30 Ιουνίου 2019
Κυριακή Β΄Ματθαίου
Τη αυτή Κυριακή την μνήμην εορτάζομεν
πάντων των εν Αγίω Όρει διαλαμψάντων Πατέρων
Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
Ο κοινός εορτασμός των αγίων του Αγίου Όρους αρχίζει με τη σύνθεση της ακολουθίας και του εγκωμίου τους από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, που είναι και ο τελευταίος συναξαριογράφος. Γνωστότεροι παλαιότεροι Αγιορείτες συναξαριογράφοι είναι οι άγιοι Βασίλειος ο Νέος ο Συναξαριστής, Φιλόθεος ο Κόκκινος, Κάλλιστος ο Α΄, Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι Αγάπιος Λάνδος, Καισάριος Δαπόντες και παπα-Ιωνάς ο Καυσοκαλυβίτης. Ο άγιος Νικόδημος ξεκίνησε την εργασία του αυτή «προτροπή και αξιώσει της Ιεράς και κοινής Συνάξεως πάντων των Μοναστηριακών του Αγίου Όρους Πατέρων».
Ακολουθία και εγκώμιο τυπώθηκαν στην Ερμούπολη της Σύρου το 1847, «διά συνδρομής της Σεβάσμιας ομηγύρεως των εν Άθω Πατέρων», οι οποίοι προεγράφησαν για πεντακόσια περίπου αντίτυπα, και προς «κοινήν των Μοναχών, και πάντων των Ορθοδόξων Λαϊκών Χριστιανών ωφέλειαν». Ο ακριβής χρόνος της συγγραφής δεν είναι γνωστός. (Διαβάστε ολόκληρη την ακολουθία σε μορφή PDF: Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, Ακολουθία ασματική και εγκώμιον των Οσίων και Θεοφόρων Πατέρων ημών, των εν Αγίω Όρει του Άθω διαλαμψάντων)
Η πρώτη χρονολογημένη εικόνα της Συνάξεως των Αθωνιτών Πατέρων αγιογραφήθηκε το 1796 και βρίσκεται στο αντιπροσωπείο της ιεράς μονής Κωνσταμονίτου στις Καρυές (φωτ. πάνω). Πιθανώς το 1796 να γράφτηκε η ακολουθία και μέχρι της εκδόσεως της να κυκλοφόρησε σε χειρόγραφα, όπως συνηθιζόταν.
Περί το 1800 αγιογραφήθηκε η εικόνα των Αγιορειτών Αγίων (φωτ. πάνω), που βρίσκεται στην αίθουσα των Συνάξεων της Ιεράς Κοινότητος, ενώ παλαιότερα βρισκόταν στο τέμπλο του ιερού ναού του Πρωτάτου Καρυών Αγίου Όρους (φωτογραφίες κάτω)
Γιατί «κοινοί προστάται και ευεργέται όλου κοινώς του αγίου Όρους» φάνηκαν. Αυτοί οι οποίοι «έγιναν εις ημάς μυρίων αγαθών πρόξενοι» άξιο είναι να εορτάζονται μαζί. Παλαιά συνήθεια της Εκκλησιάς ο κοινός εορτασμός αγίων, όπως των «εν Σινά και Ραϊθω αναίρεθέντων Οσίων», των «εν τω Σαββάτω της Τυρινης Οσίων Πατέρων», των «εν τη Λιβύη και Αιγύπτω και Θηβαΐδι ασκησάντων» και άλλων πολλών αγίων εόρτιες συνάξεις κατά χώρες, τόπους και μονές. Συνεχίζοντας ο άγιος Νικόδημος γράφει πως, με την κοινή πανήγυρη των Αγιορειτών Οσίων, «όσοι Πατέρες του Όρους, είτε από τους ονομαστούς, είτε από τους ανωνύμους, έμειναν έως τώρα ανεγκωμίαστοι, διότι δεν έχουσιν ιδίαν ασματικήν ακολουθίαν, διά της κοινής ταύτης ακολουθίας και εορτής, και αυτοί» καθίσταται δυνατόν πλέον να «τιμώνται και εορτάζωνται». Ακόμη «ίνα μη ως αχάριστα τέκνα φανώμεν, μη τιμήσαντες κοινώς τους πνευματικούς ημών Πατέρας τούτους και διδασκάλους και ευεργέτας και οδηγούς, των οποίων και τα Μοναστήρια κατοικούμεν, και τας διδασκαλίας εντρυφώμεν, και τον άρτον αυτών τρώγομεν». Και ακόμη «ίνα η κοινή αύτη των αγίων Πατέρων εορτή, γένηται παρακίνησις προς μίμησιν της αρετής, και του ζήλου αυτών εις ημάς τους μοναχούς του νυν καιρού».
Η πλήρης ασματική ακολουθία των οσίων είναι γραμμένη με όλη τη χάρη και την αγάπη του θείου Νικόδημου. Ο μεγάλος του σεβασμός προς τους τιμωμένους αγίους τον κάνει εκστατικό, θαυμαστό και εμπνευσμένο συνθέτη. Στους κανόνες του Όρθρου αναφέρονται ονομαστικά οι άγιοι, αλλά λείπουν αρκετά ονόματα.
Οι κόποι του αγίου Νικόδημου και το σκύψιμο του στις αρχαίες του Όρους βιβλιοθήκες δεν του έδωσαν όλα τα ακριβά μυστικά τους. Προσπάθεια συμπληρώσεως της ακολουθίας έκανε ο σύγχρονος και ήδη μακαριστός υμνογράφος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, αλλά και από εδώ απουσιάζουν ονόματα αγίων, που η έρευνα στις ημέρες μας έφερε στο φως.
Η ακολουθία των οσίων ψάλλεται πανηγυρικά, με ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια, τη Δεύτερη Κυριακή του Ματθαίου, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, σε όλες τις αγιορείτικες μονές και σκήτες και ιδιαίτερα στους προς τιμή των οσίων ναούς και το Πρωτάτο. Γνωστοί των οσίων ναοί στο Άγιον Όρος είναι: Σε Καλύβη της σκήτης των Καυσοκαλυβίων, της σκήτης Ξενοφώντος, του Λάκκου, στον αγιογραφικό οίκο των Δανιηλαίων στα Κατουνάκια, σε Κάθισμα της μονής Γρηγορίου, στη ρωσική σκήτη της Θηβαΐδος, στο κοιμητήρι της σκήτης του Αγίου Ανδρέου (Σεράϊ), στο αντιπροσωπείο (κονάκι) της μονής Κωνσταμονίτου και σε κελλί της Καψάλας. Στους Ρώσους η τιμή των Αθωνιτών Οσίων υπήρξε μεγάλη.
Η αγιογράφηση πολλών εικόνων της Συνάξεως των Οσίων του Άθω, αμέσως μετά τη σύνθεση της ακολουθίας τους, η ανέγερση και αφιέρωση προς τιμή τους ναών, η εκτύπωση, οι επανεκδόσεις της ακολουθίας τους και οι σλαβικές μεταφράσεις της, η τύπωση πολλών χαλκογραφιών, λιθογραφιών, χρωμολιθογραφιών και εικόνων, ελληνικών και ρωσικών, δείχνει τη μεγάλη αγάπη των Αγιορειτών στυην κοινή των οσίων εορτή, τη μεγάλη τιμή των προστατών τους. Μια παρόμοια κίνηση τιμής και ευλαβείας μεμονωμένων Αγιορειτών Οσίων έχουμε πολύ πιο πριν από τις ημέρες του αγίου Νικοδήμου. Αμέσως μετά την κοίμηση αγίων κτητόρων παρουσιάζονται συγγραφές βίων, συνθέσεις ακολουθιών και εικονογραφήσεις τους, τη μνήμη των οποίων οι μονές τους τιμούν με ολονύκτιες αγρυπνίες και ιδιαίτερους Παρακλητικούς Κανόνες και Χαιρετισμούς που ψάλλονται τακτικά.
Η τιμή των Αγιορειτών Οσίων, παρότι επικεντρώνεται στον τόπο που έζησαν, δεν άργησε να λάβει και ευρύτερες διαστάσεις. Έτσι τιμώνται κι εορτάζονται στις γενέτειρες τους και στις περιοχές που έδρασαν ή που κατέχουν εικόνες και τίμια λείψανα τους. «Η τιμή για την υπέρβαση των τοπικών ορίων της τιμής, ωρισμένης τουλάχιστον κατηγορίας αγίων, των νεομαρτύρων, οφείλεται κατά τους νεώτερους χρόνους στην ευλογημένη από τον Θεό αναγεννητική προσπάθεια των Κολλυβάδων ... Σκοπός των αγίων αυτών ανδρών, των Κολλυβάδων, ήταν ένας και μόνος: Η κατά το δυνατόν πανορθόδοξη προβολή του παραδείγματος των αγίων νεομαρτύρων για τη στήριξη του ορθοδόξου γένους στην πίστη του Χριστού και για την παραμυθία του». Ο Άγιος Νικόδημος υπήρξε ο πρώτος συνθέτης της ακολουθίας της συνάξεως των Αγιορειτών Οσίων. Έτσι οι άγιοι Κολλυβάδες βρίσκονται πρώτοι στην προσπάθεια της ομαδικής τιμής αγίων στους νεώτερους χρόνους, τους οποίους μιμήθηκαν πολλοί στα τελευταία χρόνια, με τις συνθέσεις νέων ακολουθιών κατά τόπους. Μεταξύ των αγίων αυτών υπάρχουν και αρκετοί Αγιορείτες όσιοι. Σε ορισμένες αγιορειτικές μονές την Γ΄Κυριακή του Ματθαίου τιμώνται με ιδιαίτερες χειρόγραφες ή έντυπες φυλλάδες οι άγιοι που αγίασαν στα όρια κάθε μονής.
Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
Μνήμη οσίων Αγιορειτών Πατέρων
στον Πανίερο ναό του Πρωτάτου
Κάθε χρόνο μετά τη γιορτή των Αγίων Πάντων η εκκλησία μας τιμά μιαν άλλη χορεία αγίων, αυτή των οσίων Αγιορειτών Πατέρων.
Η εορτή αυτή τιμάται ιδιαίτερα πανηγυρικά με ολονύκτια αγρυπνία στον Πάνσεπτο ναό του Πρωτάτου Καρυών του Αγίου Όρους, με την προσέλευση πολλών μοναχών και λαϊκών προσκυνητών.
Το Άγιον Όρος ονομάσθηκε έτσι από την αγιότητα των πατέρων του. Σήμερα έχουμε περί τους 450 γνωστούς αγιορείτες αγίους. Διαβάστε περισσότερα »
Ωδή στο χορό των Αγιορειτών Πατέρων
Ἡ πορεία πρός τή θέωση, ἡ καλλιέργεια τῆς ὀρθόδοξης πνευματικότητας καί ἡ δι᾿ ἀγώνων κατάκτησή της, ἀποτέλεσε καί ἐξακολουθεῖ, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, νά ἀποτελεῖ τό ἰσχυρότερο ἔρεισμα τῆς ζωῆς στό Ἅγιον Ὄρος. Στή χώρα αὐτή τῆς μετανοίας καί τό ἐργαστήριο τῆς ἁγιότητας, ὁδηγήθηκαν κατά τήν ὑπερχιλιετῆ φωτεινή διαδρομή τῶν αἰώνων σέ ὁδούς σωτηρίας, δυσαρίθμητοι ἅγιοι, «φίλοι» δηλαδή, τοῦ Θεοῦ, πού καταλάμπουν μέ τίς γλυκύτατες ἀκτῖνες τοῦβίου καί τῶν θαυμάτων τους τό πλήρωμα τοῦ πιστοῦ λαοῦ.
Οι Αγιορείτες Άγιοι
Την Β’ Κυριακή του Ματθαίου κάθε έτους, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, όπου ακούμε στις εκκλησίες την ευαγγελική περικοπή για την κλήση των πρώτων Μαθητών από τον Χριστό, εορτάζουμε την μνήμη πάντων των εν Αγίω Όρει διαλαμψάντων Οσίων Πατέρων. Οι Αγιορείτες Άγιοι αντιλήφθηκαν την κλήση αυτή από τον Θεό και έφθασαν σε ύψη αρετής. Σύμφωνα με το βιβλίο του λόγιου μοναχού Μωυσή του Αγιορείτου, αριθμούνται οι Άγιοι Πατέρες του Άθω σε 450, ενώ χιλιάδες είναι οι αφανείς και άγνωστοι άγιοι ασκητές, οι οποίοι αγίασαν τα χώματα του Άθω και έγιναν η αιτία για να ονομαστεί το Όρος Άγιον.
Οι Αγιορείτες Άγιοι και οι μαθητές τους
στο πέρασμα των αιώνων
Το Άγιον Όρος παρουσιάζει ιστορία πολύπτυχη, αξιοθαύμαστη και αξιοσέβαστη. Μια από τις ωραιότερες πτυχές του, αναμφίβολα, είναι ο αγιολογικός πλούτος του. Η αθωνική αγιολογία δίκαια αποτελεί τη βασική δόξα και τον μεγαλύτερο έπαινο ενός υπερχιλιόχρονου μοναχισμού.
Οι άγιοι του Αγίου Όρους είναι οι φιλόστοργοι πατέρες των Αγιορειτών. Η αγάπη μας προς αυτούς προέρχεται από χρέος και ευγνωμοσύνη για τις δωρεές τους. Είναι αγάπη τέκνων προς κηδεμόνες, μαθητών προς διδασκάλους. Αυτοί μετέβαλαν την αγριότητα του Όρους σε ημερότητα, τον ακατοίκητο τόπο τον έκαναν κατοικήσιμο, την έρημο τη μετέτρεψαν σε πολιτεία. Διαβάστε περισσότερα »
«Ελεήσαντες ελεήθησαν», οι Άγιοι Πατέρες του Άθω
Εικοσιτέσσαρες Οίκοι εις τους Αγιορείτες Οσίους
Ποίημα Γερασίμου Μοναχού Μικραγιαννανίτου.
Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Τη Υπερμάχω.
Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Τη Υπερμάχω.
Ως υποφήτας των ενθέων αναβάσεων
Και συστοιχίαν δωρεών των υπέρ έννοιαν
Τους εν Άθω μακαρίσωμεν θεοφόρους
Τους Οσίους Ιεράρχας τε και Μάρτυρας
Ως ημών καθηγεμόνας και εκφάντορας
Τούτοις λέγοντες, χαίροις δήμε θεόλεκτε.
Διαβάστε περισσότερα »
Της Βασίλισσας του Ουρανού η Παράταξη
(Σύναξη των Αγιορειτών Πατέρων)
Μητροπολίτου Προικοννήσου Ιωσήφ
«Τη δευτέρα Κυριακή του Ματθαίου, την μνήμην εορτάζομεν πάντων των Οσίων Πατέρων, των εν Αγίω Όρει του Άθω λαμψάντων».
Όρη ιερά και, άγια υπάρχουν πολλά… Άγιο όρος και θεοβάδιστο, το Σινά. Εκεί δόθηκε από τον ίδιο το Θεό Σαβαώθ ο Νόμος στο δούλο Του τον Μωυσή. Άγιο όρος το Θαβώρ! Εκεί η Μεταμόρφωση του Ιησού υπήρξε για τους Αγίους Αποστόλους μια εμπειρία θεώσεως. Άγιο όρος το Όρος των Ελαιών, απ’ όπου ο Θεάνθρωπος ανελήφθη στους ουρανούς, «ίνα πέμψη τον Παράκλητον τω κόσμω» κ.λπ. Όμως εμείς όταν μιλάμε για «Άγιον Όρος», εννοούμε «τον αγιώνυμο Άθω, τον νοητό της Θεοτόκου και ωραίο παράδεισο».
Τους ουρανώσαντας το Όρος πατέρας
Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ
Η Β' Κυριακή του Ευαγγελιστή Ματθαίου, όπως ονομάζεται στην γλώσσα της Εκκλησίας μας, είναι αφιερωμένη στους εν τω Όρει του Άθω ασκήσει και αθλήσει διαλάμψαντας οσίους και θεοφόρους πατέρας.
Τιμώνται στο Ιερόν Περιβόλιον της Υπεραγίας Θεοτόκου, το οποίο δόθηκε ως "μερίς απόλεκτος και όρος κληρονομίας" από τον Υιό και Θεό της εις Αυτήν, όλοι εκείνοι που έζησαν σ' αυτόν τον χώρο και τον ανέδειξαν με την άσκησή τους, με την αγγελική τους πολιτεία και με την χάρη που τους δόθηκε από τον Θεό, έναν δεύτερο ουρανό.
«Ελεήσαντες ελεήθησαν», οι Άγιοι Πατέρες του Άθω
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Εγκωμιάζοντας ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τη χορεία των Αγίων Πατέρων, που ως άστρα ανέτειλαν στο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας «και ως κρίνα αειθαλή και πανεύοσμα εξήνθησαν εν τοις κοιλάσι και παραλίοις»1 στον αγιώνυμο Άθω, στον ωραίο παράδεισο της Θεοτόκου, τους δίνει το ίδιαίτερο χαρακτηριστικό του ελεήμονος.
« Ελεήσαντες, ηλεήθησαν».
Γι΄ αυτό και ψάλλει γεμάτος θαυμασμό ο θεοφόρος ασκητής της Αθωνικής Πολιτείας: «Ούτοι γαρ ως αληθώς, διά πάντων των μακαρισμών του Κυρίου διήλθον· πτωχεύσαντες γαρ τω πνεύματι, επλουτίσθησαν· Διαβάστε περισσότερα »
Χαίροις Οσίων Άθω πληθύς
Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ
Γράφοντας ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ο Αγιορείτης το Βίο του Οσίου Πέτρου του Αθωνίτου, του πρώτου οικιστού της Αγιορετικής Πολιτείας, αναφέρει συν τοις άλλοις και την εμφάνιση σ΄ αυτόν της Υπεραγίας Θεοτόκου και του προστάτου του Αγίου Νικολάου, καθώς και την προτροπή της να κατοικήσει στο Ιερό της Περιβόλιο που είναι ο δικός της χώρος και ότι θα είναι γι΄ αυτόν και για τους άλλους Μοναχούς,
Σύναξις των Αγιορειτών Πατέρων
Ο Γέρων Εφραίμ, Δικαίος της Βατοπαιδινής Σκήτης του Αγίου Ανδρέου (Σεράι) στις Καρυές, μιλάει για την ημέρα της μνήμης πάντων των Αγιορειτών Πατέρων, των αγίων πνευματικών οδηγών και διδασκάλων του Αγιωνύμου Όρους, οι οποίοι με την ζωή και τον λόγο τους ενέπνευσαν και καθοδήγησαν τους μοναχούς και ασκητές του Άθωνος.
Αγιορείτες Νεοησυχαστές Πατέρες
Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου
Μετά την αναγέννηση τού 18ου αιώνος, με τη δράση του νεοησυχαστικού κινήματος τών λεγομένων Κολλυβάδων, και πρωτεργάτες τους οσίους Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ (+1794), ο οποίος ως άλλος Γρηγόριος Σιναΐτης (+1346) εργάζεται μεταφραστικά και Ιεραποστολικά σε όλα τα Βαλκάνια- Νικόδημο τον Αγιορείτη (+1809), τον σοφό διδάσκαλο και νέο Γρηγόριο Παλαμά (+1359)· Μακάριο Νοταρά και πρώην Κορίνθου (+1805), τον άλλο Ιερό Φώτιο (+899)· και Αθανάσιο Πάριο (+1813), τον ακαταμάχητο υπερασπιστή των ορθών δογμάτων, ως άλλο άγιο Μάρκο τον Ευγενικό (+1445), έχουμε μία χορεία ενάρετων φίλων της νοεράς προσευχής.
Λόγος εγκωμιαστικός περί των Οσίων Πατέρων
των εν τούτω τω Αγίω Όρει του Άθω λαμψάντων
(Αγ. Νικόδημος Αγιορείτης)
Κυριακή Β' Ματθαίου, των Αγιορειτών Πατέρων
Οσιακή πανήγυρις, πάντες οι δήμοι των Οσίων συνάχθητε. Μοναστών και μιγάδων εορτή σήμερον εις την του Χριστού Εκκλησίαν ανέτειλε· τα πλήθη των μοναστών και μιγάδων συνεορτάσατε. Καινή και κοινή μνήμη πάντων των του Όρους Αγίων Πατέρων εξέλαμψε. Καινά και κοινά άσματα πάντες κοινώς οι εν τω Όρει πατέρες ψάλατε. Διατί κοινά; Ότι κοινοί προστάται και ευεργέται όλου κοινώς του Αγίου Όρους και οι θείοι ούτοι Πατέρες εφάνησαν. Διατί καινά; Ότι καινή και νεοφανής και η τούτων μνήμη· Διαβάστε περισσότερα »
Εικόνες Αγίων του Άθω
Δείτε μια ενδιαφέρουσα συλλογή εικόνων των Αγίων του Άθω,
τη Μνήμη των οποίων τιμούμε σήμερα,
όπως την κατέγραψε ψηφιακά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου