ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ: 1520 - Ιερό Χιλιανδαρινό Κελλί Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Πατερίτσα)

Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

1520 - Ιερό Χιλιανδαρινό Κελλί Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Πατερίτσα)

Εν αποστάσει 20΄ από των Καρυών παρά την δημοσίαν οδόν υπάρχει το κελλίον της Πατερίτσας, όπερ ανήκει τη Μονή Χιλιανδαρίου. Εν τω ναϊδίω τούτου φυλάττεται η εξ εβένου ποιμαντική ράβδος (πατερίτσα) του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου (τελευτήσαντος τω 523), κεκοσμημένη δια δακτυλίων εξ ελεφαντόδοντος, ην ο όσιος Σάββας ο Χιλιανδαρινός εκόμισε μεθ’ εαυτού εκ Παλαιστίνης. Εν τω ειρημένω κελλίω συνήρχοντο πάντες οι Γέροντες των πέριξ κελλίων και εβουλεύοντο υπό την προεδρίαν του οσίου Σάββα περί των ιδίων αυτών ζητημάτων. Είχε δε παραχωρηθή τούτο τω αγίω Σάββα υπό του Πρώτου, κληθέν ούτω ένεκα της εν αυτώ υπαρχούσης Πατερίτσας.

Την ειρημένην ράβδον προ του 1877 είχε παραλάβη η Κυρίαρχος Μονή ένεκα καταχρήσεων του πρώην Γέροντος του κελλίου Νικηφόρου, όστις ατυχώς απέκοπτεν αυτήν κάτωθεν και εδώρει ή επώλει εις διαφόρους ευλαβείς προσκυνητάς Ρώσσους. Τη 10η Ιουλίου 1877, ότε ο Μοναχός Αναστάσιος ηγόρασε το κελλίον τούτο αντί 3.000 γροσίων, εδόθη αυτώ και η ράβδος αύτη, αναγραφομένη μεταξύ των σκευών (προικός) αυτού ως εξής: «Η από αμπανόζι Πατερίτσα του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου αφιερωμένη υπό του κτήτορος αγίου Σάββα εις την Μεταμόρφωσιν». Είναι δε υπογεγραμμένος εν τω κελλιωτικώ τούτω πωλητηρίω ομολόγω ο Ηγούμενος Άνθιμος, διότι τότε η Μονή ήτο Κοινόβιον.

Η ρηθείσα ράβδος εύρηται ήδη εντός ερμαρίου παρά το βόρειον κλίτος του εν τω ρηθέντι κελλίω ναϊδίου της Μεταμορφώσεως, όπερ εστί κεχωσμένον εντός του εδάφους κατά την δυτικήν πτέρυγα αυτού και έχει επαυξηθή προς το βόρειον μέρος δια του εν έτει 1745 οικοδομηθέντος νάρθηκος, εν τω οποίω κατέρχεταί τις εκ του κελλίου δια βαθμίδων τινών. Το μήκος της ράβδου, ήτις έχει σχήμα καλαύροπος μετά λαβής αμφικύρτου, είναι 1μ.347, το δε μήκος της λαβής 0μ.21. φέρει δε η ειρημένη ράβδος κάτω πτέρναν αργυράν, ην κατασκεύασεν η Κυρίαρχος Μονή προς αποφυγήν της περαιτέρω αποκοπής αυτής. Το βάρος της ράβδου είναι ημισείας οκάδος, ενώ, εάν ήτο εκ γνησίου εβένου, όστις είναι σκληρότατος, εύθραυστος οπωσούν και χρώματος ισχυρώς μέλανος, θα είχε βάρος πολύ περισσότερον. Ενιαχού δε είναι αποκεχρωσμένη, το δε ωτίον της λαβής, όπερ ήτο εξ ελεφαντόδοντος, έχει αντικατασταθή δια ξύλου.

Το εικονοστάσιον του ναϊδίου κατεσκευάσθη το 1760. Εν τούτω υπάρχουσι τέσσαρες εικόνες αξιοσημείωτοι: Αον) η του Χριστού, μήκους 0μ.75:0μ.47 πλάτος, μετά πολυπτύχου βυσσίνου χιτώνος χρώματος ζωηροτάτου, κάλλιστα επεξειργασμένου. Επειδή δε ο χιτών είναι διεσχισμένος έμπροσθεν, πέντε των πλευρών του Χριστού είναι οραταί, κάτωθεν δε της δευτέρας τούτων υπάρχει η Σταυρική διά λόγχης πληγή, εξ ης εκχείται κάτω εντός αγίου Ποτηρίου, κατά το ήμισυ κεκαλλυμμένου διά καλύμματος, το Ζωοπάροχον Τίμιον Αίμα του Κυρίου, όστις δια μεν της δεξιάς ευλογεί γαληνιαίως, δια δε της αριστεράς κρατεί Ευαγγέλιον. Εις το κάτω μέρος της εικόνος υπάρχουσι γράμματα, άτινα ίσως δηλούσι το όνομα του ζωγράφου. Βον) η της Θεοτόκου, 0μ.74. Γον) η της Βαπτίσεως του Κυρίου, και Δον) η της Γεννήσεως του Σωτήρος κάτωθεν αυτής. Υπήρχε δε και Πέμπτη εικών, η των Αγίων Πάντων, του ιδίου ζωγράφου, αλλ’ αύτη υπεξηρέθη τω έτει 1854 υπό των υπό τον Τσάμην επαναστατών.

Αι εν αγίω Όρει πρωτότυποι αύται εικόνες και ιδία η του Χριστού φαίνονται σύγχρονοι προς τας του εν Λαύρα παρεκκλησίου του αγίου Αθανασίου. Άλλοθι δ’ ουδαμού εύρηται εικών ομοία κατά την διάταξιν προς την ανωτέρω του Ιησού Χριστού.