Ιερομόναχος Βενέδικτος Αγιορείτης
Ποιός είναι ο λόγος που για τον χριστιανικό κόσμο έχει τόση μεγάλη σημασία ο Σταυρός του Κυρίου; Για την χριστιανική Θεολογία ο Σταυρός είναι ένα μυστήριο, το οποίο ενεργείται από καταβολής κόσμου.
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΗ Π.Δ.
Ο Σταυρός του Κυρίου προενεργούσε και στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης. Μέσα στο θεόπνευστο αυτό βιβλίο της Αγίας Γραφής υπάρχουν
καταγεγραμμένες πολλές θαυματουργές πράξεις που ετελειώθησαν με το σχήμα του Σταυρού. Χαρακτηριστικά, αναφέρονται περί τις είκοσι προτυπώσεις του Σταυρού με χαρακτηριστική εκείνη της χάραξης της Ερυθράς Θαλάσσης από το Μωϋσή και τη διάσωσι των Ισραηλιτών από την δουλεία των Αιγυπτίων.
καταγεγραμμένες πολλές θαυματουργές πράξεις που ετελειώθησαν με το σχήμα του Σταυρού. Χαρακτηριστικά, αναφέρονται περί τις είκοσι προτυπώσεις του Σταυρού με χαρακτηριστική εκείνη της χάραξης της Ερυθράς Θαλάσσης από το Μωϋσή και τη διάσωσι των Ισραηλιτών από την δουλεία των Αιγυπτίων.
Υπήρξαν, επίσης, δίκαιοι άνθρωποι, που με το παράδειγμά τους προετύπωσαν τον Ιησού Χριστό, όπως ο Ισαάκ με την υπακοή στον πατέρα του. Ο Σταυρός ενεργούσε στον Αβραάμ, όταν ενέκρωνε μέσα του την αγάπη για την πατρίδα και έφυγε για την άγνωστη γη, κατ’ εντολή του Θεού. Στον Μωϋσή, όταν περιφρονούσε τις τιμές που είχε στην αυλή του Φαραώ, προτιμώντας τον ονειδισμό του Χριστού. Ο Σταυρός πάλι ενεργούσε, όταν ο Θεός κάλεσε τον Μωϋσή, πριν ανέβει στο Όρος για να λύση το υπόδημα των ποδών του, δηλαδή να νεκρώση το σαρκικό φρόνημα με την δύναμι της θεοπτίας. Επίσης ο Ιησούς του Ναυή, οι Κριτές και οι Προφήτες, ο Δαϋίδ και πολλά άλλα πρόσωπα τα οποία ενεργούμενα σταμάτησαν τον ήλιο, γκρέμισαν πόλεις ασεβών, αναδείχθηκαν νικητές στο πόλεμο, κατέστρεψαν στρατόπεδα αντιπάλων, έλεγξαν βασιλείς κι ανέστησαν νεκρούς. Συμπληρωματικά λέγει ο άγιος Γρηγοριος ο Παλαμάς ότι ο Σταυρός του Χριστού φανερωνόταν και προτυπωνόταν μυστικώς και συμβολικώς πριν ακόμη τη σταύρωσι του Ιησού. Ο άγιος Eιρηναίος Λουγδούνου αναφέρει ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατά τον τύπον του Σταυρού, διότι όταν ο άνθρωπος εκτείνη τα χέρια του σχηματίζει έναν Σταυρό. Πριν την σταύρωσι του Χριστού κατά τους χρόνους της Παλαιάς Διαθήκης πολλά θαυμαστά γεγονότα ενεργήθηκαν δια του σημείου του Σταυρού, όπως προαναφέραμε. Συμπληρωματικά λέμε ότι ο χάλκινος όφις που ύψωσε για τη σωτηρία του λαού από τα δαγκώματα των φιδιών αποτελεί τύπο του Σταυρού. Ο προφήτης Δανιήλ ο οποίος ρίχτηκε μέσα στο λάκκο των λεόντων (Δαν. 16-23) σώθηκε επειδή σχημάτισε με τα χέρια τουτό σημείο του Σταυρού, «σταυροειδώς εκπετάσας», όπως ψάλλαμε το πρωί στον Όρθρο. Ο προφήτης Ιωνάς, μέσα στην κοιλιά του κήτους, «σταυροειδώς διεκπετάσας», άπλωσε σταυροειδώς τις παλάμες του και προτύπωσε τη σταύρωσι του Χριστού, ενώ όταν μετά τρεις μέρες βγήκε σώος, υπερκόσμιον Ανάστασιν υπεζωγράφησε», αναφέρει ο Κοσμάς ο μελωδός.
Ο Σταυρός του Χριστού: ιστορικό γεγονός.
Στο Σύμβολο της Πίστεως, αναφέρεται: «Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου». Ο Χριστός σταυρώθηκε στην Ιουδαία επί της ηγεμονίας του Ποντίου Πιλάτου. Η σταύρωσις δηλαδή έχει ιστορικές συντεταγμένες. Δεν αποτελεί ένα μύθευμα – συνέβη «μία φορά κι έναν καιρό», δηλαδή ποτέ. Πρόκειται για γεγονός της ιστορίας, που προκαλεί τον οιονδήποτε, πιστό η αμφισβητία, να ερευνήση το γεγονός, να το ψηλαφήση με ανθρώπινα μέσα, να το εντάξη μέσα σε ευρύτερα πλαίσια. Με άλλα λόγια, η αποδοχή της ιστορικότητας του Ιησού Χριστού και των παθών Του είναι αναμφισβήτητη. Ο Χριστός έπαθε «επί Ποντίου Πιλάτου».
Για τους πιστούς όμως υπάρχει και η οραματική επιβεβαίωσις του γεγονότος της Σταυρώσεως και από πολλούς αγίους. Δεν είναι λίγοι οι άγιοι που «είδαν» με την χάρι του Θεού τα γεγονότα του Πάθους. Θυμόμαστε το περιστατικό του Γεροντικού με τον όσιο Ποιμένα. Σε έκστασι ευρισκόμενος αλλοιώθηκε το πρόσωπό του, ενώ δάκρυα το αυλάκωναν πυκνά. Και πιεζόμενος από τους μαθητές του ομολόγησε: «Ήμουν κάτω από τον Σταυρό του Κυρίου με την Παναγία Μητέρα Του και τον άγιο Ιωάννη. Πόσο θα ήθελα διαρκώς να κλαίω έτσι μαζί τους!» Παρόμοιο όραμα – και όχι μία μόνο φορά – έζησε και ο μεγάλος Γέροντας της εποχής μας π. Πορφύριος. Και εκείνος Μεγάλη Πέμπτη βράδυ, αλλά και άλλη φορά, «είδε» τον Εσταυρωμένο και συγκλονισμένος, τόσο που δεν μπορούσε να συνεχίση την ακολουθία, έζησε στιγμές από το άγιο Πάθος Του.
ΘΕΟΤΟΚΟΣ – ΠΡΟΤΥΠΟ
Είναι αυτονόητο ότι αν η ενέργεια του Σταυρού του Χριστού προενεργούσε σε όλους τους δικαίους της Π.Δ. πόσο μάλλον προενεργούσε στην Υπεραγία Θεοτόκο, η οποία ποτέ δεν μόλυνε τον εαυτό της με λογισμό και από νεαράς ηλικίας έκανε αυτό που ο Αβραάμ έκανε στο γήρας του: «εξήλθε εκ του οίκου και της συγγενείας της και εισήλθε στα Αγία των Αγίων, όπου υψωθείσα επάνω από κάθε γήινο λογιμσμό, ένωσε το νου της με το Θεό».
Στην Σταύρωσι, η Θεοτόκος δέχθηκε να ζη το προσωπικό της μαρτύριο. Βιώνει το Πάθος του Κυρίου ως μητέρα, που παρακολουθεί τον άδικο και σκληρό θάνατο του παιδιού της, αλλά και ως πιστή δούλη του Θεού, που βλέπει τον Σωτήρα του κόσμου να πάσχη στον Σταυρό. Διότι αυτή είδε την Σταύρωσι σαν μητέρα, αλλά και σαν άνθρωπος με σωστή κρίσι, σαν κάποιος που μπορεί να διακρίνη καθαρά την αδικία. Γιατί έπρεπε να λάβη μέρος σε κάθε τι που έκανε ο Υιός της για την σωτηρία μας. Όπως του μετέδωσε το αίμα και την σάρκα της και έλαβε αμοιβαία μέρος στις δικές του χάριτες, κατά τον ίδιο τρόπο έλαβε μέρος σε όλους τους πόνους και την οδύνη του. Και αυτός βέβαια καρφωμένος στον Σταυρό δέχθηκε στην πλευρά την λόγχη, ενώ διαπέρασε την καρδιά της Παρθένου ρομφαία, όπως ανήγγελε ο αγιώτατος Συμεών. Στην καρδιά της Θεοτόκου είχε φυτευθή το μυστήριο του Χριστού. Όταν τον είδε νεκρό πάνω στο Σταυρό η καρδιά της τρυπήθηκε από τη ρομφαία, αλλά δεν μετακινήθηκε από το θαύμα του μυστηρίου. Βιώνοντας το βαθιά μέσα στη καρδιά της ως πάσχουσα μάνα, δέχεται για άλλη μία φορά τον φωτισμό της θείας χάριτος και ομολογεί: «Ει και σταυρόν υπομένεις, συ υπάρχεις ο Υιός και Θεός μου».
Η Παρθένος Μαρία αποτελεί λοιπόν αυθεντικό πρότυπο μίμησης για κάθε πιστό μέλος της Εκκλησίας, αφού όλη της η ζωή φανερώνει το νέο εν Χριστώ σταυροαναστάσιμο ήθος που πρέπει να τον διακρίνη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Η Σταυρική θυσία του Κυρίου Ιησού Χριστού αποτελεί το κορυφαίο κεφάλαιο στη διαδικασία της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Διότι μυστηριωδώς πως, την Αγία εκείνη Παρασκευή της σταυρώσεως, συντελέσθηκε στο φρικτό Γολγοθά η καταλλαγή ανθρώπου και Θεού. Η χάρις και η δύναμις του σταυρού δεν ωφείλεται λοιπόν στο σχήμα του, αλλά στο γεγονός ότι υπήρξε το όργανο εκείνο δια του οποίου ο Θεάνθρωπος Χριστός λύτρωσε τον κόσμο από την αμαρτία και τον θάνατο∙ «θανάτω θάνατον πατήσας». Αποτελεί το θυσιαστήριο επί του οποίου ο Κύριος προσέφερε τον εαυτό του θυσία για όλο τον κόσμο, «γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού» (Φιλ. 2,8). Πορεύεται προς το θάνατο όχι ως κατάδικος αλλά ως βασιλεύς θυσιαζόμενος υπέρ των υπηκόων Του» (Λουκ. 12,50).
Πάνω στο Σταυρό κορυφώθηκε όλη η πτωχεία, η ταλαιπωρία και η οδύνη που έλαβε για εμάς. Δια του Σταυρού μας ένωσε σε ένα Σώμα και καθάρισε και αγίασε ουρανό, αέρα και γη, διότι σταυρώθηκε κάτω από τον ουρανό, ανυψώθηκε στον αέρα και το Πανάγιο Αίμα του έσταξε στην γη. Όταν κάποιος, αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ρώτησε ειρωνικά έναν από τους θεοφόρους Πατέρες μας αν πιστεύη στον Εσταυρωμένο, εκείνος απάντησε: «ναι, πιστεύω σ’ Άυτον που εσταύρωσε την αμαρτία».
Στον Σταυρό απέδειξε ότι ο κόσμος αυτός δεν είναι η τελική πραγματικότητα, αλλά η οδός προς την αληθινή ζωή κάθε αγωνιζόμενου πιστού χριστιανού. Και αυτό το φανέρωσε αποκαλύπτοντας τον εαυτό Του ως τον λυτρωτή και ζωοδότη του σύμπαντος κόσμου, καταλύοντας οριστικά τις πανουργίες, τις πλάνες και την δύναμι του διαβόλου στον άνθρωπο.
Η Σταυρική αυτή θυσία του Θεανθρώπου δεν αποκάλυψε μόνο την αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο, αλλά φανέρωσε την πίστι, την υπακοή και την αγάπη του Κυρίου προς τον Θεό Πατέρα. Ο Λόγος σαρκώθηκε, για να μπορέση ως άνθρωπος να πάθη, να πεθάνη, αλλά και να νεκρώση τα πάθη της σάρκας.
Ο ζωοποιός Σταυρός αποκτά ένα βαθύ ασκητικό συμβολισμό και γίνεται όχι μόνο το μέσο για την ανύψωσι του ανθρώπου και την αποκατάστασι των σχέσεών του με τον Θεό, αλλά και το ουσιαστικό στοιχείο της μίμησης του Κυρίου. Ο Σταυρός ήταν προηγουμένως υπόθεσις τιμωρίας, τώρα όμως έγινε αφορμή δόξας και τιμής. Μέσα απ’ αυτή την οπτική, στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, το μαρτύριο θεωρήθηκε ως ο αυθεντικός τρόπος μίμησης του Πάθους του Κυρίου. Αργότερα η ζωή του μοναχού, θα αποτελέση αυθεντικό στοιχείο μιμήσεως του Πάθους του Κυρίου.
Οι μοναχοί, αποδεχόμενοι τη σωτήρια κλήσι, αφήνουν τη πολυκύμαντη θάλασσα των παθών και ακολουθούν τον Σωτήρα Χριστό. Τον ακολουθούσαν στην ατίμωσι και την οδύνη του Σταυρού, σταυρώνοντας την σάρκα με τα πάθη και τις επιθυμίες της. Συνοδεύουν στον τάφο του Κυρίου, θάβοντας τις γήινες επιδιώξεις του παλαιού ανθρώπου και νεκρώνοντας το προσωπικό τους θέλημα στην υπακοή, σ’εκείνη δηλαδή τη θεληματική δουλεία, που οδηγεί στην αληθινή ελευθερία. Μετέχουν στην Ανάστασι, ανασταίνοντας μέσα τους την εκπεσμένη θεία εικόνα. Η αυτοπροαίρετη αγάπη του μοναχού προς τον Νυμφίο των ψυχών, είναι το θεμέλιο της μοναχικής ζωής. Θυσία, μέσα από το θυσιαστήριο της καρδιάς, είναι η προσευχή του μοναχού, όπου θυσιάζεται το θέλημα, συντρίβεται το εγώ, καταπνίγονται τα πάθη και φονεύονται οι κακίες.
Ο θάνατος, ως εχθρός του παλαιού Αδάμ, νικιέται από το νέο Αδάμ Χριστό. Πάνω στο Σταυρό, ο Χριστός δεν πέθανε τον θάνατο της αμαρτίας και της υποταγής στο κράτο του διαβόλου, αλλά πέθανε τον μακάριο θάνατο, αφού μ’ αυτόν θανατώθηκε η αμαρτία. Με τον θάνατό Του ο Χριστός κατάργησε τον εχθρό θάνατο. Τον θάνατο, που ήρθε εξ αιτίας της πτώσεως του ανθρώπου και καταλύθηκε από την Ανάστασι. Ο θάνατος καταργείται μ’ αυτόν τον ίδιο τον θάνατο. Έτσι, τα Πάθη του Σωτήρος αναδεικνύουν την αγάπη του Θεού για το δημιούργημά Του και γίνονται χαρμόσυνο μήνυμα για την Εκκλησία, αφού καταδεικνύουν το μέγεθος και την δύναμι της παρεχόμενης χάριτος του Θεού. Αυτής της χάριτος, που έκανε τον άνθρωπο μέτοχο της Αναστάσεώς Του. Η Ανάστασις του Χριστού είναι η Ανάστασις του Χριστιανού. Ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα και διατηρεί τον πιστό στην ζωή.
Αυτά τα γεγονότα καλείται οποιοσδήποτε πιστός να βιώση κατά την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα. Πως όμως θα μπορέση να γίνη αυτό; Πως μπορεί κάποιος να βιώση τα γεγονότα αυτά;
Ο Κύριος ζήτησε από τους μαθητές Του να πορεύωνται σταυρικά για να τα ζήσουν κατόπιν και αναστάσιμα.
Επομένως ζω σταυρικά σημαίνει και προϋποθέτει ταυτόχρονα: α) Σταυρώνω τα πάθη μου και απαρνούμαι τον παλαιό άνθρωπο που φέρω μέσα μου, αποβάλλοντας την εγωιστική μου διάθεσι, την φιλαυτία και τον εγωκεντρισμό μου. Ο άνθρωπος που κυριεύεται από τα πάθη δεν είναι δυνατόν να είναι φιλάνθρωπος άρα και φιλόθεος. Κατά βάθος αγαπά μόνον τον εαυτό του με έναν αρρωστημένο τρόπο. Αν λοιπόν δεν σταυρώσουμε το πάθος της φιλαυτίας δεν θα μπορέσουμε να οικειοποιηθούμε την αληθινή Του αγάπη. Οφείλουμε λοιπόν να αποφύγουμε και τις αμαρτωλές επιθυμίες και τους αμαρτωλούς λογισμούς. Και πως θα πετύχουμε κάτι τέτοιο; Μέσω της συμμετοχής μας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. . Η χριστιανική ζωή μετά το Άγιο Βάπτισμα είναι ο αγώνας το «δυνάμει» να γίνη «ενεργεία»∙ η καινούρια ζωή του Χριστού να νικήση και να μεταμορφώση κάθε στοιχείο του παλαιού μας ανθρώπου. Αυτός ο αγώνας είναι ο Σταυρός.
β) Υπομένω τις ακούσιες δοκιμασίες καρτερικά και ευχαριστηριακά.
Όλοι γνωρίζουμεότι η αδικία, η αχαριστία, οι διωγμοί που κατά καιρούς διατρέχουμε, η φτώχια, οι οδυνηρές και ανίατες ασθένειες και εν τέλει ο θάνατος, μας προκαλούν θλίψι και απογοήτευσι αλλά αν τις χρησιμοποιήσουμε σωστά μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρίες που θα μας οδηγήσουν στην συσταύρωσι και συνανάστασι με τον Χριστό.
Δοκιμασίες περνά και η Παναγία από την εκ Πνεύματος Αγίου σύλληψι του Κυρίου μας και ο Ιωσήφ μη μπορώντας να εξηγήση την υπερφυσική αυτή σύλληψι. Μεγαλύτερη δοκιμασία όμως, πέρασε όταν χρειάστηκε να υποφέρη για εμάς ο Κύριος και να πεθάνη επί του Σταυρού για την σωτηρία όλου του ανθρωπίνου γένους.
Ο Χριστιανός που έχει την αγάπη του Θεού μέσα του και που έτσι έχει αγάπη για τον καθένα αισθάνεται μία χαρά, μεγαλύτερη από όλες τις χαρές που τα πράγματα του κόσμου τούτου μπορούν να του παράσχουν, μεγαλύτερη απ’ όση η δική του ύπαρξις, ζώντας σαν ένα απομονωμένο άτομο, θα μπορούσε ποτέ να του δώση. Αυτό αποτελεί ένα γεγονός που οι ενάρετοι αποκαλύπτουν μέσα στο πάθος τους. Ο Σταυρός αυτός λοιπόν δίνεται στον άνθρωπο ούτως ώστε να ανακαλύψη τον Θεό, αλλά και να δείξη στους άλλους ότι υπάρχει η δυνατότητα να μείνη ο άνθρωπος ενωμένος με τον Δημιουργό του κατά τέτοιο τρόπο, ακόμη κι αν χάση τα πάντα, ακόμη κι αν νιώθη πως ο Θεός τον έχει εγκαταλείψει.
γ) Αναλαμβάνω εκουσίους πόνους και αγώνες για την αγάπη προς τον Θεό.
Με την νηστεία, την αγρυπνία, την προσευχή, τις γονυκλισίες και τους υπόλοιπους τρόπους ορθόδοξης άσκησης ο χριστιανός πνευματοποιείται. Δοκιμάζει τον εαυτό του να μην προσκολλάται στα εγκόσμια και τα υλικά αγαθά. Να χρησιμοποιή τον κόσμο ευχαριστηριακά και δοξολογικά. Είναι γνωστό το πατερικό λόγιο: Δώσε αίμα, λάβε πνεύμα. Η Μ. Εβδομάδα είναι κοπιώδης για πολλούς, αλλά χωρίς τον κόπο αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε την χαρά της Αναστάσεως. Γι’ αυτό ακριβώς στην Εκκλησία μας όλα είναι αναστάσιμα, διότι όλα είναι σταυρικά. Η Εκκλησία του Χριστού είναι Εκκλησία Σταυρού και Αναστάσεως. Χωρίς Σταυρό δεν υπάρχει Ανάστασι. Αλλά ούτε Σταυρός, αν δεν ακολουθή η Ανάστασις. Γι’αυτό την Μ. Παρασκευή την εορτάζουμε αναστάσιμα. Ο πιστός ζώντας συνειδητά μέσα στην Εκκλησία θεολογεί την πραγματικότητα του Σταυρού. Γίνεται δηλαδή σταυροφόρος και σταυρωμένος μαζί. Αυτό είναι αντίδωρο και αντιπροσφορά προς το Κύριο που θυσιάστηκε για την σωτηρία όλων μας.
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ζούμε σήμερα σε ένα κόσμο στον οποίο κυριαρχεί το αντισταυρικό πνεύμα. Μία κοινωνία που ορίζει ως ιδανικά την ικανοποίησι των παθών και την άνεσι, που τοποθετεί την ελευθερία όχι στην θυσία και την αγάπη, αλλά στον εγωισμό. Ο κόσμος αυτός δεν θέλει να ακούη για εγκράτεια, για κυριαρχία στα πάθη, για νηστεία και άσκησι, αλλά κατά βάθος αρνείται τον Σταυρό και δεν μπορεί να συναναστηθή με τον Χριστό. Μένει στην φθορά, στον θάνατο. Η τεχνολογική πρόοδος μας εξυπηρετεί, αλλά μας απομακρύνει από την πραγματική ζωή, την εν Χριστώ ζωή και κοινωνία. Διαφημίζονται και προβάλλονται διάφορες, ξενόφερτες μορφές ασκήσεως, μη ορθόδοξες και χριστιανικές.
Ο Χριστιανισμός είναι σταύρωσις και αναστάσιμη χαρά. Αλλά η χαρά αυτή αποκτιέται με τα πάθη και τον πόνο. Διότι, για να σωθή ο άνθρωπος, ο Κύριος ανέβηκε εκούσια στο Σταυρό. Και μετά την Σταύρωσι και την Ανάστασι ήρθε η πραγματική χαρά. Άρα είναι απαραίτητο να σηκώσουμε κι εμείς το Σταυρό μας, ούτως ώστε να συσταυρωθούμε και συναναστηθούμε με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Ίσως ο Σταυρός τρομάζει τον άνθρωπο, γιατί του διαλύει την άνεσι. Ο κόσμος που απορρίπτει τον Σταυρό του Χριστού είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπίση φοβερές μάστιγες. Όλα αυτά όμως αντιμετωπίζονται μόνο με την επιλογή του σταυρικού τρόπου ζωής και την μετάνοια, η οποία έσωσε την Νινευή από την καταστροφή. Και οι χριστιανοί που ζουν σ’ αυτόν τον αντισταυρικό κόσμο οφείλουν να κάνουν μεγάλο αγώνα για να μην παρασυρθούν από το υλιστικό και αντισταυρικό πνεύμα και τους σύγχρονους πειρασμούς. Και πως το καταφέρνουμε αυτό; Μόνο με την αγάπη και το σταυρικό πνεύμα.
Οι Εβραίοι επιζητούσαν Ιησού Χριστό Μεσσία, αλλά χωρίς Σταυρό. Τον οδήγησαν πάνω στο Σταυρό για να τον ατιμάσουν κι όμως στο Σταυρό Εκείνος δοξάσθηκε απερίγραπτα και ταυτόχρονα η θυσία του δόξασε το Σταυρό.
Σήμερα δυστυχώς οι κοσμικοί άνθρωποι θέλουν να φτιάξουν έναν επίγειο παράδεισο χωρίς Σταυρό, χωρίς Μ. Εβδομάδα. Μας καλούν κι εμάς τους Χριστιανούς να εγκαταλείψουμε το σταυρικό τρόπο ζωής. Εάν ο Αντίχριστος πολεμά τον Χριστό, το κάνει διότι ο Χριστός είναι εσταυρωμένος και γι’ αυτό αναστημένος. Αυτός ο Αντίχριστος, υπόσχεται στους ανθρώπους επίγειο παράδεισο, λύτρωσι και σωτηρία χωρίς σταυρό. Πως όμως μπορεί να υπάρξη παράδεισος χωρίς αγάπη και πως μπορεί να υπάρξη αληθινή αγάπη χωρίς το σταύρωμα του εγωϊσμού; Η επανάστασις κατά του εγωισμού είναι η πιο ριζική επανάστασις στον κόσμο, που χωρίς αυτή καμμία αλλαγή στο καλύτερο δεν μπορεί να γίνη.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ –ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η σταύρωσις του εαυτού μας, είναι η εμπειρία του να αρνηθούμε τον εγωισμό μας υπακούοντας στην εντολή του Χριστού: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι» (Μαρκ. 8,34). Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος παρομοιάζει την πνευματική ζωή ως μία πορεία από τη νοητή Αίγυπτο, την χώρα της αμαρτίας στη γη της επαγγελίας, στη νοητή Ιερουσαλήμ. Η αρχή της «διάβασης» μας από τη νοητή Αίγυπτο, στην χώρα της αμαρτίας, προϋποθέτει την επίγνωσι της αμαρτωλότητάς μας, να έλθουμε «εις εαυτόν», όπως ο άσωτος υιός της παραβολής (Λουκ. 15,17). Ο Χριστός δεν κάλεσε τους ανθρώπους να γίνουν περισσότερο ενάρετοι η λιγότεροι αμαρτωλοί, αλλά να μετανοήσουν. Μετάνοια σημαίνει να βρεθούμε αντιμέτωποι με το παρελθόν, με μάτια ολάνοιχτα, χωρίς αυτό να μας τρομοκρατή. Μετάνοια σημαίνει να κοιτάζουμε όχι με θλίψι προς τα πίσω, αλλά προς τα εμπρός με ελπίδα· όχι προς τα κάτω, στις ατέλειές μας, αλλά προς τα πάνω, στην αγάπη του Θεού, διότι η μετάνοια δεν είναι μελαγχολία, όπως μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης. Ο μακαριστός μητροπολίτης του Σουρόζ Αντώνιος αναφέρει ότι η μετάνοια συνίσταται ακριβώς στο να αναμετρήσουμε την απόστασι ανάμεσα σε αυτό που ο Κύριος θέλησε και σ’ αυτό που εμείς πραγματοποιήσαμε.
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μία πνευματική ακροβασία. Οι ακροβάτες δεν είναι δυνατό να ασχοληθούν με τίποτε άλλο κατά τις κρίσιμες στιγμές της ακροβασίας τους, παρα μόνο με το πως θα περατώσουν τήν δύσκολη προσπάθειά τους. Κατά τον ίδιο τρόπο και εμείς δεν επιτρέπεται κατά την διάρκεια αυτής της ευλογημένης περιόδου, να αφήσουμε κάποια μέριμνα, κάποιο πειρασμό να μας αποσπάση από τον στόχο μας που είναι η επίτευξις της ανιδιοτελούς αγάπης, κατά το πρότυπό της σταυρικής αγάπης του Χριστού μας, διότι όπως αναφέρει ο άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος, «η νηστεία, η αγρυπνία, η υπακοή, αποτελούν τα μέσα και όχι τον σκοπό της ασκήσεως. Μάταια καυχιόμαστε για νηστεία και αγρυπνία και ακτημοσύνη και ανάγνωσι Γραφών, όταν δεν κατορθώσουμε την αγάπη προς το Θεό και τον πλησίον».
Ο Σταυρός του Χριστού ανυψώνει πάνω από τη γη τον σταυρωμένο σ’ αυτόν μαθητή του Χριστού. Ο μαθητής του Χριστού, καρφωμένος στον σταυρό του και Σταυρό του Χριστού, έχει τις σκέψεις του στραμμένες στα αιώνια και άφθαρτα αγαθά, με τον νου και την καρδιά του ζει στον ουρανό και θεωρεί τα μυστήρια του Πνεύματος.»
Ένας πατέρας της Δύσεως της πατερικής εποχής, ο άγιος Αυγουστίνος, είπε: “Γνωρίζω τρεις σταυρούς: Ένα σταυρό που σώζει. Είναι ο σταυρός του Χριστού. Ένα σταυρό, δια του οποίου σώζεται ο άνθρωπος. Είναι ο σταυρός του καλού ληστή, του εκ δεξιών του Χριστού σταυρωθέντος. Γνωρίζω κι ένα τρίτο σταυρό, που σε κάνει να χάνεσαι για την αιωνιότητα. Είναι ο σταυρός του εξ αριστερών του Χριστού σταυρωθέντος ληστή. Οι τύποι αυτών των ανθρώπων, των δύο ληστών, αντιπροσωπεύουν όλη την ανθρωπότητα. Ο σταυρός του ληστή του εκ δεξιών παίρνει μέσα του, παίρνει επάνω του, τον σταυρό του Χριστού και σώζεται. Ο σταυρός του αριστερού ληστή αντιπροσωπεύει την μερίδα εκείνη των ανθρώπων, που δεν δέχονται τον σταυρό του Χριστού και χάνονται. Γενικά όμως τον σταυρό δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε κατ’ ουδένα τρόπον”.
Για να καταλήξουμε σωτηρία, ανάστασι, δεν υπάρχει χωρίς Μ. Εβδομάδα, χωρίς Σταυρό. Της ανάστασης προηγείται απαραίτητα ο σταυρός. Ο σταυρός είναι πρόξενος της νυν και της αιώνιας ευφροσύνης: «Ιδού γαρ ήλθε δια του σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Αλλά, ενώ στον κάθε άνθρωπο χορηγείται ένας σταυρός, πολυσύνθετος συνήθως, για τον αγιασμό του, για την επίτευξι της σωτηρίας του, δεν είναι αυτονόητο ότι μέσω του σταυρού του σώζεται. Θα σωθούμε, εάν αποδεχθούμε τον όποιο σταυρό ως δώρο Θεού, ως τρόπο συσταύρωσης και συννέκρωσης μαζί Του, για να συζήσουμε μαζί του αιώνια. Εάν δηλαδή απεργαστούμε τον σταυρό μας, ως Σταυρό του Χριστού.
Ζούμε σ’ ένα κόσμο, στον οποίο κυριαρχεί το αντισταυρικό πνεύμα. Ένα κόσμο που φίλαυτα έχει ως ιδανικά του την, χωρίς ηθική, ικανοποίησι των παθών, την ευημερία, καλοζωία και άνεση, που τοποθετεί την ελευθερία όχι στην θυσία και την αγάπη, δηλαδή στον Σταυρό, αλλά στον εγωισμό.
Αυτός ο κόσμος δεν θέλει να ακούει για εγκράτεια, για κυριαρχία στα πάθη, για θυσία, για νηστεία, για άσκησι. Αρνείται κατά βάθος τον Σταυρό και έτσι δεν μπορεί να συναναστηθή με τον Χριστό. Μένει στην φθορά, στον θάνατο, στο αδιέξοδο. Διασκεδάζει, αλλά δεν χαίρεται.
Η ψυχολογία, η εκπαίδευση και αγωγή, η πολιτική, οι κοινωνικές σχέσεις, το δίκαιον, η ψυχαγωγία διαποτίζονται έντονα από το πνεύμα αυτό.
Εύστοχα παρατηρεί ο π. Δημήτριος Ντούτκο στο βιβλίο του “Η ελπίδα μας” : “Ας προσέξουμε όμως, ότι μερικές φορές, παρά την πίστη μας στον Χριστό, προσπαθούμε ακόμη και τον δρόμο για την βασιλεία του Θεού να τον κάνουμε άνετο! Ο κόσμος με τα αγαθά του και την τεχνική του πρόοδο μας παλάβωσε. Και αν καμιά φορά μιλούν για τον πόνο και τα παθήματα, ξαφνικά το γυρίζουν και λένε: Ο Χριστιανισμός είναι χαρά. Όλα πρέπει να είναι χαρά! Όμως η χαρά δεν έρχεται έτσι. Η χαρά δεν αγοράζεται με χρήματα. Η χαρά του Χριστιανού αγοράζεται με τον πόνο και τα παθήματα. Άλλα αγοραστικά μέσα δεν υπάρχουν! Για να σωθεί ο άνθρωπος, ο Κύριός μας ανέβηκε στον Σταυρό και σταυρώθηκε και απέθανε μετά αναστήθηκε. Μετά ήλθε η χαρά. Είναι απαραίτητο να σηκώσουμε τον σταυρό μας. Όποιος χωρίς σταυρό πηγαίνει πίσω από τον Χριστό, δεν είναι άξιος του Χριστού. Είναι ανάξιος. Αυτό μας το είπε ο ίδιος ο Χριστός. Και μας το είπε καθαρά. Είπε: “ουκ εστι μου άξιος”. Αυτό σημαίνει: η πίστη του και η αγάπη του για τον Χριστό δεν είναι γνήσιες· δεν αξίζουν τίποτε.
Ο σταυρός μας τρομάζει. Και αυτό είναι φυσικό. Γιατί μας διάλυσε η άνεση. Ο πόνος είναι για μας κάτι το τρομακτικό. Όμως δεν είναι ο πόνος φοβερός. Η άνεση είναι φοβερή. Αυτή έπρεπε να μας τρομάζει. Και πράγματι, όλες οι σύγχρονες κακίες έχουν πηγή τους την άνεση στην ζωή. Ο πόνος, τα πάθη, ο σταυρός, -είπε ο Χριστός- είναι κάτι το καλό, είναι αγαθό. Και έτσι το φορτίο Του γίνεται ελαφρό”.
Οι Χριστιανοί που ζουν σ’ αυτόν τον αντισταυρικό κόσμο πρέπει να κάνουν μεγάλο αγώνα, για να μη παρασυρθούν από το περιρρέον υλιστικό και αντισταυρικό πνεύμα. Κάθε στιγμή πρέπει να διαλέγουν μεταξύ των δύο τρόπων ζωής: Της εν Χριστώ σταυρικής και της κατά κόσμον αντισταυρικής ζωής, δηλαδή της σταυρικής αγάπης και του αντισταυρικού εγωισμού.
Με την αγάπη συσταυρωνόμεθα με τον Χριστό, ενώ με τον εγωισμό σταυρώνουμε τον Χριστό, γινόμεθα εχθροί του Σταυρού του Χριστού. Ο διάβολος προσπαθεί να φοβίσει τους Χριστιανούς ότι, αν διαλέξουν την σταυρική ζωή, δεν θα προοδεύσουν, δεν θα επικρατήσουν -με τον Σταυρό στο χέρι δεν προοδεύεις—,και τους προτρέπει να εκμεταλλευθούν τους άλλους, για να μη εκμεταλλευθούν οι άλλοι αυτούς.
Έτσι από ολιγοπιστία παραγνωρίζουν την Χάρι, την δύναμη και την προστασία του Θεού σε όσους τηρούν τις εντολές Του.
Ας ζητήσουμε λοιπόν σήμερα κιόλας τη χάρι από το Σταυρωθέντα και Αναστάντα Κύριο, να μην παρασυρθούμε από τον Αντίχριστο. Να μην αρνηθούμε το Σταυρό Του και το σταυρό μας, την αγάπη, το πνεύμα της θυσίας και προσφοράς, την ταπείνωσι, την υπομονή στις δοκιμασίες, την εγκράτεια και την άσκησι. Τις στιγμές που ο εγωισμός τείνει να μας κυριαρχήση, ας ατενίσουμε τον Εσταυρωμένο και ας σταυρώσουμε κάθε εγωιστική μας διάθεσι και επιθυμία, κάθε αμαρτωλό πάθος, κάθε μνησικακία, οργή και θυμό μας. Αυτό το Πάσχα μας καλεί ο Κύριος δια του σταυρικού Του Πάθους να συσταυρωθούμε και να συναναστηθούμε με Εκείνον «τον αίροντα την αμαρτία του κόσμου».
Ας σταυρώνουμε στον Σταυρό του κάθε εγωιστική μας επιθυμία, κάθε αμαρτωλό σαρκικό πάθος, κάθε ανυπακοή μας, κάθε κακία και μνησικακία μας, κάθε ανυπομονησία μας, κάθε οργή και θυμό μας, κάθε ολιγοπιστία μας.
Και εάν από ανθρώπινη αδυναμία και αμέλεια πέφτουμε και ενεργούμε αντισταυρικά, ας μετανοούμε και δια της μετανοίας ας επανερχώμαστε στην σταυρική ζωή.
Ο χορός των Αγίων της Εκκλησίας μας είναι χορός εσταυρωμένων και αναστημένων, συνεσταυρωμένων και συναναστημένων με τον Χριστό, που γύρω από το Εσφαγμένον Αρνίον με κορυφαία την Κυρία Θεοτόκο ψάλλουν ωδήν καινήν. Είναι το αιώνιο Πάσχα. Σ’ αυτό το Πάσχα καλεί όλους μας ο Χριστός δια του Σταυρού Του.
Ας ζητούμε γι’ αυτό και την βοήθεια της Παναγίας μας, που όχι μόνο δεν απέτρεψε τον μονογενή της Υιό από τον Σταυρό, αλλά και η ίδια έζησε σταυρικά, και διακριτικά βοηθούσε τον Υιό της στην άρσι του σταυρού Του. Τώρα βοηθεί και μας στην άρσι του δικού μας σταυρού, σταυρού που οδηγεί στην Ανάστασι. Η Εκκλησία μας με σοφία μας μυσταγωγεί στην σταυροαναστάσιμη ζωή. Στην σταυροαναστάσιμη Εκκλησία μας και εμείς γινόμαστε σταυροαναστάσιμοι Χριστιανοί.
Και από ανθρώπινη αδυναμία πέφτουμε και ενεργούμε αντισταυρικά, έχουμε τη δυνατότητα να μετανοήσουμε και δια της μετανοίας αυτής ας επανέλθουμε στη σταυρική ζωή, δια των πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου και την μεσιτεία πάντων των αγίων. ΑΜΗΝ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου