Από την βυζαντινή εποχή η Μονή
Βατοπαιδίου ανέπτυξε σχέσεις με τους περισσότερους σλαβόφωνους λαούς, οι οποίες
συνεχίσθηκαν και κατά την περίοδο της οθωμανικής κατακτήσεως. Οι σχέσεις αυτές
αντανακλώνται τόσο στα πολυάριθμα σλαβονικά έγγραφα του ρουμανικού αρχείου της
Μονής (τά οποία αναφέρονται κυρίως σε υποθέσεις των μετοχίων της στην υπό
ρωσική κατοχή Βεσσαραβία), όσο και σε αυτά του σλαβικού, τα οποία
χρονολογούνται από τον ΙΓ’ αι. κ. εξ. και αναφέρονται κυρίως στις ευεργεσίες
διαφόρων ηγεμόνων προς αυτή.
Το παλαιότερο έγγραφο είναι ένα
χαρτώο χρυσόβουλλο του 1230 του Βλάχου-Βούλγαρου ηγεμόνα Ιωάννη Ασάνη, ο οποίος
δωρίζει στην Μονή ένα χωριό στην περιοχή των Σερρών. Από τον επόμενο αιώνα
(ΙΔ’) αρχίζουν οι δωρεές των Σέρβων ηγεμόνων, γία τις οποίες εκδίδονται
χρυσόβουλλα, αρχικά σε ελληνική και αργότερα σε σλαβική γλώσσα. Τα δύο
παλαιότερα είναι του 1346 και 1348 και έχουν εκδοθεί από τον Στέφανο Δουσάν με
αντικείμενο τις επικυρώσεις βατοπαιδινών κτήσεων και προνομίων και δωρεές προς
την Μονή. Ανάλογα έγγραφα εκδίδει το 1369 και 1371 ο Ιωάννης Ούγκλεσης, τα
οποία αφορούν στην βατοπαιδινή ιδιοκτησία στο Πόρτο Λάγος. Στα σλαβικά είναι
γραμμένα διάφορα έγγραφα Σέρβων ηγεμόνων του ΙΕ’ αι., όπως το περγαμηνό
χρυσόβουλλο του Στέφανου Λαζάρεβιτς (1417) με το οποίο παραχωρεί στην Μονή
ετήσια χρηματική χορηγία και ένα χωριό.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν
επίσης τα έγγραφα των Ρώσων τσάρων που φυλάσσονται στην Μονή, με τα οποία
ευεργετούν την Μονή ή παραχωρούν διευκολύνσεις προς Βατοπαιδινούς που
περιοδεύουν για ζητεία. Στην πρώτη κατηγορία ανήκει το περγαμηνό έγγραφο του
Μεγάλου Πέτρου (1688) και στην δεύτερη τα επίσης περγαμηνά του Θεοδώρου
Ιβάνοβιτς (1589) και του Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1632).
Αλλα έγγραφα του σλαβικού αρχείου
έχουν εκδοθεί από την ίδια την Μονή και αναφέρονται σε εσωτερικά θέματα, όπως
το παραχωρητήριο του 1432, με το οποίο παραχωρείται (κατά το καθεστώς τότε των
«αδελφάτων» ) σε δύο βοεβόδες, έναντι χρηματικού ποσού, ο πύργος της Κολιτσούς
με τα κελλιά και την γύρω περιοχή του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου