Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013

3714 - Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στο Άγιο Όρος. 3η ομιλία (16/10/2013, Καρυές)



μιλία τς Α.Θ.Παναγιότητος το Οκουμενικο Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν ν τ Πανσέπτ ερ Να το Πρωτάτου (3-16 κτωβρίου 2013)


ερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι γιοι δελφοί
σιολογιώτατοι Πρωτεπιστάτα κα Καθηγούμενοι τν εκοσιν ερν Μονν το γίου ρους,
ξοχώτατε κύριε Διοικητά,
Πάντες ο λοιπο συμπροσευχόμενοι σιώτατοι Μοναχο κα παξάπαντες ο γκαταβιοντες κα τν σωτηρίαν διώκοντες ν τ ερ ταύτ κληρουχί τς Κυρίας Θεοτόκου πατέρες, δελφο κα τέκνα μέτερα κατ πνεμα,
Ελαβες κ το κόσμου προσκυνηταί,

«Τος ρημικος ζω μακαρία στί, θεϊκ ρωτι πτερουμένοις», ντιφωνε ερς μνδς τν ναβαθμν το χου πλαγίου το πρώτου. ντιφωνε κα ναφωνε κ βάθους καρδίας πως κα καθείς σας κατ τν ραν τς προσευχς κα τς «νώπιος νωπί» ατοκριτικς μπροσθεν το δεκάστου κριτηρίου τς συνειδήσεως.
Εχαριστίαν, λοιπόν, λόθυμον κα μες ο ν τ κόσμ, λλ᾿ οκ κ το κόσμου τούτου ναπέμπομεν τ ν Τριάδι προσκυνουμέν Θε μν διότι, τας πρεσβείαις τς περευλογημένης Δεσποίνης μν Θεοτόκου, τς Περιβολαρίσσης το  γιασμένου τούτου Τόπου, το ψιβάμονος κα μοναχοτρόφου θω, κα αθις ξίωσε τν μετέραν Μετριότητα, τν πίσκοπόν σας, φέντα π᾿ λίγον τ ν Φαναρί ροτρον κα τν κεσε μικράν «ροτριάν», ν λθ πρς μς τούς «ρημικούς», τούς «θεϊκ ρωτι πτερουμένους» συνεχς, δι ν προσκυνήσωμεν τ νταθα ερ σεβάσματα τς ρθοδόξου πίστεώς μας κα ν πανίδωμεν τ πρόσωπά σας, τ λαρ κ τς σκληρότητος τς διαλείπτου προσευχς κα το καθημερινο γνος κατ τν παθν.
Πολλάκις πιποθε νθρωπος τν μοναχικν κα δ κα ρημικν ζων ποία νακουφίζει τν καρδίαν. Τν μακαρίζει κοινς θνητς τν ζων ατν δί ταν τ κύματα τν καθηκόντων κα τν μεριμνν ποσπον τ πνεμα π το «νς ο στι χρεία», το θεϊκο δηλαδ ρωτος. Οδαμόθεν βλέποντες  κα μες προσωπικς ρχομένην τν στοιχειώδη νθρωπίνην βοήθειαν, προσευχητικς πικοινωνομεν πρς τ ρος τοτο το Κυρίου ξαιτούμενοι, βοας λαλήτοις κα στεναγμος ρρήτοις, τν ρωγν κα συμπαράστασιν τν κεσιν τς πληθύος τν πάλαι τε κα νν γιορειτν πατέρων!
Γνωστν τυγχάνει μν, δελφοί, τι «τ περίσπαστον φροντιστότερον, κα τ φρόντιστον ταραχώτερον», γαθ τν ποίων στερούμεθα μες ο ν τ κόσμ τν καλν στρατείαν πορευόμενοι.
Παρ᾿ λας μως τς πολλς μερίμνας κα ποχρεώσεις, τς ποίας παιτε ροτρι ν Φαναρί, νθα τ Κέντρον τς ρθοδοξίας, που φυλάσσονται α Πλάκες τς Διαθήκης, Ράβδος αρν Βλαστήσασα, Σκην το Μαρτυρίου, Κιβωτς το Νε, δν το δυνατν ν παραλείψωμεν ν λθωμεν πρς μς, ν γάπ κα πόθ, να συμπροσευχηθμεν μετ πάντων μν, Κλρος κα Κληρουχία, π τ ελογημέν κατοστ πετεί π τς «παρελεύσεως τς ζοφώδους κα σελήνου νυκτός» ν τ ζω κα τ μαρτυρί το γίου ρους, που Κυρία κα φορος κα Φυλάκισσα εναι Κυρία Θεοτόκος «ν μέραις σκότους κα σκις θανάτου» κατ᾿  νθρωπον λλ κα ν μέραις «εφροσύνης κα γαλλιάσεως», ς ορταζομένη κατοστ πέτειος π το «ρθρου» κείνου τς 3ης κτωβρίου 1913, το καταστάντος φαεσφόρου «ναστάσεως μέρας», δι τς νσωματώσεως ατο ναποσπάστως ες τν ρθόδοξον λληνικν πικράτειαν κα Πατρίδα, «καίτοι τ πολίτευμα μν πάντων ν ορανος πάρχει».
ναδιφντες ες τ πρακτικ τν συζητήσεων τν γιορειτν Πατέρων τς ποχς κείνης περ το πολιτικο μέλλοντος το γίου ρους, συγκινούμεθα π τν παλμν τς ψυχς κα τν πνευματικν νάτασιν τν θεϊκ ρωτι ληθς πτερουμένων πλοϊκν κείνων μοναχν, ο ποοι, δι το Ψηφίσματός των, διετράνωσαν τν πιθυμίαν των πως τόπος οτος το γίου ρους διατηρηθ νωμένος μετ το ρθοδόξου λληνικο Κράτους κα μ παχθ ες τν ρμοδιότητα λλων πολιτικν σχηματισμν, ς πεδίωκον ο τότε «σχυρο τς γς».
Διέβλεπον τι πολιτειακ παγωγ το γίου ρους ες νεοφανες πολιτικος σχηματισμος θ νεχε κινδύνους συνεχν πολιτικν μφισβητήσεων, α ποαι θ διετάρασσον  τν ερήνην κα θ προεκάλουν διχοστασίας μεταξ τν μοναχν. Τν θέσιν ατν ταύτην πηυλόγησεν Γερόντισσα το Τόπου τούτου Κυρία Θεοτόκος, νώπιον κα π τν Χάριν κα Σκέπην τς γίας Εκόνος Της, τς κα σήμερον προσκυνουμένης π πάντων μν, τς θαυματουργο λέγομεν ερς Εκόνος το «ξιόν στιν», φ᾿ ν κα λήφθησαν α ερα κα στορικα κεναι ποφάσεις. Κα οτω τ γιον ρος νεσωματώθη ριστικς ες τ ρθόδοξον λληνικν Κράτος, διατηρσαν μως ν τατ τν ατονομίαν του, τ πανάρχαιον πνευματικν κα κανονικν καθεστς ατο κα πολλ ναφαίρετα προνόμια, τν ποίων, μετ λύπης κα γωνίας παρακολουθομεν τι πιδιώκεται σήμερον φαίρεσις κα κατάργησις.
Κατ᾿ ατν τν τρόπον τ γιον ρος, παρ τς ναλλαγς τν νθρωπείων, πήλαυσεν π κατν τη,  πολαμβάνει κα θ συνεχίσ ν πολαμβάν τν πορείαν σωτερικς ερήνης κα περισπάστου πνευματικς καλλιεργείας, μ σχολούμενον μετ το κόσμου κα τν το κόσμου, μ τν λεγομένην «οκονομικήν» «πενδυτικήν» «λλην» σφάλειαν, καθότι σφάλεια κα πύργος σχύος το τόπου τούτου εναι Κυρία Θεοτόκος, κοίμητος ν πρεσβείαις κα μετάθετος λπς ν προστασίαις, « πυλωρς κα σκέπη κα προστάτις» ατο.
Ἐὰν τ γιώνυμον ρος εχεν παχθ ες λλο νεοφανς τι πολιτειακν καθεστώς, α συζητήσεις δι τ κατάλληλον μ ατο κα δι τς προτάσεις τς λλαγς ατο θ σαν πολλα κα θ πέσπων τος μοναχος π τ κύρια ατν ργα: τν σκησιν, τν προσευχήν, τ κομβοσχονι, τν πτέρωσιν πρς τν θεον ρωτα. Θ δήγουν νίους ξ ατν τολάχιστον ες τν «ρωτα το κόσμου τούτου».
Τοτο σημαίνει, δελφο κα Πατέρες, τι ποτεδήποτε τυχόν,  π  νιδέων καί «χαλάσματα» μόνον κα σκοπιμότητας  πηρετούντων κατ καιρος διαθρυλουμένη νακίνησις ζητήματος περ λλαγς το πολιτειακο καθεσττος το γίου ρους τροποποιήσεως τν «κεκτημένων» κα καταστατικς σχυόντων, κοσμικ οσα κατ τν φύσιν ατς, εναι πάντοτε νεπίκαιρος κα πιβλαβής, διότι χι μόνον ποσπ π τν «θεον ρωτα» κα τν προσπάθειαν πιτεύξεως τς σωτηρίας, λλ εσάγει ες τν γιον τοτον τόπον τς πνευματικς σκήσεως ματαιοσχόλους διενέξεις κα νακίνησιν θνοφυλετικν διαφωνιν, πόρρω πεχουσν το σκοπο τς μοναχικς βιοτς.
κατν τη λευθέρου βίου το γίου ρους π τν κατ τ νθρώπινον προστασίαν το ρθοδόξου λληνικο Κράτους, πλειάδα πιδείξαντα γίων κα σίων, ποτελον παρκ μαρτυρίαν δι τ κατάλληλον πό τε κοσμικς κα π ερυτέρας πόψεως τς πιλεγείσης π τν Πατέρων κα φαρμοσθείσης λύσεως. Δι τοτο κα χομεν σήμερον τν χαράν «μόνοι πρς μόνους» π τ γρυπνον μμα «το Μόνου» παντεπόπτου, να κατ τν γιον Συμεν τν Νέον Θεολόγον επωμεν, ν προσευχώμεθα ν ερήν, ν ορτάζωμεν εφροσύνως κα πανηγυρικς κα εγνωμόνως τν κατοστν πέτειον τς φαρμογς κείνης τς λύσεως, διακηρύσσοντες, μπραγμάτως κα λληγορικς, κα μες σήμερον, πως κα ο γιορεται το 1913, τι ληθς «ατη μέρα ν ποίησεν Κύριος, γαλλιασώμεθα κα εφρανθμεν ν ατ», τι «νν πάντα πεπλήρωται φωτός», τι μέρα ναστάσεώς στι, καθ᾿ ν μεμνημένοι «πάντων τν πρ μν γεγενημένων, το σταυρο, το τάφου, τς τριημέρου ναστάσεως, τς ες ορανος ναβάσεως, τς κ δεξιν καθέδρας, τς δευτέρας κα νδόξου πάλιν παρουσίας», δού «τ Ατο κ τν δίων Ατο» προσφέρομεν τ Κυρί.
Τελομεν δ καθηκντως κα μετ θερμν δεσεων φειλετικν ερν μνημσυνον πρ τς ναπασεως τν ψυχν τν σων προπατρων μν, ο ποοι μετ σθνους κα ζλου κα γπης πολλς πρς τν γιον τοτον Τπον γωνσθησαν δι ν σχσ π᾿ ατο τ κτοτε ποφασισθν καθεστς τ ποον συνετλεσεν ες τν πρσκοπτον προδον ατο. 
Δοξολογομεν, θεν, τν Θεν κα κατ τν εσημον ταύτην μέραν π το ερο Ναο το Πρωτάτου, χοντες λιτανευούσας τ πνεύματι πάσας τς το παρελθόντος τούτου αἰῶνος γιορειτικς μορφάς, να μ επωμεν κα πάσας τς τς διελθούσης χιλιετίας, τς οράτως συνούσας μν, νώπιον τς θαυματουργο κα περιπύστου ερς Εκόνος το «ξιόν στιν», νώπιον τς ποίας προσηυχήθη κα μακαριστς προκάτοχος μν ν Πατριάρχαις Δημήτριος κα θαυματούργησεν ερ Εκν ς ληθς κα νήγειρεν κείνη τν Πατριαρχικν Οκον τς κκλησίας τν το Χριστο πενήτων.
Συγχρόνως τιμμεν, θεί βουλ, σήμερον, 3ην κτωβρίου κατ τ ουλιανν μερολόγιον, κα τν μνήμην το γίου Διονυσίου το ρεοπαγίτου, το θεολογικωτάτου τούτου ψιπέτου. θεολογία του ποτελε σφαλς ντρύφημα βαθυνουστέρων μελετητν. κατ πρεσβείαν κα χάριν ατο οχ τυχαία σφαλς πογραφή «ες τ νομα το Πατρς κα το Υο κα το γίου Πνεύματος» τν μέραν τς μνήμης του, τν 3ην κτωβρίου 1913, το στορικο ερο Ψηφίσματος το γίου ρους δεικνύει περιτράνως, πρς τος λλοις, κα τν  θεολογικν προέκτασιν, σημασίαν κα ννοιαν κα ξίαν τς Πράξεως κείνης.
ρεοπαγίτης ζητν μετ το ποστόλου Παύλου τν «γνωστον Θεόν», τν γνωστν δηλαδ π καταβολς κόσμου, μοιώθη μπόρ, τ τος μαργαρίτας ζητοντι πανόλβιος. Κα ερν τν να Μαργαρίτην, τν ντως πολύτιμον, κα θαυμάσας τούτου τς θεουργος φωτοβολίας, εράρχης Θεν μολόγησε κα ν τέλει προσέφερεν ς λογικν λοκαύτωμα αυτν δι τς μαρτυρικς ξιφοτμήσεως, διδάσκων μς τν πρ πάντα προτίμησιν τς γάπης το Χριστο κα τν ζωηφόρον παγωγν ες τν χρηστν κα λαφρν ζυγν Ατο.
Τ γιον ρος, τν 3ην κτωβρίου 1913, «ποκροσαν ντόνως ς λεθρίαν δι τν περαιτέρω ξέλιξιν το μοναχικο βίου... τν δέαν τς διεθνοποιήσεως, οδετεροποιήσεως, συγκυριαρχίας, συμπροστασίας, πως λλως θελέ τις νομάσει τν τάσιν τς πολιτικς κμεταλλεύσεως το ερο Τόπου μν», κρινε «τ ερν δαφος ατο ναποσπάστως νωμένον μετ το λου δάφους» τς λλάδος κα διεκήρυξεν παξ κα δι παντς νώπιον Θεο κα νθρώπων τι «πσα περ γίου ρους διεθνς λλου χαρακτρος πρξις, πόφασις, ντιβαίνουσα πρς τ ν τ παρόντι Ψηφίσματι διατυπούμενα, θέλει συναντήσει... νασκούμενον τ δικαίωμα τς πρ ερν κα σίων μύνης», προσκαλέσαν κτοτε «πάντας τος γνησίους γιορείτας Πατέρας κα δελφούς, τος ζηλωτς τς δόξης τν μολογητν κα μαρτύρων το γίου Τόπου τούτου, ν τοιμασθσι δι τν μαράντινον το μαρτυρίου στέφανον» (παρ. Ε΄ κα Θ΄ Ψηφίσματος).
Ατ εναι τ γιον ρος, τ φρόνημα κα τ θος, τ φρόνημα τν παλαιν, τ συνεχιζόμενον θος τν νεωτέρων. Τ ρος, περ ο «δεδοξασμένα λαλήθησαν» (πρβλ. Ψαλμ. 86, 3). θως, μία λωρς γς, που «λα εναι στολισμένα μ κατορθώματα αώνια, πεποικιλμένα μ ρος δακρύων, πεποτισμένα μ σιομαρτυρικ αματα, πεπλουτισμένα μ τίμια λείψανα....».
που «λα παστράπτουν π τς μαρμαρυγς το ρματος το θεϊκο, πο ναβιβάζει κα καταβιβάζει τν Θεόν, ς εδόκησε κατοικεν κε, ελογν κα τοιμάζων «χιλιάδας εθηνούντων» (πρβλ. Ψαλμ. 67, 18) μοναχν... δν μπορε ν μετρήσ κανες χι τ κατορθώματα λλ οτε κα τ νόματα τν γιορειτν πατέρων...», (ρχιμ. Αμιλιανο Σιμωνοπετρίτου, Κατηχήσεις κα Λόγοι Ι, «Σφραγς Γνησία», ρμύλια 1998, σελ. 320), τν «μαρτυρησάντων τ ληθεί» κα ν ληθεί γιορειτν.
«Ατ τ γνοημένο γιον ρος νέπνεε –κα ναπνέει προσθέτομεν μες- να μεγαλεο νερμήνευτο: στς μορφς τν ναν, τν εκόνων, τν κολουθιν, τν ρχαίων μελδιν, τν ζώντων γερόντων, ατν τν πλν κα αθεντικν νθρώπων πο εχαν περάσει στν λλη πλευρ τς σχατολογικς λευθερίας. Μέσα στν φτώχεια εχαν ατάρκεια. Μέσα στν περιφρόνησι, να θεο χαμόγελο. Σ γαποσαν αθόρμητα, χωρς ν τ περιμένς. νέδιδαν εωδία ναστάσεως, χωρς ν τ καταλαβαίνουν. ταν ριζωμένοι στν παράδοσι το Τόπου. Κα εχε νθίσει στ πρόσωπά τους κάτι π τν επρέπεια το μέλλοντος αἰῶνος... τος εχε κτυπήσει νας θεος ρως κα τος κατέστησε κστατικος γι ν γαπον τν ταπείνωσι, ν θέλουν ν φύγουν, ν χαθον, ν μ πάρχουν.  Εσέρχονται κα ξέρχονται κα νομν ερίσκουν γι τν αυτό τους κα γι τος λλους. Ζον μόνοι κα μαζ μ λους, φήνοντάς τους λευθέρους κα σώους... θέα το προσώπου το Θεο εναι τελεύτητος πορεία... ξιον κα δίκαιον ν μνται Θεός, πειδ εναι «νέκφραστος, περινόητος, όρατος, κατάληπτος», γι᾿ ατ εναι ν κα σαύτως ν», (ρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου ερς Μονς βήρων, πολυτίκιον, 2011, σς.15-16), πως κα τ ρος τοτο εναι τό «ν κα τ σαύτως ν», χθς κα σήμερον κα ες τν αἰῶνα.

γιορεται δελφο κα Πατέρες,
τ πάντα καλ λίαν δημιουργήσας Τριαδικς Θεός, πρς τος λλοις χαρίσμασι, μς δωροφόρησε κα μ τ πέρτατον γαθν τς προσωπικς λευθερίας, στε κουσίως ν γίνωμεν κληρονόμοι τς ν Ατ θανασίας.
Ες τν πνευματικν σφαραν τς κκλησιαστικς μας Παραδόσεως, λευθερία νοεται κα βιοται ς ποτέλεσμα τς ν τ λευθερωτ Χριστ χαρισθείσης δυνατότητος ν ζμεν ντεθεν τ κλμα τς σχατολογικς κα παραδεισίου λευθερίας τν τέκνων το Θεο νεπηρέαστοι π τ πάθη κα τος δελεασμος το πονηρο ς τ ζησαν κόμη κα τ ναρίθμητα πλήθη τν ν ξωτερικ δουλεί κα φοβερος διωγμος διατελεσάντων γίων μας.
«Στερεωθέντες τ πίστει ον στήκετε, τος αχένας μν κάτω κάμπτοντες, τ ψυχ δ Χριστν νω βλέποντες. Τν ν γ παντελς μ φροντίσητε, καραδοκοντες κα σπουδάζοντες μετ τ μεταστναι το βίου τούτου, κατοικσαι ν τας τν γίων μονας, να σπερ νταθα βοτε κκε: λληλούϊ», προτρεπόμεθα μς μετ το γίου Ρωμανο το Μελδο.
«Τέκνα, δελφο κα πατέρες, κούσατε μου τς κροτάτης φωνς. Τν ερήνην ν αυτος φυλάξατε. Επείθειαν κα ταπείνωσιν κα μέχρι θανάτου πακοήν... νασώσατε... Τ γγελικν μν πάγγελμα διάψευστον τηρήσατε. Τν κόσμον μισήσαντες, μ πιστραφτε πρς τ το κόσμου ργα. Λυθέντες τν δεσμν τς προσπαθείας, μ νδεθτε αθις πρς σαρκικς σχέσεις. παρνησάμενοι πάντα τ τερπν κα πίκηρα το παρόντος βίου, μ δι᾿ λιγωρίαν ποπηδήσητε τς θλητικς μν ποταγς γενόμενοι πίχαρμα δαιμόνων. Πρς τν δρόμον τς ποταγς μέχρι τέλους γκαρτερήσατε να τν τς δικαιοσύνης μαράντινον στέφανον κομίσησθε...», πιλέγομεν κ τς Διαθήκης το κοινο σας πατρς κα καθηγητο το γιορειτικο μοναχισμο σίου θανασίου το θωνίτου.
Σ δέ, Κυρία κα Δέσποινά μου, περαγία Θεοτόκε, λπς κα προστασία πάντων τν χριστιανν κα κατ τρόπον λως εδικν προνοήτρια κα φροντίστρια τν νταθα γιορειτν πατέρων, τν ν «γνεί κα σεμν πολιτεί διαγόντων», πάκουσον μν κ ψυχς καθικετευόντων: «δού, Πάναγνε Παντοβασίλισσα, παρατίθημί Σοι νώπιον το Θεο κα τν κλεκτν γγέλων Ατο πσαν τν ν Χριστ θλοσαν θωνικν δελφότητα, πως ατν εσδέξοι, πως προσλάβοις κα δηγήσοις κα διαφυλάξοις, ς ρνας Χριστο, ς μέλη φίλτατα, θάλπουσα κα περιέπουσα να καστον κατ τ σον τς μητρικς Σου γάπης μέτρον κα χαρίσς πασι τν κληρουχίαν τς πεποθημένης Βασιλείας το Υο Σου, δι᾿ ν τ πάντα φήσαντες ξελέξαντο δαβιτικς παραρριπτεσθαι μλλον ν τ Να το Θεο οκεν ν σκηνώμασιν μαρτωλν», ν τ Να το Θεο νθα ο χορο τν γίων Πάντων καταπαύστως δοξάζουν προσκυνοντες τν Πατέρα, τν Υἱὸν κα τ γιον Πνεμα, τν Μίαν Θεότητα.
«Κα χαρ δν τελειώνει. Τ πολυτίκιον τς πολύσεως» τς ληξάσης κατονταετίας «εναι ρχ το ρθρου τς πομένης», πως γράφει σύγχρονος πνευματικς το ρους τούτου το γίου. Δηλαδή, τό «πολυτίκιον» εναι Κύριος ησος, κα ζω ν Ατ, «τ πλήρωμα το νόμου κα τν προφητν», «πληρν πάσης χαρς κα εφροσύνης τς καρδίας μν». μήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου