2448 - Μικρό αφιέρωμα στην Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου, το Καθολικό της οποίας τιμάται στη Μνήμη του Πρωτομάρτυρα Αγίου Στεφάνου

Εισαγωγικά.

Εχει γραφτεί ότι το Άγιον Όρος είναι ένας τόπος μυστηρίου, που μιλάει πολύ έντονα η σιωπή, δηλ. αυτή η ίδια η αιωνιότης, αφού η σιωπή είναι η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος. Διαβάζουμε στο Γεροντικό: «Ο Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος πήγε κάποτε στην σκήτη. Συνάχθηκαν όλοι οι αδελφοί και λέγουν στον αββά Παμβώ: Πες ένα λόγο στον Δεσπότη  για να ωφεληθεί. Τους αποκρίνεται ο γέρων: «Αν δεν ωφελείται με την σιωπή μου, ούτε με τον λόγο μου πρόκειται να ωφεληθεί».

Στο Άγιον Όρος πρέπει να πας με την πρόθεση να ωφεληθείς με την σιωπή. Αν ξέρεις να διδάσκεσαι έτσι, τότε όλα θα σου μιλήσουν. Οι σιωπηλές μορφές των μοναχών  τα κατανυκτικά μοναστήρια, η φύση και τα άψυχα αντικείμενα θα σου πουν πολλές ιστορίες και θα σου μεταγγίσουν υπέροχες διδασκαλίες. Μ’ αυτό τον τρόπο ολόκληρο το Άγιον Όρος διαλέγεται «εν σιωπή».

Φέτος είχα την ευκαιρία  να επισκεφθώ από 26-29 Αυγούστου 2011 την Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου, προκειμένου να συμμετέχω στον Αγιορείτικο εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Οι  πνευματικές εμπειρίες  βέβαια δεν καταγράφονται εύκολα αλλά παραμένουν βαθιά ριζωμένες και «ως δρόσος Αερμών» δροσίζουν την ψυχή του κάθε προσκυνητή. Η ολονύκτια αγρυπνία της Εορτής (άρχισε στις 1 το βράδυ και τέλειωσε στις 10.30 της 28 Αυγούστου), οι βυζαντινοί ύμνοι, οι επιβλητικές μελωδικές κωδωνοκρουσίες και  η εξωτερική λατρευτική απλότητα, δημιούργησαν την μυστική εκείνη μεγαλοπρέπεια με την οποία αρμόζει να εορτάζεται η Κοίμηση της Εφόρου του Αγίου Όρους, της Υπεραγίας Θεοτόκου, συνεγείροντας τις ψυχές των πιστών. Γι’ αυτό όσοι βρέθηκαν το Πάσχα του καλοκαιριού  στο συγκεκριμένο μοναστήρι αλλά και στον Αθωνα -και πληθαίνουν διαρκώς όσοι καταφεύγουν εκεί για την μεγάλη  γιορτή της Ορθοδοξίας- δηλώνουν ότι πρόκειται περί αξέχαστης εμπειρίας.

Με αφορμή την φετεινή προσκυνηματική επίσκεψη στην Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου δημοσιεύεται και το παρακάτω αφιέρωμα σε αυτή.

Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου.

 

Ιερά Μονή Κασταμονίτου (Κωνσταμονίτου)

Η ιερά Μονή  Κωνσταμονίτου είναι  η τελευταία στην ιεραρχία των 20 αγιορείτικων μονών. Χαρακτηρίζεται από τις φτωχότερες μονές του Άθωνα και οι μοναχοί της ασχολούνται κατά κύριο λόγο με κοπιαστικές αγροτικές εργασίες. Οι συνθήκες ζωής των μοναχών αλλά και των προσκυνητών είναι πιο σκληρές σε σύγκριση με άλλες Αγιορείτικες Μονές, αφού το ηλεκτρικό ρεύμα χρησιμοποιείται ελάχιστα και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Η Μονή βρίσκεται σε μια από τις πιο γραφικές τοποθεσίες του ‘Ορους κατά το μέρος του Σιγγιτικού κόλπου, αθέατη, κτισμένη μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος και σε απόσταση μισής ώρας περίπου από τη θάλασσα, όπου φαίνεται μόνο ο αρσανάς της. ‘Εχει από τη μια μεριά τη μονή Ζωγράφου και από την άλλη του Δοχειαρίου και τιμάται στη μνήμη του πρωτομάρτυρα αγίου Στεφάνου (27 Δεκεμβρίου).

Σύντομα ιστορικά στοιχεία.

Τόσο η ίδρυση όσο και η ονομασία της μονής χάνονται μέσα στις διάφορες παραδόσεις. Μία από αυτές τη θέλει ιδρυμένη στον 40 αιώνα από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο ή τον γιο του Κώνσταντα, από όπου δήθεν θα πρέπει να ονομάζεται Κωνσταμονίτου. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση η ίδρυση της μονής οφείλεται σε κάποιον ασκητή που καταγόταν από την Κασταμονή της Μ. Ασίας ή που ονομαζόταν Κασταμονίτης, όνομα που το συναντάμε συχνά στους Βυζαντινούς και μάλιστα στα χρόνια που συμπίπτουν με την ίδρυση της μονής. Έτσι αυτή θα πρέπει να ονομάζεται Κασταμονίτου. Θεωρούμε όμως απίθανη την άποψη μερικών ερευνητών, οι οποίοι ετυμολογούν την ίδια αυτή λέξη από τις πολλές καστανιές που υπάρχουν κοντά στη μονή. Ιστορικά η μονή αναφέρεται σε διάφορα κείμενα ήδη από τον 11 ο αιώνα. Πιο καθαρά όμως μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία της μονής από τις αρχές του 140υ αιώνα, όταν καταστράφηκε από τους Καταλανούς πειρατές, όπως και τόσες άλλες μονές του Αγίου ‘Ορους.  Από τότε έχουμε πληροφορίες για ορισμένες προσπάθειες που έγιναν για την ανοικοδόμησή της και για την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας της. Σχετικό με το δεύτερο θέμα είναι ένα χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε .Παλαιολόγου (1351 ), όπου μάλιστα γράφεται με την ονομασία Κωνσταμονίτου. Με τη ίδια αυτή επωνυμία τη βρίσκουμε και στο Γ ‘ Τυπικό του Αγίου ‘Ορους (1394), όπου έρχεται δέκατη έκτη στη σειρά των 25 τότε μοναστηριών, καθώς και σ’ ένα χρυσόβουλλο του Μανουήλ Β .Παλαιολόγου, που ανάμεσα σε άλλα, καθορίζει και τα σύνορα της μονής. Ως ευεργέτες και ανακαινιστές της μονής αξίζει επίσης να αναφερθούν ο ηγεμόνας Γεώργιος Βράγκοβιτς και η πριγκίπισσα της Σερβίας Αννα η Φιλανθρωπινή, ο αρχιστράτηγος της Σερβίας Ράδιτς, που παραιτήθηκε από το αξίωμά του και ήρθε και μόνασε εδώ με το όνομα Ρωμανός, και άλλοι. Παρ’ όλα όμως αυτά, τα κατοπινά χρόνια δεν ήταν και τόσο ευνοϊκά για τη μονή Κασταμονίτου. Με την επικράτηση των Τούρκων σ’ ολόκληρο τον ελληνικό χώρο φαίνεται ότι είχε και αυτή την ίδια τύχη με τις άλλες μονές. Αρχισαν οι μεγάλοι φόροι, που σε συνδυασμό και με άλλες κακοτυχίες της μονής την έρριξαν σε μια βαριά και διαρκή οικονομική κρίση. Μια καλή εικόνα της μονής στα χρόνια αυτά μας δίνουν ο μητροπολίτης Σάμου Ιωσήφ, που το 1666 βρήκε σ’ αυτή μόνο 6 μοναχούς, και το σιγίλλιο του πατριάρχη Νεόφυτου Ζ ., με το οποίο έγινε κοινόβια με ηγούμενό της τον ιερομόναχο Γ αβριήλ. Η αλλαγή όμως αυτή λόγω της συνεχιζόμενης φτώχειας και ακαταστασίας πραγματοποιήθηκε μόνο αργότερα, το 1818, όταν έγινε ηγούμενος ο Χρύσανθος, που εργάστηκε πολύ για την ανόρθωση της μονής. Στα ίδια αυτά χρόνια (1819-20) η Βασιλική, γυναίκα του Αλή πασά, έδωσε αρκετά χρήματα στον παραπάνω ηγούμενο, που βρισκόταν τότε στα Γιάννενα, με τα οποία αυτός ήρθε και ανοικοδόμησε ένα μέρος της μονής. Μερικές όμως οριακές διαφορές με τη γειτονική μονή Δοχειαρίου την ταλαιπώρησαν για μία ακόμη φορά. ‘Ετσι χρειάστηκε να έρθει εδώ ο δραστήριος μοναχός Συμεών,  που έγινε και ηγούμενός της, και ο οποίος στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, συγκέντρωσε πολλές δωρεές, κυρίως από τη Ρωσία, και φρόντισε πραγματικά για τη μονή, την οποία και ανακαίνισε σε πολλά σημεία της. Τότε κτίστηκε και η βορεινή πλευρά, ανοικοδομήθηκε το καθολικό και η μονή ξεχρεώθηκε από τα μεγάλα χρέη της.

Το σημερινό καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη μνήμη του αγίου Στεφάνου, είναι νεότερο, όπως είπαμε παραπάνω, κτισμένο στα χρόνια 1860-71 στα ερείπια του παλαιότερου ναού. Ακολουθεί τον αγιορειτικό τύπο, χωρίς τοιχογραφίες, με μαρμαρόστρωτο το δάπεδό του και μαρμάρινο επίσης το τέμπλο του (1867). Εκτός όμως από τον κεντρικό αυτό ναό διαθέτει 4 ακόμη παρεκκλήσια μέσα στον περίβολό της και άλλα 5 έξω από αυτόν. Τα πρώτα είναι τα εξής: α) της Θεοτόκου (1871) με πολύ κομψό και ιδιότυπο ξυλόγλυπτο τέμπλο, πάνω στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταϊτισσας, που έκαμε αρκετά θαύματα στη Ρωσία κατά την εκεί «ζητεία» του ηγουμένου και νέου κτίτορα της μονής Συμεών στα χρόνια 1872-76′  β) του Αγίου Κωνσταντίνου, που χρησιμοποιήθηκε ως καθολικό, όταν κατεδαφίστηκε το παλαιό και μέχρι να ανοικοδομηθεί το νέο με λίγες νεότερες, περισσότερο λαϊκής τέχνης, τοιχογραφίες’ γ) των Αγίων Πάντων, μικρό και κατανυκτικό παρεκκλήσι και δ) του Αγίου Νικολάου, μεγαλύτερο, στο νοσοκομείο -γηροκομείο της μονής. Τα ευρισκόμενα έξω από τη μονή παρεκκλήσια είναι:  α) των Αρχαγγέλων στο κοιμητήρι, με παλαιότερα βημόθυρα, β) της Αγίας Τριάδος σε μία περίοπτη θέση, γ) της Παναγούδας, μέσα στη ρεματιά, με αξιόλογες μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, δ) του Αγίου Αντωνίου στη θέση της παλαιάς μονής του Νεακίτου με ωραίο τέμπλο του 1670 και ε) του Αγίου Νικολάου στον αρσανά, που όμως δεν λειτουργείται γιατί βρίσκεται σε διαφιλονεικούμενη από τις μονές Κασταμονίτου και Δοχειαρίου περιοχή και γιατί, κατά την παράδοση, εκεί γεννήθηκε παιδί στα χρόνια της επανάστασης, όταν είχε βρει καταφύγιο στο ‘Ορος ο άμαχος πληθυσμός της Χαλκιδικής.

Οι Θαυματουργικές εικόνες και τα κειμήλια  της Μονής.

  Από τα κειμήλια της μονής αξίζει να αναφέρουμε εδώ τις τρεις παλαιές και θαυματουργές εικόνες, μέσα στο καθολικό. Η μία είναι του πρωτομάρτυρα Στεφάνου, που χρονολογείται πιθανόν στον 8ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση ήρθε στο ‘Ορος από τα Ιεροσόλυμα στην περίοδο της εικονομαχίας μόνη της κατά θαυμαστό τρόπο. Παρουσιάζει ίχνη από πυρκαγιά στο κάτω μέρος της και μια σχισμή στο αριστερό μάτι. Οι άλλες είναι της Θεοτόκου Οδηγητρίας (12ος αι.), την οποία δώρισε στη μονή, καθώς λένε, η Αννα Φιλανθρωπινή, και της Θεοτόκου Αντιφωνήτριας, για την οποία υπάρχει ο θρύλος ότι γέμισε ένα πιθάρι που βρισκόταν κάτω από την εικόνα της με λάδι την παραμονή του αγίου Στεφάνου και το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα στη μονή. Σχετικά λένε ότι «αντιφώνησε», δηλαδή διαβεβαίωσε για το θαύμα αυτό τον υπεύθυνο μοναχό, τον δοχειάρη, που στεναχωριόταν για την έλλειψη του λαδιού και μάλιστα στην πιο επίσημη ημέρα της μονής.

Επίσης υπάρχει ακόμη και μια μικρή εικόνα πάλι του αγίου Στεφάνου, που ανήκει στον 16ο αιώνα, τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου, κομμάτια από λείψανα πολλών αγίων μέσα σε θαυμάσιες και κομψές λειψανοθήκες, σταυροί, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, ένας πολύ αξιόλογος βυζαντινός επιτάφιος, πολύτιμο Ευαγγέλιο με αργυρόχρυση επένδυση, δώρο της Βασιλικής, καθώς και πολλά χρήσιμα έγγραφα, χρυσόβουλλα, μολυβδόβουλλα κτλ.

18 - Ι. Ευαγγέλιο δωρεά της κυρα Βασιλικής στην Ι.Μ. Κωνσταμονίτου

Η βιβλιοθήκη της μονής στεγάζεται πάνω στο νάρθηκα του καθολικού και περιέχει 110 χειρόγραφα, από τα οποία τα 14 είναι σε περγαμηνή, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό από έντυπα βιβλία.

«ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΡΙΑ» Ι.Μ.ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ

Κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου, το έτος 1020, η αγία εικόνα της Αντιφωνήτριας έκανε το ακόλουθο θαύμα στην Μονή Κωσταμονίτου.

Κατά την πρώτη του μηνός Αυγούστου κατά την οποία εορτάζει η αγία Εκκλησία μας την Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, ο τότε εκκλησιάρχης της μονής ονόματι Αγάθων, ήταν πολύ λυπημένος γιατί η μονή εστερείτο τα αναγκαία προς ευπρέπεια και φωτοχυσία της εκκλησίας. Ήταν παραμονή της εορτής της ανακομιδής του λειψάνου του αγίου Στεφάνου, πολιούχου της μονής και ευρισκόμενος σε τέτοια θλίψη παρακαλούσε τη Θεοτόκο με θερμά δάκρυα, γονατισμένος μπροστά στην αγία της Εικόνα όλη νύχτα. Νηστικός και κουρασμένος καθώς ήταν, αποκοιμήθηκε για λίγο και αμέσως ήλθε σε έκσταση και ακούει φωνή από την εικόνα της Αντιφωνήτριας που του έλεγε να μην λυπάται και στεναχωρείται, γιατί αυτή φροντίζει για κάθε πράγμα στο Άγιον Όρος.
Πραγματικά προς διαβεβαίωση των λεγομένων, το πιθάρι της εκκλησίας γέμισε από λάδι καθώς και τα υπόλοιπα δοχεία της μονής από τα αναγκαία προς το ζην. Όταν τα άκουσε αυτά ο Αγάθων ξύπνησε χαρούμενος θαυμάζοντας για την όραση. Αμέσως έφυγε και πήγε στο ναό,  όπου διαπίστωσε ότι το πιθάρι του λαδιού ήταν γεμάτο. Εξεπλάγη και κήρυξε μεγαλόφωνα σε όλους τους αδελφούς το θαύμα.

Η Θεία Πρόνοια θεραπεύει ασθενή

(Mια  διήγηση από το Γεροντικό)

Στην Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου, πριν από πενήντα χρόνια, ένας από τους αδελφούς αυτής ονόματι Αγλάιος, είχε αρρωστήσει από βαρύ κρυολόγημα και σε συνέχεια τον γύρισε φυματίωση με δέκατα πυρετού και συχνές αιμοπτύσεις.

Οι Πατέρες της Μονής αυτής, απήλλαξαν τον αδελφό αυτόν από τα καθημερινά βαριά καθήκοντά του και σχετικές υποχρεώσεις της Καλογερικής και του διακονήματος του ιερού Κοινοβίου, διότι είχε το διακόνημα του Εκκλησιάρχου, που έπρεπε πρώτος από όλους τους άλλους αδελφούς να ξυπνά το πρωί και τελευταίος να φεύγει από την εκκλησία, την οποίαν έπρεπε να φιλοκαλλεί και προετοιμάζει. Υπηρεσία που απαιτούσε πολύ κόπο και συχνή επαγρύπνηση και επειδή σ’ αυτά, ένεκα της ασθενείας του δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, τον έστειλαν να ησυχάσει στο πλησίον της Μονής «Κάθισμα» του Αγίου Αντωνίου, όπου είναι και η αμπελικιά της Μονής.

Ο Μοναχός Αγλάϊος, το ότι αρρώστησε δεν τον πείραξε τόσο, όσο τον στενοχώρησε που δεν μπορούσε να προσφέρει υπηρεσία στην Μετάνοιά του, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και να παρευρίσκεται με τους άλλους αδελφούς στις κοινές προσευχές και Ιερές Λειτουργίες, αλλά επειδή είχε βαθειά πίστη στο Θεό και πεποίθηση στην Παναγία και στον προστάτη της Μονής αυτής πρωτομάρτυρα και αρχιδιάκονο Στέφανο, παρηγοριότανε μόνος του και έλεγε: «Εφ’ όσον με το θέλημα του Θεού αρρώστησα, ας είναι ευλογημένο, εΐη το όνομα Κυρίου εΰλογημένον, ως έδωξε τω Κυρίω ούτως καί έγένετο. Ό Κύριος έδωκεν, ό Κύριος αφήλετο». (Ίώβ Α’ 21).

Έτσι έλεγε στους αδελφούς που τον επισκέπτονταν, “ας είναι το όνομα Κυρίου εΰλογημένον και δεδοξασμένο.”

«Αν είναι θέλημα Θεού θα γίνω καλά, αν όμως ο Κύριος θέλει μ’ αυτό τον τρόπο να με πάρει από την ψεύτικη αυτή ζωή, μακάρια η ώρα που θα διάταξει».

Έτσι μέρα-νύχτα ευχαριστούσε και δοξολογούσε τον Κύριο, είχε όμως αποκτήσει την καλή συνήθεια να λέει ακατάπαυστα την νοερά καρδιακή προσευχή το «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού ελέησόν με» και να παρακαλεί την Παναγία να οικονομήσει το καλύτερο και συμφερότερο για την υγεία της ψυχής περισσότερο παρά για το σώμα του, που οπωσδήποτε μια μέρα θα παραδοθεί στο θάνατο και στην μητέρα γη, για να διαλυθεί «εις τα εξ ων συνετέθη» και κατά το αποστολικό ρητό «καθ’ όσον απόκειται τοις ανθρώποις «άπαξ άποθανείν και μετά τούτο κρίσις» (Έβρ. Θ’ 27) επομένως κανείς δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.

Aπό το Αγιολόγιο της Μονής.

Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Συνέσιος, Βενέδικτος, Τιμόθεος και Παύλος

Μαρτύρησαν στη Θεσσαλονίκη στις 12 Ιουνίου 1824, 1821, 1822, 1824 αντίστοιχα

Οι τέσσερις αυτοί Νεομάρτυρες ήσαν Αγιορείτες μοναχοί από την Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου. Το έτος 1821, ως γνωστόν, έγινε η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση. Εξαιτίας της επανάστασης θανατώθηκαν πολλοί Έλληνες. Πολλοί από αυτούς μαρτύρησαν διότι τους προτάθηκε να αρνηθούν τον Χριστό για να σώσουν τη ζωή τους και δεν δέχθηκαν. Οι τέσσερις πατέρες μαρτύρησαν στη Θεσσαλονίκη, πασάς ήταν τότε ο φοβερός Εμπού Λουμπούτ ή Αμπλούτ –Ρομπούτ που το όνομά του σημαίνει ροπαλοφόρος.

Ιερομάρτυς Βενέδικτος, Οσιομάρτυς Τιμόθεος, οσιομάρτυς Παύλος

Ο Άγιος Νεομάρτυς και οσιομάρτυς Συνέσιος καταγόταν από την Τρίγλια της Μ. Ασίας. Νέος ήρθε στο Άγιον Όρος, αρχικά στην Ι. Μονή Ιβήρων και ύστερα στην Ι. Μονή Κωνσταμονίτου, όπου εκάρη μοναχός. Κατά την Επανάσταση του 1821 τον πήραν οι Τούρκοι μαζί με άλλους μοναχούς απ’ όλες τις Μονές και με τον Επίτροπο του Όρους τον γνωστό άρχοντα της Θεσσαλονίκης Σπανδωνή ως όμηρο στη Θεσσαλονίκη. Εκεί κλείστηκαν στη φυλακή και βασανίζονταν για ν’ αποκαλύψουν τους θησαυρούς του Αγίου Όρους, οι οποίοι βρίσκονταν κατά τις πληροφορίες του πασά στο μετόχι της Ι. Μ. Διονυσίου τον Μονοξυλίτη. Στη φυλακή έμειναν δυόμισι χρόνια και παρέδωσαν όλοι εκεί μέσα την ψυχή τους από τις στερήσεις, τις κακουχίες και τα βασανιστήρια.

Ο Άγιος Βενέδικτος καταγόταν από την περιοχή των Σερρών. Έγινε μοναχός μαζί με τον πατέρα του στην Ι. Μ. Κωνσταμονίτου. Κατά την Επανάσταση συνελήφθη στο μετόχι της Μονής στην Καλαμαριά και αφού βασανίστηκε μαζί με άλλους μοναχούς και λαϊκούς θανατώθηκε με αποκεφαλισμό.

Ο Άγιος Τιμόθεος καταγόταν από την περιοχή της Βέροιας. Ήταν έγγαμος και μετά τον θάνατο της συζύγου του έγινε μοναχός στην ίδια Μονή. Κατά την Επανάσταση μαρτύρησε και αυτός σε ηλικία άνω των εξήντα ετών.

Ο Άγιος Νεομάρτυς Παύλος καταγόταν από τα Ιωάννινα. Από βρέφος έμεινε ορφανός και ανετράφη από την μητέρα του με πολλή επιμέλεια. Έμαθε και γράμματα στη σχολή που είχε ιδρύσει ο ευεργέτης Μπαλάνος στα Ιωάννινα. Ήταν από μικρό παιδί πολύ ευλαβής και φιλακόλουθος. Κάποτε επισκέφθηκε τα Ιωάννινα ο τότε ηγούμενος της Ι. Μ. Κωνσταμονίτου Χρύσανθος για κάποια υπόθεση της Μονής. Εκεί ο νεαρός τότε Πέτρος γνωρίστηκε με τον γέροντα της Μονής και τελικά τον ακολούθησε στο Άγιο Όρος όπου και εκάρη μοναχός με το όνομα Παύλος. Στη Θεσσαλονίκη βασανίστηκε και αυτός μαζί με τους άλλους πατέρες και θανατώθηκε με ραβδισμούς. Υπέμεινε αγόγγυστα λέγοντας συνεχώς: Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με και Υπεραγία Θεοτόκε βοήθει ημάς, μέχρι που παρέδωσε την αγία του ψυχή στα χέρια του Κυρίου, σε ηλικία περίπου τριάντα ετών.

https://fdathanasiou.wordpress.com