρακτική:
«Η Ελλάδα είναι το βλατίο του κόσμου! (Βλατίο είναι ένα πολύτιμο ύφασμα, καλοϋφασμένο και πλουμιστό από τα άνθη του αγρού τα μαγιάτικα.) Οι κλωστές του είναι οι πιο πολύτιμες που φτιάχτηκαν σ᾽ αυτόν τον κόσμο. Είναι κλωστές από αίμα μαρτύρων και ηρώων· είναι κλωστές από δάκρυα οσίων και μετανοούντων. Και υφασμένες από τις καλύτερες υφάντρες του κόσμου
Βλατίο υφασμένο από πόθο του Χριστού και του ηρωικού γένους των Ελλήνων. Πέταγε την σαίτα και κούναγε το χτένι και έλεγε· «Παναγιά μου, εσύ δώσε χρώμα και σχέδιο σ᾽ αυτό το πολύτιμο πανί». Και όταν έβγαινε από την κρεβαταριά, τον αργαλειό, το έβαζαν στο μαντάνι του πόνου, για να μαλακώσει το ύφασμα το αγιασμένο. Όπως όμως κάθε ύφασμα, έχει κι αυτό ένα αδύναμο σημείο, να τραβά κλωστές. Ποιος λαός δεν τράβηξε κλωστή από αυτό το βλατίο, για να υφάνει τον πολιτισμό του;
Τα τελευταία χρόνια δεν τραβούν κλωστές μόνον οι ξένοι λαοί. Πολύ περισσότερο εμείς οι Νεοέλληνες. Η τελευταία κυβέρνηση -είναι φοβερό- πόσο αγωνίζεται αυτό το βλατίο να το κουρελιάσει, να το πατήσει. Κανένας δεν βάζει στο μυαλό του ότι και το πιο πολύτιμο ύφασμα, όταν του τραβήξουν τις κλωστές, γίνεται σφουγγαρόπανο για τα πλακάκια και τα μάρμαρα. Ποδοπατείται σήμερα αλύπητα από αυτούς που τοποθέτησε ο ελληνικός λαός, για να κάνουν τον κόμπο και να σταματήσει το ξήλωμα, το κουρέλιασμα. Κάθε μέρα αυτά έχω στον νου μου και πάντα καταλήγω: μόνον ο Θεός μπορεί να δέση τον κόμπο και να πάψη το ξήλωμα του προγονικού βλατίου.
Θεέ μου, παράλυσε τα χέρια αυτών που τραβούν τις κλωστές και δέσε γερά τον κόμπο, να σταματήση αυτό το ξήλωμα που καμιά ελληνική καρδιά δεν το αντέχει.»
Στο απόδειπνο μπροστά στην Γοργοϋπήκοο, στεκόμαστε δίπλα στον Ιαπωνικής καταγωγής μοναχό! Ένα καθαρό κεράκι στα τελειώματά του, φωτίζει τα άγια λόγια που σε λίγο καιρό είμαστε βέβαιοι πως ελέω Θεού θα του χαριστούν, ώστε από στήθους να τα απαγγέλει. Τώρα τον ακούμε συνεχώς να τα επαναλαμβάνει. Φως Χριστού καταυγάζει το γαλήνιο πρόσωπό του! Νυχτώνει νωρίς πλέον! Στο δωμάτιο συνοψίζουμε τα της πρώτης μας μέρας. Στο τηλέφωνο ο αδελφός μας ο Παναγιώτης από το Άργος, παλιός και… ταγμένος φιλοδοχειαρίτης. Μας ρωτά συνέχεια για διάφορα λες και δεν έχει έρθει ποτέ στο δοχειάρι… Νιώθουμε τον πόθο του και την αγάπη του να ανηφορίσει και εκείνος σύντομα προς την γνώριμή του γαλήνη… Μια τελευταία ερώτησή του πριν κλείσουμε, μας συγκινεί βαθιά… -Πήγατε στον Γέροντα να τον χαιρετίσετε και να του πείτε ότι τον αγαπώ; εννοώντας το αν πήγαμε στο κεροφώτιστο μνημούρι του Γέροντα Γρηγορίου, στην αυλή απέναντι απ την είσοδο… -Ναι πήγαμε αδελφέ μας! Του είπαμε και από εσένα το Χριστός Ανέστη!
Καθ΄ολη την διάρκεια του μεσονυχτικού ο Ιάπωνας μοναχός διαβάζει το ψαλτήρι στο αναλόγιο δεξιά απ την λιτή. Δεν σταματά ούτε στιγμή ως τον εξάψαλμο. Ξημέρωμα και όρθρος Αγίου Λουκά του Ευαγγελιστή! Μεγάλη γιορτή! Σε ένα κάθισμα αποτυπώνεται η κορυφαία μορφή του Θεόσοφου Αγίου της ημέρας, του ιερού συγγραφέα και του Μέγα Παύλου του συνεκδήμου: Εἰς τὴν σύμπασαν κτίσιν ὁ θεῖος φθόγγος σου, ἐξεχύθη, ὡς φέγγος ζωῆς, ἀπόστολε, καὶ τῶν δογμάτων σου, Λουκᾶ, ταῖς ἐπιλάμψεσιν, ἀνακηρύττει ἐμφανῶς, τοῖς ἐν ζόφῳ τῶν δεινῶν, τὴν γέννησιν τοῦ Σωτῆρος, καὶ τὸ ἑκούσιον πάθος, καὶ τὴν τριήμερον ἀνάστασιν. Υπηρέτης της θείας χάριτος και διάκονος μέγιστος εορτάζει σήμερα στο Όρος! Ιατρός σωμάτων και ψυχών! Καλλιτέχνησε την αλήθεια και το ζωντανό θαύμα της πίστης μας! Πρώτος αξιώθηκε να ιστορήσει την Πανάμωμο Αγαθή! Γράψαμε κάποτε για εκείνον με την χάρη του Θεού: Της Οδηγήτριας τη ματιά με δέος να κοιτάξεις και να θαυμάσεις ύστερα των Μαθητών τις Πράξεις… Πριν την πρωινή τράπεζα όλοι ανεξαιρέτως λαμβάνουν θέση μπροστά στην Παναγία για την παράκλησή της! Θυμάμαι την πρώτη φορά που παρακολούθησα αυτήν την μοναδική μυσταγωγία. Πάνε δέκα και πλέον χρόνια. Ήταν τότε και ο Γέροντας εδώ!
Ανεβασμένος σε ένα σκαλί έμοιαζε να σκεπάζει προστατευτικά όλα του τα καλογέρια που έφτιαχναν έναν χορό από κάτω του! Κάθε φράση της παράκλησης την ξεκινούσε εκείνος με τον τόσο ιδιαίτερο τρόπο του φερμένο από τα Αιγαιοπελαγίτικα περιβόλια της Κυρίας Θεοτόκου. Μακρόσυρτες φράσεις και εύηχα παρακαλετά παιδιών προς την Μάνα όλου του κόσμου. Τι κι αν αυτή η συνήθεια που καθιέρωσε ο μακαριστός Γρηγόριος επαναλαμβάνεται αδιαλείπτως εδώ και τόσες δεκαετίες…
Με την ίδια θέρμη παρακολουθούμε μοναχούς και λαϊκούς επισκέπτες, ικέτες με δυνατές ψυχωμένες φωνές να απευθύνονται στην Θεογεννήτορα Κόρη. «Την Γοργοϋπήκοον, της Θεοτόκου εικόνα, πάντες ευφημήσωμεν, Σελήνην την ένδοξον και ολόφωτον, την λαμπράν άλωνα, σφαίραν την ουράνιον, και πολυάστρον, υπάρχουσαν· άρκτον επτάστερον, δι’ ης προς Θεόν οδηγούμεθα· Παρθένον αγλαόμορφον, άστροις τε πολλοίς διαυγάζουσαν, Πλειάδα ωραίαν και ίριν ποικιλόχροον, δι’ ης, κατακλυσμού ημάς ρύεται πάντοτε ο Κύριος». Δεν καταλαγιάζουν ποτέ οι θλίψεις και η ζάλη τούτου του πρόσκαιρου. Μα όσο η ηχώ αυτής της στεντόρειας παρακλήσεως θα ταξιδεύει δια της Αχράντου Δέσποινας προς τον πολυεύσπλαχνο Θεό, θα ελπίζουμε ότι κάποτε θα βρεθούμε όλοι σε εκείνο το αλησμόνητο… εσείς θα σωθείτε του Αρχιπελαγίτη Γέροντα.
Ευγνώμονες αποχαιρετάμε τους πατέρες και παίρνουμε τον δρόμο για τον επόμενο φετινό προορισμό μας. Έπειτα από μία ώρα περίπου (τη βοηθεία πολλών και εξασκημένων…ίππων) βρισκόμαστε στην ακριβώς απέναντι πλευρά του Αθωνικού ορίζοντα, έξω απ την αυλή του Προφήτη Ηλία. Η σκήτη του η τόσο προσφιλής, εικόνα ονείρου κάθε φορά που νοσταλγούμε τα αγιορείτικα βήματά μας. Έχει ξεκινήσει μια δυνατή βροχή να πέφτει και ένα κρύο που μας βρίσκει απροετοίμαστους, καθώς με βάση και τις προγνώσεις δεν το περιμέναμε. Μόνο ο Ένας βέβαια προγνωρίζει… μα ουδέποτε προορίζει! Ο ευγενικός πατέρας Ιάκωβος μας οδηγεί στο γνωστό μας δωμάτιο, στο παλιό Νοσοκομείο της σκήτης.
Σαν να επιστρέφουμε σε οικία πατρική! Τακτοποιούμε τα πράγματά μας και σχεδόν τρέχοντας μπαίνουμε μέσα στην αυλή, αναζητώντας την προσωποποίηση της αληθινής χαράς! Τον πατέρα Φιλήμονα! Ένας άνθρωπος… Χαρά Θεού. Έχει τόση για να την προσφέρει χωρίς εκπτώσεις σε όλους! Τάλαντο αυτή η μετάδοσή της! Όλο και το πολλαπλασιάζει κάθε φορά που τον συναντάμε! Με τα γνωστά του λογοπαίγνια τα εύστροφα, με τα αθώα πειράγματά του, με τα γελαστά και πάντοτε υγρά του μάτια, με το ένθεο είναι του! Είναι κάποιοι ευλογημένοι άνθρωποι σε τούτον τον κόσμο, που γελάνε το φως!
Εδώ στον Άθωνα έχουμε συναντήσει όλα αυτά τα χρόνια αρκετούς! Ένας από αυτούς βρίσκεται τώρα δίπλα μας! Δεν σταματά να απαντά στο τηλέφωνο που συνεχώς χτυπά! - Προσευχές ζητούν οι ψυχούλες! Βοήθεια πνευματική μα και υλική! Δύσκολοι χρόνοι! Μόνο τότε βλέπουμε το ολογέλαστο πρόσωπό του να αλλάζει μορφή, όταν μας λέει πως δεν είναι κατορθωτό όλοι να ικανοποιηθούν. -Μα έχει ο Θεός! Αεικίνητος τρέχει συνεχώς για όλα! Όπως οι πάντες βέβαια στην ολιγάριθμη συνοδεία του πατρός Ιωακείμ! – Αχ, ο Γέροντάκος μας ο γλυκύτατος! Ησυχάζει περισσότερο τώρα! Δεν κατεβαίνει και πολύ! Μένει περισσότερο μέσα στο κελί του! Ακαταπαύστως λατρεύει τον Θεό και παρίσταται ενώπιόν Του, όπως λέει και ο Άγιος Ιωάννης στην κλίμακά του! Στο εικοστό έβδομο σκαλοπάτι των αρετών βρίσκεται η ησυχία… Άλλα τρία και φτάνει κανείς στην μείζονα αρετή, στο κεφαλόσκαλο της αγάπης! Μα ο Γέροντας Ιωακείμ το έχει πατήσει ήδη, βιώνοντας και διδάσκοντας όλων των βαθμίδων τα μυστικά, τις δύσκολες κλίσεις και τις οδυνηρές κατακρημνίσεις. Μιλά ο μύστης Σιναῒτης για των τελείων το εξαγνισμένο σώμα, το καθαρό στόμα και τον φωτισμένο νου στις πρώτες σελίδες της δικής του αποκάλυψης. Αρκεί να ακούσεις ένα από τα πολλά πύρινα κηρύγματα του Γέροντος Ιωακείμ και να είχες την ευλογία να τον ζήσεις, για να καταλάβεις πως μπορεί να εφαρμοστεί αυτό το τρίπτυχο της μοναχικής και όχι μόνο διαδρομής.
Συνεχώς έρχονται ομάδες επισκεπτών στην αυλή του Προφήτη! Πέρασμα περιλάλητο μαζί με τον πρόσχαρο Φιλοξενάρη του! Με αδελφούς Κερκυραίους και Θεσσαλονικείς καθόμαστε στο αρχονταρίκι! Ακούμε ηχογραφημένους βυζαντινούς ύμνους! Με έκπληξη συνειδητοποιούμε ότι έρχονται από τον όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης! Και σήμερα σαν να ξεκίνησε ο χειμώνας! Το τώρα και το σήμερον της πίστης μας το διαρκές και πάλι μπροστά μας! Ο ευλογημένος ενεστώτας διαρκείας! Σὲ τὸν τῆς Παρθένου Υἱόν, Πόρνη ἐπιγνοῦσα Θεὸν ἔλεγεν, ἐν κλαυθμῷ δυσωποῦσα… Τὸ πολυτίμητον μύρον, ἡ Πόρνη ἔμιξε μετὰ δακρύων… Δεινὸν ἡ ῥαθυμία! μεγάλη ἡ μετάνοια! Σήμερον ὁ Χριστός, παραγίνεται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, καὶ γυνὴ ἁμαρτωλὸς προσελθοῦσα, τοῖς ποσὶν ἐκυλινδοῦτο βοῶσα… Το τροπάριο της Κασσιανής στην πρώτη μέρα του Νοέμβρη! Μα φορτωμένοι με πλήθη αμαρτιών και ανεξιχνίαστες τις αβύσσους των δικαιωμάτων του Θεού ανεβαίνουμε όλοι εδώ συνεχώς για να Τον εκλιπαρήσουμε: Των επιρρύτων παθών Χριστέ ελευθέρωσον ημάς! Όλα στο τώρα και στο σήμερον που γεννά την απώλεια μα και την ελπίδα του σωσμού…
Ο πατήρ Φιλήμων φτιάχνει τσάι και μας κερνά ξηρούς καρπούς και παξιμάδια! Μας μιλά για παλιούς μας γνώριμους που εδώ συναντήσαμε με ξεχωριστή αγάπη για τον καθένα τους! Μας μιλά και για κάποιον που πλέον αλλού πορεύεται. Τον πατέρα Λουκά τον αδελφό τους, που έφυγε ξαφνικά την πιο κρύα και χιονισμένη μέρα του περσινού χειμώνα!
Παραμονή Χριστουγέννων κοιμήθηκε! Μας λείπει η παρουσία του, η βοήθειά του, το όμορφο πνεύμα του! Να πάτε ύστερα πάνω στο κοιμητήρι να τον δείτε! Μια φωτογραφία του χαμογελαστού πατρός Λουκά στην έκθεση της μονής μας θυμίζει τον τόσο όμορφο τρόπο του κάθε φορά που μας ξεπροβόδιζε και εκείνος στον αποχαιρετισμό μας! Σήμερα γιορτάζει ο Άγιός του! Μπαίνουμε στο τεράστιο καθολικό για να προσκυνήσουμε! Εκστατικοί όπως και στην πρώτη μας επίσκεψη πριν χρόνια! Απαράλλαχτη μεγαλοπρέπεια και ένας αγγελικός ύμνος που σίγουρα κάποιοι ευλογούνται μυστικώς να ακούνε κάθε φορά που εδώ εισέρχονται από τους αοράτους χερουβικούς μελωδιστές που απ τα ψηλά τούτου του αριστουργήματος μας παρατηρούν! Η βροχή έξω συνεχίζει! Ο πατήρ Φιλήμων μας φωνάζει: -Ελάτε στην τράπεζα! Θα ρθείτε και για πρώτη σας φορά στην καινούρια, της αυλής! Είχαμε παλιά την απάνω, την τράπεζα πίστεως! Τώρα πάμε στην τράπεζα ελπίδος! Γιατί την λέτε έτσι πάτερ; Και εκείνος όλο χαρά: Γιατί ελπίζουμε πως θα βρούμε φαγητό να φάμε! Μελιτζάνες στον φούρνο με τυρί και φρεσκοκομμένο μαρουλάκι απ τους κήπους του Προφήτη γευόμαστε ενώ ακούμε ένα από τα εκατοντάδες μαγνητοσκοπημένα κηρύγματα του Γέροντος Ιωακείμ!
Τίποτα λοιπόν χωρίς ουσία, χωρίς σύνδεση στο Όρος! Μέτοχοι οργανωμένου σχεδίου ψυχωφέλειας άνωθεν εξυφασμένου! Τα σκεφτόμαστε όλα αυτά μόλις καταλαβαίνουμε ότι ακούμε ένα κήρυγμα βγαλμένο από την Μεγάλη Τετάρτη! Θέμα του… η ραθυμία! Όποιος αναβάλει την μετάνοια για το αόριστο αύριο θα χάσει αυτό το σωτήριο παρόν, αυτό το λυτρωτικό και θεοδώρητο σήμερον! Γρηγορείτε! μας φωνάζει δια των Ιεροκηρύκων του Παραδείσου ο πάντοτε Ερχόμενος προς το εκούσιον πάθος Σωτήρ.
(συνεχίζεται με το 5ο μέρος)
Νώντας Σκοπετέας
Προηγούμενα:
Για Αγιορείτικες οδοιπορίες παρελθόντων ετών, αναζητήστε τις στο διαδίκτυο με τους εξής τίτλους: «Επιστρέφοντας από Όρος», «Το Άγιο Όρος μέσα μας» «Μύρισε Παράδεισος», «Του Παραδείσου τ’ όνειρο», «Η Παναγία οικονόμησε», «Ψυχή Ορθρία», «Δεν χαμηλώνει ο Άθως», «Δάκρυα σταλάζει ο Άθως», «Όσο ανασαίνω θα διψώ!» ή στο οριζόντιο μενού του ιστολογίου μας: Ημερολόγιο Όρους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου