Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

5430 - Κύριλλος ο εκ Φουρνά των Αγράφων, διδάσκαλος στη Σχολή της Κοζάνης, ο και κοινός του Αγίου Όρους πνευματικός



Κωνσταντνος Σπ. Τσιώλης
    Κύριλλος πρέπει ν γεννήθηκε στς ρχς τς τρίτης δεκαετηρίδος το 18ου αώνα στν Φουρν τν γράφων, καθς κοιμήθη πέργηρος τ 1805, πως ναφέρουν ο πηγές. Μαθήτευσε στν κε σχολ Γραμμάτων μ διδάσκαλο τν  Θεοφάνη τν κ Φουρν.  Κατόπιν, μ τν συνδρομ κα π τν κηδεμονία το πνευματικο του πατρός, το μητροπολίτου Λιτζς κα γράφων Νεκταρίου το ξ ωαννίνων, μετέβη, γι νώτερες σπουδές, στν πρωτεύουσα πόλη τς πείρου, στ πιό σημαντικ πνευματικ κέντρο τς ποχς,
που παρακολούθησε μαθήματα το Κοσμ Μπαλάνου π τ ωάννινα, τν τότε κυρίαρχη στν λλαδικ χρο σ ζητήματα παιδείας πόλη κα π τν ποία, κυρίως, προέρχονταν ο περισσότεροι δάσκαλοι πο πάνδρωναν τ τοπικ σχολεα, πως ατ τς Κοζάνης, Κύριλλος βρέθηκε στν Κοζάνη, ς δάσκαλος στ σχολεο «Στοά», μετ π πρόσκληση μλλον το λογίου πισκόπου Σερβίων κα Κοζάνης γνατίου Κατακάλου (1752-1785). Στν Κοζάνη λθε περ τ 1763 κα σύμφωνα μ τν λόγιο Κοζανίτη Χαρίσιο Μεγδάνη παρέμεινε 6 τη, πότε θητεία του τοποθετεται, περίπου, μεταξ 1763 κα 1769.
Κύριλλος στ τέσσερα τελευταα χρόνια τς κε παραμονς του εχε ποδιδάσκαλο τν μαθητή του, γνωστ πίσης θεσσαλ λόγιο τς Τουρκοκρατίας, ωάννη Πέζαρο. Πάντως, μ τν ρχομ το Κυρίλλου στν Κοζάνη σχολ ρχίζει ν ποκτ τν παλαιότερη λάμψη της κα πολλο μαθητς συνέρρεαν π διάφορα μέρη γι ν κούσουν φιλοσοφικ μαθήματα.    Κύριλλος μαθήτευσε κα δίδαξε σ τόπους, πως τ ωάννινα κα Κοζάνη ντιστοίχως, χι πολλ χρόνια μετ τν παρουσία το Εγενίου Βούλγαρη κα το κύκλου τν κπροσώπων το πρώϊμου νεοελληνικο διαφωτισμο· παρ τ γεγονς δ πς βρισκόταν κα στς δύο περιπτώσεις στν χρο πο θ μποροσε ν χαρακτηρισθε ς συντηρητικός, ν τούτοις, διαφαίνεται στν μετέπειτα βίο του σαφς πίδραση τν νεωτερικν δεν κα σφαλς κάποιες ξ ατν, στ μέτρο τν δυνάμεων του κα σο το πέτρεπε τ περιβάλλον  κα τόπος πο θήτευε, προσπάθησε ν τς φαρμόσει στ τρόπο τς διδασκαλίας του λλ κα στν χρο τς κκλησίας εχε προσκληθε στ Σιάτιστα, πάλι στν Κοζάνη, στν Τύρναβο κα τ γραφα. ρνήθηκε μως πάλι γιατ πασχε π ορικ ρθρίτιδα, γνωστ τότε ς ποδάγρα.  Μετ τν Κοζάνη, τ περισσότερο χρονικ διάστημα, ζησε στ γιον ρος, που μ πατριαρχικ γράμμα διορίστηκε κοινς τς θωνικς Πολιτείας πνευματικός. Στς 5 Μαου 1805 κοιμήθη στς Καρυς « φιλόσοφος κα θαυμάσιος νρ Κύριλλος πολλος χρόνους χρηματίσας διδάσκαλος κα πνευματικς τς ερς Κοινότητος το γίου ρους». Ο μαθητές  του λαβαν τ σμα του κα τ μετέφεραν στ Μον σφιγμένου, που τάφη. Μ τ δράση κα τ ργο του, πως κα ο λλοι λόγιοι τς Τουρκοκρατίας, συνέβαλε κα ατός, κατ τς δυνάμεις του, στ διατήρηση τς θνικς κα θρησκευτικς συνείδησης κα ταυτότητας το δούλου γένους καί, χι πολλ χρόνια ργότερα, διαίτερη πατρίδα του, τ γραφα, στ μεγαλύτερο μέρος τους, βρέθηκαν ν ποτελον μέρος το θνικο κορμο το νεοσύστατου λληνικο κράτους.

Περίληψη προφορικς εσήγησης, στς 3 κτωβρίου 2014, στ Συνέδριο, « Δυτικ Μακεδονία στος Νεότερους Χρόνους», πο πραγματοποιήθηκε στ Γρεβεν π 2-5 κτωβρίου 2014, στν Αθουσα «Νκος Σούλης».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου