Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

4514 - Οι δύο εξορίες του Εθνοϊερομάρτυρος Γρηγορίου Ε΄ στο Άγιο Όρος



Ο Εθνοϊερομάρτυς Γρηγόριος Ε΄ διετέλεσε τρεις φορές Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και εξορίσθη δύο φορές στο Άγιο Όρος, όπου παρέμεινε συνολικά περί τα 17 έτη.

* Ἡ πρώτη πατριαρχεία (9. 5. 1797 – 19. 12. 1798)
καί ἡ πρώτη ἐξορία  (Δεκέμβριος 1798 – Σεπτέμβριος 1806).
* Ἡ δεύτερη πατριαρχεία (24. 9. 1806 – 8. 7. 1808)
καί ἡ δεύτερη ἐξορία (Σεπτέμβριος 1808 - Ἰανουάριος 1919).
* Ἡ τρίτη πατριαρχεία (Δεκέμβριος 1818 - Ἀπρίλιος 1821)

Ἡ πρώτη ἐξορία
Γρηγόριος πέβαλε τυπικά τήν παραίτησή του τήν 19η Δεκεμβρίου 1798 καί πομακρύνθηκε στή Χαλκηδόνα. κε παράμεινε λίγο, διότι τόπος τς ξορίας του μετατράπηκε καί ρίστηκε Μονή Εκοσιφοίνισσας, στήν παρχία τς Δράμας, π’ που μως διατάχθηκε νά μεταβε στό γιο ρος.

Στό γιο ρος πέλεξε γιά διαμονή του τήν Μονή βήρων, που καί γκαταστάθηκε συνοδευόμενος πό τόν Διάκονο καί νηψιό του Γερμανό (πειτα Μητροπ. Παλαιν Πατρν). κε κατά τόν Κων. Σάθα, «συνεφιλοσόφει μετά τν ν θωνι λογίων συμμοναστν καί συνηγωνίζετο τούς γνας τούς πνευματικούς, συνεπροσηύχετο κκλησιαζόμενος καί συναγρυπνν καί συναναμιγνύων τά γλυκερά τς κατανύξεως δάκρυα» (Κων. Σάθα ατ., σελ. 622).
παρουσία το Γρηγορίου στόν θωνα πρξε εεργετική σέ πολλούς τομες. Κατά τόν γ. Νικόδημο τόν γιορείτη, να πό τά διακριτικά γνωρίσματα τν γίων εναι τό κτιτορικό. Στή Μονή βήρων ξόριστος Πατριάρχης νήγειρε τήν δυτική πτέρυγα, ργο τεράστιο καί γιά τά σημερινά κόμη δεδομένα (διαστάσεων 100 Χ 20 μέτρων, τριν ρόφων!). Μέ τό παράδειγμά του νίσχυσε τό πνεμα τς φιλανθρωπίας καί τς λεημοσύνης, φο κάτι λάχιστο πό τήν πενιχρή - λλωστε – σύνταξή του χρησιμοποιοσε γιά τήν συντήρησή του καί τά πόλοιπα διέθετε στούς πόρους καί κυρίως γιά τήν νίσχυση πτωχν νέων πού θελαν νά σπουδάσουν.
μως τό κύριο ργο το Γρηγορίου ταν τό πνευματικό. «λιτός ες τήν δίαιταν» Πατριάρχης βρκε στό γιο ρος τόν χρόνο καί τήν δυνατότητα τς μελέτης. Στίς σπουδαίες βιβλιοθήκες τν γιορειτικν Μονν, βρκε πληθρα συγγραμμάτων ρχαίων καί κκλησιαστικν συγγραφέων (π’ ατά πολλά «διπλά» στειλε στή Σχολή τς Δημητσάνας, στό εροδιδάσκαλο γάπιο). Μελετοσε, φιλοσοφοσε μέ τούς λογίους μοναχούς, ρμήνευε στούς πλουστέρους, μετέφραζε στήν κοινή γλσσα λόγους το ερο Χρυσοστόμου καί το Μεγάλου Βασιλείου, κήρυττε «π’ μβωνος» τόν θεο λόγο. Τό ταπεινό του κελλί ταν ναλλάξ σπουδαστήριο καί προσευχητάριο.

Ἡ δεύτερη ἐξορία
Τήν δεύτερη πατριαρχεία το Γρηγορίου διέκοψε τό κίνημα το ρχηγο τν Γενιτσάρων Μουσταφ Μπαϊκτάρ (8η ουλίου 1808), ποος ζήτησε πό τόν Σουλτάνο - κτός τν λλων - τήν πομάκρυνση το Γρηγορίου. Τήν τυπική παραίτησή του πό τόν Θρόνο Γρηγόριος πέβαλε τήν 10η Σεπτεμβρίου το δίου τους καί πομακρύνθηκε στήν Πρίγκηπο, ποία εχε ρισθε τόπος ξορίας του. Μετά πό παραμονή κε νός τους, ξορίσθηκε τελικά στόν θωνα καί γκαταβίωσε καί πάλι στή Μονή βήρων.
Στό γιο ρος λα ταν γνώριμα στόν ξόριστο Πατριάρχη. γκαταστάθηκε στό διο βηρίτικο Κελλί το Προφήτη λία, συνέχισε τήν διδασκαλία καί τίς μεταφράσεις καί γωνίσθηκε γιά τήν κδοση πρωτοτύπων ργων μεταφράσεων. Πολλοί λόγιοι το Γένους μέ πιστολές τους ζητοσαν πό τόν Γρηγόριο τήν φωτισμένη συμβουλή του καί τήν θική καί λική του συμπαράσταση, γιά τήν κδοση ργων τους. Φρονν λ.χ. τι κδοση το Συναξαριστή το Μοναχο Νικοδήμου το γιορείτου εναι παραίτητη γιά τήν κκλησία καί τό Γένος, πηύθυνε πιστολές σέ διαφόρους πού μποροσαν νά συμβάλλουν στήν κτύπωση.
Κατά τήν δεύτερη ξορία του γραψε καί τήν διαθήκη του, ποία σώζεται σήμερα στή Μονή βήρων. Γρηγόριος εχε ποταμιεύσει μόνον 2.000 γρόσια, κατατεθειμένα στό κοινό το ρους, τά ποα διέθεσε στό Νοσοκομεο τς ΚΠόλεως καί «γιά τά μνημόσυνά» του. Τά μφιά του δώριζε σέ κληρικούς καί τά νδύματά του στούς πτωχούς. Στούς συγγενες του δέν εχε νά φήσει τίποτα!
Τα στοιχεία από εργασία του Καθηγητο ντωνίου Μάρκου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου