7882 - Ο Πνευματικός Λεόντιος, ο Λακκοσκητιώτης (†1876)

Ὁ π. Λεόντιος γεννήθηκε στὴν Οὐκρανία. Ἕνα χρόνο μετὰ τὴν γέννησή του ἐκοιμήθη ἡ μητέρα του, καὶ ὁ πατέρας του τὸν ἔδωσε σ’ ἕναν πλούσιο ἄτεκνο Μολδαβό. Σὲ ἡλικία 22 ἐτῶν ὁ π. Λεόντιος δραπέτευσε ἀπὸ τὸν παιδαγωγό του καὶ κρύφθηκε στὴν Μονὴ Καλνταρουσάνι, ποὺ βρίσκεται σὲ ἀπόσταση 20 βέρστια ἀπὸ τὸ Βουκουρέστι. Ἐκεῖ ἔζησε 16 χρόνια. Κατόπιν κατευθύνθηκε πρὸς τὸ Ἅγιον Ὄρος μαζὶ μὲ ἔναν φίλο του, τὸν ὁποῖον ὁ ἴδιος ἀργότερα ἔκειρε μοναχό, δίνοντάς του τὸ ὄνομα Ἀντώνιος. Οἱ δύο μοναχοὶ ἐγκατεστάθησαν στὴν μολδαβικὴ Σκήτη Λάκκου, ὅπου ὁ π. Λεόντιος ἔζησε ὣς τὴν κοίμησή του, 35 ἔτη.

-Ὅταν προσῆλθα στὴν μοναχικὴ πολιτεία, διηγεῖτο ὁ π. Λεόντιος σ’ ἕναν συνομιλητή του, ὁ Γέροντας μοῦ ἔδωσε τὴν ἑξῆς συμβουλή: Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐξομολόγηση πρὸ τῆς κουρᾶς γιὰ ὅσα συνέβησαν στὸν κοσμικὸ βίο, πάντοτε πρέπει νὰ ἀποκαλύπτουμε τοὺς λογισμούς μας καὶ νὰ ἔχουμε τελεία ὑπακοή. Τοὺς ἀδελφούς μας νὰ τοὺς θεωροῦμε ὡς ἀγγέλους καὶ νὰ τοὺς ὑπηρετοῦμε ὅπως τὸν ἴδιο τὸν Θεό. Πρέπει ἐπίσης νὰ προσέχουμε τὸν νοῦ ἀπὸ τοὺς διαφόρους λογισμούς, ἀλλὰ καὶ τὶς αἰσθήσεις.

***

Σύντομα τὸν χειροτόνησαν ἱεροδιάκονο. Ὁ προσωπικός του κανόνας στὸ κελλὶ ἦταν ὁ ἑξῆς: 300 ἐδαφιαῖες μετάνοιες μὲ τὴν «εὐχὴ τοῦ Ἰησοῦ» καὶ ἀντὶ γιὰ μικρὲς μετάνοιες ἀνάγνωση τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου. Τὶς μεγάλες μετάνοιες συνέχιζε νὰ τὶς κάνει ἀκόμη καὶ στὰ βαθιά του γεράματα, μαζὶ μὲ τὴν ἀδιάκοπη νοερὰ προσευχή. Ὁ Γέροντας, ὅσο αἰσθανόταν τὶς δυνάμεις του, δὲν ἐγκατέλειπε οὔτε τὶς σωματικὲς ἀσκήσεις. Ἔλεγε δὲ ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ κάνει κάποιος 1.000 μετάνοιες καὶ νὰ μὴν αἰσθάνεται σωματικὴ κόπωση, ἐνῶ ἄλλος μετὰ τὶς 50 νὰ χάνει τὴν ἀναπνοή, ὁπότε καὶ αὐτὸς ἐξισώνεται μὲ ὅσους κάνουν τὶς 1.000.

***

-Ἐμεῖς, Γέροντα, εἶπε κάποιος συνομιλητής, τρῶμε καὶ πίνουμε πολύ, κοιμόμαστε ἐπίσης ἀρκετά, ἀλλὰ οἱ δυνάμεις μας εἶναι μέτριες.

-Ἂν δὲν δώσετε στὸ σῶμα ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο, ἀκόμη περισσότερο θὰ ἀδυνατίσετε, ἀπήντησε ὁ π. Λεόντιος. Ὁ Ὅσιος Παΐσιος εἶδε κάποτε ἕναν ἀδελφὸ μετὰ ἀπὸ διήμερη νηστεία νὰ ἔχει ἐξαντληθῆ τελείως· τόσο ἀδύναμος ἦταν, ὥστε δὲν μποροῦσε οὔτε νὰ σηκωθῆ ἀπὸ τὴν γῆ. Ὁ Ὅσιος παραξενεύτηκε, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος πέρασε 60 ἡμέρες χωρὶς νὰ φάει τίποτε, καὶ ἐν τούτοις δὲν ἔχασε τὶς δυνάμεις του. Τότε τοῦ ἐμφανίσθηκε ὁ Κύριος καὶ τοῦ εἶπε:

-Μὴν σκέπτεσαι ἔτσι· ἐσὺ ἐνήστευσε μὲ τὴν χάρη μου, ἐνῶ ἐκεῖνος μὲ τὴν δύναμή του καὶ μὲ μεγάλη δυσκολία.

-Καὶ τί εἴδους ἔπαινο θὰ λάβει ἐκεῖνος;, συνέχισε ὁ Παΐσιος.

-Ὅμοιο μὲ τὸν ἰδικόν σου! ἀπήντησε ὁ Κύριος.

Καὶ ἐδῶ στὴν Σκήτη, συνέχισε ὁ Γέροντας, ὑπάρχουν μοναχοὶ ποὺ νηστεύουν δύο καὶ τρεῖς ἡμέρες, ἀκόμη καὶ μία ἑβδομάδα· ἀλλὰ αὐτὸ γίνεται μὲ τὴν βοήθεια τῆς χάριτος!

***

-Ἂν θέλεις, λέει ὁ Μέγας Ἀντώνιος, νὰ ἐξετάσεις κάποιον ποὺ εἶναι ὀνομαστός, ἂν πράγματι εἶναι πνευματικὸς ἄνθρωπος, ἀτίμωσέ τον καὶ ταπείνωσέ τον· στὴν περίπτωση ποὺ θὰ ὑπομείνει, ὄντως εἶναι τέλειος· ἂν ὅμως δὲν τὸ σηκώσει, δὲν ἔχει τίποτε τὸ πνευματικό. Ὅταν δὲ κάποιος σὲ ταπεινώνει, καὶ σὺ δὲν χάνεις τὴν ἀγάπη πρὸς αὐτόν, τότε εἶσαι στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ.

***

Ὁ Γέροντας, ὅταν λόγῳ ἀνάγκης ἔπρεπε νὰ πάει σὲ Σκήτη, σὲ Μοναστήρι ἢ κάπου ἀλλοῦ, πρὶν ἀναχωρήσει ἀπὸ τὸ κελλί του ἔκανε μερικὲς μετάνοιες μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, γιὰ νὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ ὑπομείνει χωρὶς ταραχὴ ὅσα τυχὸν θὰ τοῦ συνέβαιναν. Ἔλεγε δὲ πὼς χωρὶς τὴν κατάλληλη προετοιμασία δὲν πρέπει ὁ μοναχὸς νὰ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ κελλί του.

Ὁ ἴδιος πῆγε κάποτε στὶς Καρυές, σ’ ἕναν Βούλγαρο γνωστό του, ὁ ὁποῖος τὸν δέχθηκε μὲ ἀγάπη· δὲν εἶχε χρόνο ὅμως νὰ μείνει ἀμέσως μαζί του καὶ τοῦ ὑπέδειξε τὸν τόπο γιὰ νὰ ξεκουρασθῆ στὸ ἀρχονταρίκι, ὥσπου νὰ τακτοποιήσει ὅλες τὶς δουλειές. Ὁ Γέροντας εἰσῆλθε προσευχόμενος στὸν χῶρο ὑποδοχῆς, ὑποκλίθηκε κατὰ τὴν συνήθεια καὶ εἶπε:

-Εὐλογεῖτε!

Ἐκείνη τὴν στιγμὴ βρισκόταν ἐκεῖ ἕνας μοναχός, ὁ ὁποῖος ξαφνικὰ ἄρχισε νὰ τοῦ ἐπιτίθεται μὲ ὕβρεις. Ξαφνιασμένος ὁ ἐπισκέπτης, κατάφερε μόνο νὰ ἐπαναλαμβάνει:

-Ἔτσι εἶναι, πάτερ, ἔτσι εἶναι, ἀλήθεια λές.

Ὁ μοναχὸς ἔφυγε, γιὰ νὰ ἀναζητήσει μπαστούνι· ἐπειδὴ ὅμως σ’ ὅλο τὸ ἀρχονταρίκι δὲν βρῆκε τίποτε ἀνάλογο, ἔτρεξε πρὸς τὰ ἔξω. Ὁ Γέροντας ἔμεινε νὰ τὸν περιμένει, καὶ ἀναστενάζοντας πρὸς τὸ μέρος τῆς Θεοτόκου μονολόγησε: «Ἰδού, Λεόντιε, ἀπέδειξε τώρα γιὰ ποιὸ πρᾶγμα προετοιμάσθηκες!» Ἡ πίστις ὅμως στὴν Θεοτόκο δὲν τὸν ἐγκατέλειψε. Ἤλπιζε ὅτι Αὐτὴ θὰ τὸν ἐνδυναμώσει τόσο, ὥστε δὲν θὰ ἐξαντλεῖτο ἡ ὑπομονή του πρὶν σταματήσουν νὰ τὸν κτυποῦν.

Καί, τότε, νά! Τρέχει ἐκεῖνος, ὁ ὑβριστής. Ὁ Γέροντας περίμενε ὅτι θὰ ὡρμοῦσε ἐναντίον του, ἀλλ’ αὐτὸς ἔπεσε στὰ πόδια του καὶ τὸν παρακαλοῦσε γιὰ συγχώρηση. Κάποιος Βλάχος, ποὺ ἔμοιαζε μὲ τὸν π. Λεόντιο, τὸν εἶχε λυπήσει, καὶ ἐκεῖνος νόμισε ὅτι πρόκειται γιὰ τὸ ἴδιο πρόσωπο. Ὅταν ὅμως ἔτρεξε κάτω γιὰ τὸ ῥαβδί, συναντήθηκε μὲ τὸν οἰκοδεσπότη ποὺ τὸν ῥώτησε γιὰ τὸν Πνευματικὸ Λεόντιο, καὶ τότε ἀντελήφθη τὸ λάθος του. Πῆγε γρήγορα νὰ ζητήσει συγχώρηση, ὁ ἄκακος ὅμως ἐπισκέπτης εἶδε τὴν ταπείνωση καὶ τὴν συντριβή του καὶ εἶπε:

-Ὁ Θεὸς νὰ σὲ συγχωρήσει· κάνε μόνον ἕναν μικρὸ κανόνα· 100 μετάνοιες στὴν Θεοτόκο!

Μόλις ἐκεῖνος ἄρχισε νὰ προσκυνῆ, ὁ Γέροντας εἶδε τὴν εἰλικρίνεια τῆς μετανοίας του καὶ τὸν σταμάτησε, λέγοντας:

-Ἐν τάξει, φθάνει!

***

Ὁ π. Λεόντιος ἦταν μορφωμένος, σοφὸς καὶ μὲ ἀγαθὴ ψυχή. Ὅσοι τὸν πλησίαζαν γιὰ ἐξομολόγηση, τοὺς θεράπευε καὶ τοὺς παρηγοροῦσε τόσο, ὥστε ἔφευγαν χαρούμενοι.

Γιὰ τὸν ἀσκητὴ Ἱλαρίωνα τὸν Γεωργιανὸ ὁ Γέρων Λεόντιος εἶχε ἀκούσει πρὶν ἀκόμη ἔλθει στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ φθάνοντας, ἀμέσως τὸν ἐπισκέφθηκε μὲ διερμηνέα. Ἐκεῖνος τοῦ μίλησε γιὰ τοὺς κανόνες τῆς καρδιακῆς εὐχῆς καὶ γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ συμπεριφέρεται στὴν μοναχικὴ ζωή. Ὣς τότε δὲν εἶχε ἀσχοληθῆ μὲ τὴν νοερὰ προσευχή, μολονότι τὸ ἐπιθυμοῦσε· διότι χωρὶς ἔμπειρο καθοδηγητὴ δὲν ἤθελε νὰ ἀρχίσει. Ἀργότερα συνέχισε νὰ συμβουλεύεται τὸν Γεωργιανὸ Γέροντα, μερικὲς φορὲς μάλιστα ὁ ἴδιος ὁ π. Ἱλαρίων πήγαινε σ’ αὐτόν.

Ὁ π. Λεόντιος κατέστη βαθὺς γνώστης τῆς νοερᾶς προσευχῆς καὶ ἀργότερα τὴν ἐδίδαξε στὸν Μολδαβὸ π. Ἀντίπα, ὁ ὁποῖος ἐγκαταστάθηκε στὴν Ῥωσία καὶ τελείωσε τὴν ἐπίγειο πορεία του στὴν Μονὴ Βαλαάμ (Valaam).

***

Δίδασκε ὁ Γέροντας:

-Σὲ θορυβῶδες καὶ πολυάνθρωπο Μοναστήρι, ἐξ αἰτίας τῶν ποικίλων χαρακτήρων τῆς ἀδελφότητος, εἶναι δύσκολο νὰ διαφυλάξει κανεὶς τὴν νῆψη· ἀλλά, ὅταν ἔχει φθάσει τὴν τελεία ὑπακοὴ καὶ διαρκῶς ἐξομολογῆται τοὺς λογισμούς, καὶ μὲ τέτοιες συνθῆκες σώζεται.

-Ὅ,τι καὶ ἂν κάνει ὁ ἄνθρωπος, ὅπου καὶ ἂν πάει, ὅλα τὰ πραγματοποιεῖ μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ.

-Ὁ ἴδιος ὁ Σωτήρας μας ἔζησε 33 ἔτη στὴν γῆ καὶ ἔκανε ὑπακοὴ στὸν Ἰωσὴφ καὶ στὴν Μητέρα του. Κανεὶς δὲν τὸν εἶδε νὰ γελᾶ, ἐνῶ νὰ κλαίει τὸν εἶδαν μερικὲς φορές. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἔδειξε πῶς νὰ βαδίζουμε τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας.

Ἡ καθαρὰ συνείδησις μόνης της προβάλλει τὴν προτεραιότητα τῆς ἐσωτερικῆς ζωῆς ἔναντι τῆς ἐξωτερικῆς!

***

Γιὰ τὸν ἀγῶνα ἐναντίον τῶν παθῶν ὁ Γέροντας συμβούλευε:

-Ἂν κάτι σοῦ ἐπετέθη καὶ σὲ ἀναστάτωσε, ἐπὶ παραδείγματι ἡ ζήλεια πρὸς τὸν ἀδελφό, ἀναζήτησε ἀμέσως σὲ βιβλίο τὴν σχετικὴ διδαχὴ κάποιου Γέροντος καὶ διάβασέ την. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὰ ἄλλα πάθη· ἀμέσως ἀναζήτησε τὴν ἀνάλογη σελίδα. Ἔτσι, εἶναι εὐκολώτερο στὸν ἄνθρωπο νὰ ἀμύνεται ἐναντίον τῶν παθῶν.

-Ὅποιος ἔχει ὑπακοὴ καὶ ταπείνωση, προοδεύει στὴν πνευματικὴ ζωὴ χωρὶς νὰ τὸν καταλαβαίνει.

-Ἂν συμβῆ μοναχός, ἔστω καὶ νέος, νὰ ὁμιλῆ περὶ τοῦ θείου φόβου ἢ γενικῶς περὶ τῆς ὁδοῦ τῆς σωτηρίας, πρέπει νὰ τὸν ἀκοῦτε καὶ κατὰ τὸν δυνατὸν νὰ ἐφαρμόζετε τὰ λεγόμενα· ἐνῶ, ἂν κάποιος ἔχει λευκὴ γενειάδα, διδάσκει ὅμως ἀντίθετα πρὸς τὰ συγγράμματα τῶν Ἁγίων Πατέρων, καὶ ἂν ἀκόμη εἶναι πνευματικὸς ὅπως ἐγώ, αὐτὸν δὲν πρέπει νὰ τὸν ἀκοῦτε καθόλου.

-Πρέπει διαρκῶς νὰ ἔχουμε μνήμη θανάτου καὶ δάκρυα, διότι αὐτὴ εἶναι ἡ ὁδὸς τῆς μετανοίας· ἄλλη ὁδός, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτή, δὲν ὑπάρχει.

***

Ὁ π. Λεόντιος εἶχε εὔρωστο σῶμα καὶ ἀκόμη ζωηρότερη τὴν ἐλπίδα στὸν προνοητὴ Θεό. Πολλὲς φορὲς μετέφερε στοὺς ὤμους του ἀπὸ τὸ Ῥωσικὸ ἢ ἀπὸ ἄλλα ἀπομεμακρυσμένα μέρη σάκκον γεμᾶτον μὲ παξιμάδια καὶ ἄλλα τρόφιμα, ποὺ τὸ βάρους του ἦταν περίπου 30 ὀκάδες. Ἐν τούτοις, τὰ περισσότερα καὶ τὰ καλύτερα τὰ μοίραζε στοὺς πτωχούς, στοὺς ἀρῥώστους καὶ στοὺς ὑπερήλικες. Γιὰ τὸν ἑαυτό του ἄφηνε μόνο παξιμάδι ἢ κάτι ἄλλο τὸ ὁποῖο δὲν χρειαζόταν νὰ μαγειρευθῆ.

Ὁ ὑποτακτικός του, ὁ π. Ἀθανάσιος, σπανίως ἔβγαινε ἀπὸ τὴν Σκήτη καὶ μόνον γιὰ ὅ,τι ἦταν ἀπαραίτητο. Σχετικὰ μὲ τὴν διατροφὴ φρόντιζε ὁ ἴδιος ὁ Γέροντας, ὁ δὲ μαθητὴς καθόταν σὰν μικρὸ παιδὶ στὴν κατοικία τους καὶ ἔτρωγε τὰ ἕτοιμα.

Ὁ π. Λεόντιος ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τὴν 25ῃ Μαΐου τοῦ ἔτους 1876. Τὸν ἔκλαψαν ὅλα τὰ πνευματικά του τέκνα, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ὠφελήθηκαν καὶ παρηγορήθηκαν ἀπὸ τὶς πνευματικές του διδαχές.

Από το βιβλίο Αγιορείτες Πατέρες του 19ου αιώνος

http://periagiouorous.blogspot.gr