Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2012

530 - Η εξόφληση του χρέους στον Αρχισερδάρη του Αγίου Όρους Καπετάν Γιαγλή

Ο Επίσκοπος Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομος στο βιβλίο του ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ αναφέρεται εκτενώς (σελ. 410-428), στον Αρχισερδάρη του Αγίου Όρους και οπλαρχηγό του Μακεδονικού Αγώνα, Καπετάν Γιώργο Γιαγλή, καταγράφοντας γεγονότα του βίου του που διαδραματίστηκαν στο Άγιο Όρος. Η αναφορά του αυτή ξεκινά ως εξής: «Ο Γεώργιος Γιαγλής, του Θεοδώρου και της Ασημίνας, γεννήθηκε στην Ιερισσό της Χαλκιδικής το 1869. Τα κατορθώματά του και η συμβολή του στον Μακεδονικό Αγώνα περιμένουν ακόμη την γραφίδα του ιστορικού που θα γράψει τη βιογραφία του για να εξοφλήσει η Πατρίδα, κατά κάποιο τρόπο, το χρέος της προς αυτόν».
Το χρέος αυτό της Πατρίδας εξόφλησε ο Πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής (Ι.Λ.Ε.Χ.) και μέλος του ΔΣ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, κ. Βασίλειος Ν. Πάππας, με τη συγγραφή του βιβλίου «Ο Χαλκιδικιώτης Μακεδονομάχος Καπετάν Γιαγλής. Η ηρωική δράση του ένοπλου Σώματός του στη Χαλκιδική, στη Νιγρίτα και στο Άγιον Όρος», καρπό μιας τριαντάχρονης συλλογής γραπτού και προφορικού υλικού. Στις 400 σελίδες του βιβλίου σκιαγραφείται η ηρωική μορφή του Καπετάν Γιαγλή με κάθε λεπτομέρεια, καθώς και τα τελευταία χρόνια του Καπετάνιου στο Άγιο Όρος, όπου παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό, σαν μοναχός Γαβριήλ στο Ιβηρίτικο Κελλί του Τιμίου Προδρόμου, έχοντας ήρεμη τη συνείδησή του δι’ όσα υπέρ Πατρίδος εποίησε.

Το κείμενο της βιβλιοπαρουσίασης, που ακολουθεί, είναι του κ. Δημητρίου Θ. Κύρου, Φιλολόγου.
Πρόσφατα ο Ιερισσιώτης τ. Βουλευτής Χαλκιδικής και επί σειρά ετών (μέχρι και σήμερα) Πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής (Ι.Λ.Ε.Χ.) κ. Βασίλειος Ν. Πάππας έφερε στο φώς της δημοσιότητας τον καρπό της μακροχρόνιας συλλογής ιστορικού υλικού, της μακροχρόνιας έρευνας για την εύρεση γραπτών και προφορικών μαρτυριών, που αφορά τον Ιερισσιώτη Μακεδονομάχο – Οπλαρχηγό Γιώργη Γιαγλή και τη δράση του ένοπλου Σώματός του στη Χαλκιδική, στη Νιγρίτα και στο Άγιον Όρος από το 1903 έως το 1913 και έχει τη μορφή βιβλίου με 400 σελίδες και με τον τίτλο: «Ο Χαλκιδικιώτης Μακεδονομάχος Καπετάν Γιαγλής. Η ηρωική δράση του ένοπλου Σώματός του στη Χαλκιδική, στη Νιγρίτα και στο Άγιον Όρος». Το βιβλίο έχει διαστάσεις 17,3 Χ 24, και το εμπροσθόφυλλο κοσμείται με την φωτογραφία του Σώματος του Γιαγλή και αφιερώνεται στη μνήμη των γονέων τού συγγραφέα Νικολάου και Αρτέμιδος.
Η συγγραφή αυτού του βιβλίου αποτελούσε, ανέκαθεν, όπως αναφέρεται στο μονοσέλιδο προλογικό σημείωμα, τον διακαή πόθο του συγγραφέα να αποδώσει φόρο τιμής πρώτα στους επώνυμους και ανώνυμους Αγωνιστές, που πολέμησαν στον Μακεδονικό Αγώνα για τη Μακεδονία, και ύστερα στον θρυλικό οπλαρχηγό Καπετάν Γιώργη Γιαγλή και στο ηρωικό ένοπλο Σώμα του, του οποίου η δράση ζωντανεύει στις σελίδες του βιβλίου. Το καταγραφόμενο και παρουσιαζόμενο στο βιβλίο ιστορικό υλικό είναι πολύτιμο και αποτελεί μια μεγάλη συμβολή στην τοπική Ιστορία της Ιερισσού, αλλά και της Χαλκιδικής και ευρύτερα της Μακεδονίας, για την οποία (Μακεδονία) ο συγγραφέας, όπως αναφέρει στο ίδιο σημείωμα, ελπίζει «να συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο ενασχόλησης και άλλων ιστορικών ερευνητών, προκειμένου να “φτάσει” στην επίσημη πολιτεία το μήνυμα, ότι οφείλει να αξιοποιήσει και εν τέλει να διδάξει στο νεότερη γενιά το συγκριτικά με άλλους αγώνες αδικημένο, ωστόσο εξίσου σημαντικό, κεφάλαιο της Ιστορίας του Μακεδονικού Αγώνα».
Το βιβλίο προλογίζει με θέρμη σε 2,5 σελίδες ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Αντι-πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών κ. Αθανάσιος Καραθανάσης, σύμφωνα με τον οποίο το βιβλίο εξιστορεί «την βιωτή και τα ευεργετήματά του στον Μακεδονικό Αγώνα μετά από αυτόν» και με την συγγραφή του «εκπληρώνεται μία οφειλόμενη υποχρέωση των Χαλκιδικιωτών προς τον Καπετάν Γιαγλή».
Διαβάζοντας το βιβλίο ο αναγνώστης ταξιδεύει, όπως γράφει ο συγγραφέας, «νοερά στη χρονική περίοδο των αρχών του αιώνα στη Χαλκιδική, στην Ιερισσό, στη Νιγρίτα, γενικά στην περιοχή Σερρών, στον Καπετάν Γιώργη Γιαγλή, στον Χριστόδουλο Τσόχα, στον Νικόλαο Σέρπη, στους Μακεδονομάχους, στον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο, στον κάθε αγωνιστή εκείνης της εποχής και συμπαραστάτη εκείνου του Αγώνα» και στέκεται «δίπλα σ’ όσους έδωσαν ένα μεγαλειώδες ˝παρόν˝ στο θαυμαστό και ιερό Αγώνα στη Χαλκιδική, έχοντας ως φάρο και οδηγό τον φλογερό ιεράρχη Ειρηναίο, σ’ όσους οπλαρχηγούς και προκρίτους αυτής της συγκλονιστικής εποχής έκαναν ορμητήριο τα άγια χώματά της». Ο συγγραφέας μετά από μακροχρόνια συλλογή ιστορικού υλικού, πολύτιμων ιστορικών στοιχείων, αξιοποιεί στο βιβλίο «το σύνολο της δράσης κάποιων εκ των ηρώων της Χαλκιδικής», γιατί, όπως αναφέρει, ήταν χρέος του να αποτίσει φόρο τιμής στους ήρωες αυτούς «ξεδιπλώνοντας άγνωστες πτυχές, που για πρώτη φορά έρχονται στο φώς, από την πλούσια δράση των αθάνατων Μακεδονομάχων, ως δείγμα της απέραντης αγάπης», που τρέφει για τη Χαλκιδική και ειδικότερα για τη γενέτειρά του την Ιερισσό.
Η προσέγγιση των γεγονότων, που καταγράφονται στο βιβλίο, στηρίζεται και σε προφορικές μαρτυρίες. Για τον λόγο αυτό στις σελίδες του ζωντανεύει «το ιστορικό κλίμα, που επικρατούσε στη Χαλκιδική και σ’ ολόκληρη τη Μακεδονία πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά την ένοπλη φάση τού Μακεδονικού Αγώνα. Οι νεότεροι κυρίως αναγνώστες του «θα γνωρίσουν τον τιτάνιο Αγώνα των ηρωικών μορφών, χάρη στις οποίες διασώθηκε ο Μακεδονικός Ελληνισμός και διαμορφώθηκαν τα σύγχρονα όρια του Ελληνικού Κράτους, μέσα στα οποία σήμερα ζούμε μια ζωή ηθικά αξιοπρεπή». Θα τονώσει επίσης και το εθνικό τους φρόνημα για τα γενναία παλικάρια, που προέρχονταν από την Ιερισσό.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη. Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι ο Καπετάν Γιώργης Γιαγλής, ο Μακεδονομάχος, ο οπλαρχηγός, ο θρυλικός ήρωας, ο οποίος είχε «λαγού περπατησιά, αητού γρηγορω σύνη, γερακιού μάτι, λιονταριού σβέρκο, ελαφιού ποδάρι». Όμως ο συγγραφέας, για να οδηγήσει τον αναγνώστη πιο «ομαλά» στα έντονα και δυναμικά γεγονότα, που αφορούν στη ζωή και κυρίως στη δράση του Καπετάν Γιαγλή, γράφει πρώτα (60 σελίδες) για τον μεγάλο, τον εθνικό, τον μεγαλειώδη, τον σκληρό και πολυαίμακτο Μακεδονικό Αγώνα (στο πρώτο μέρος) και συγκεκριμένα για την κατάσταση στη Μακεδονία πριν από την έναρξή του, για τις φάσεις του, για τα γεγονότα του Ιλιντέν, για τον Παύλο Μελά και τον ηρωικό του θάνατο, για την αφύπνιση των Πανελλήνων, που έτρεξαν να σώσουν τη Μακεδονία, για το ρόλο των Προξενείων, κυρίως της Θεσσαλονίκης, για τα Κέντρα Εθνικής Άμυνας, για τη λίμνη των Γιαννιτσών, για τον Αγώνα στην περιφέρεια των Σερρών και της Νιγρίτας, για τις γυναίκες του Αγώνα και για το τέλος του. Στη συνέχεια (στο δεύτερο μέρος) ο συγγραφέας αναφέρεται (60 σελίδες) στη συμμετοχή της Χαλκιδικής στον Μακεδονικό Αγώνα. Συγκεκριμένα αναφέρεται: α΄) στον Αγώνα στη Χαλκιδικής (4 σελίδες) τονίζοντας για να καθορίσει τη μορφή του, ότι «η Χαλκιδική ήταν παρούσα σε όλα τα προσκλητήρια του Έθνους και προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στην ένδοξη ιστορική περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα», αλλά «είναι αλήθεια ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όταν ολόκληρη η Μακεδονία εμάχετο κατά των ξένων επιδρομέων, η Χαλκι-δική “δεν πειράχθηκε” καθόλου από τις επιθέσεις των κομιτατζήδων» λόγω της γεωγραφικής θέσης, «που της επέτρεπε να στέκεται κάπως παράμερα από τον κύριο χώρο εξέλιξης των γεγονότων», της αρραγούς συστάσεως του πληθυσμού, «μια και δεν υπήρχαν αμιγώς σλαβικές κοινότητες εντός της», της ιδιορρυθμίας του εδάφους της, με τα βουνά και τα αμέτρητα ακρογιάλια της, και του “επεκτατικού” χάρτη της Μεγάλης Βουλγαρίας, έτσι όπως τον καθόρισε η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, ο οποίος (χάρτης) δεν περιλάμβανε στα όριά του τη Χαλκιδική. Όμως, γράφει ο συγγραφέας, «οι γενναίοι και φιλοπάτριδες Χαλκιδικιώτες συμπατριώτες μας σ’ αυτήν την ιδιόμορφη αναμέτρηση, όπως και σε όλα τα εθνικά προσκλητήρια, δεν έμειναν αδρανείς. Πολλά παλληκάρια συμμετείχαν ενεργά στις κατά τόπους Επιτροπές Αγώνα, δημιούργησαν ένοπλα Σώματα ανταρτών και ρίχθηκαν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους στις μάχες, αντιμετωπίζοντας τους Τούρκους τυράννους και τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Η συχνή επικοινωνία των οπλαρχηγών με τους κατοίκους της Χαλκιδικής, απαραίτητη για τον εφοδιασμό των Σωμάτων και για την ανταλλαγή πληροφοριών, έδινε την ευκαιρία στους τελευταίους να δείχνουν έμπρακτα την πίστη τους και τη στήριξή τους στις δράσεις του ένοπλου αγώνα. Τα χωριά της Χαλκιδικής λειτουργούσαν σαν μυστικές πύλες εισόδου αγωνιστών, που έρχονταν να συνεισφέρουν έμπρακτα στον αγώνα, αλλά και οπλισμού, ο οποίος από τα νησιά του Αιγαίου κατέφθανε στη Συκιά, στην Κασσάνδρα, στην Ολυμπιάδα, στην Ιερισσό, στον Άγιο Νικόλαο και στη συνέχεια προωθούνταν, κυρίως, στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία». Στο κεφάλαιο αυτό ο συγγραφέας δεν παραθέτει τα ονόματα των άοπλων Μακεδονομάχων (που πρόσφεραν υπηρεσίες με άλλους τρόπους στον Αγώνα) γιατί «η παρούσα μελέτη θα εκτεινόταν πολύ». Εξ άλλου, όπως ο ίδιος σημειώνει, υπάρχουν μελέτες, οι οποίες δημοσιεύουν Πίνακες και Καταλόγους. Όμως υπάρχουν και άγνωστες μέχρι τώρα πηγές, οι οποίες πρέπει να έρθουν στο φως της δημοσιότητας. Είναι τα αρχεία και οι προφορικές μαρτυρίες. Γράφει σχετικά: «Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα αρχεία που βρίσκονται στα χέρια απλών ανθρώπων, οι οποίοι, ανυποψίαστοι, δεν γνωρίζουν την ανεκτίμητη αξία τους καθώς και την σημασία του Αγώνα. Το γεγονός ότι η ιστορική έρευνα μέσα από αρχεία και προφορικές μαρτυρίες συνεχώς αναδεικνύει Μακεδονομάχους, άγνωστους μέχρι τώρα, αποδεικνύει την ανάγκη μιας εκτεταμένης τοπικής έρευνας, η οποία, πέρα από τις γραπτές πληροφορίες, θα αξιοποιήσει προφορικές μαρτυρίες, όπως διασώζονται στη λαϊκή μνήμη για τους Μακεδονομάχους κάθε τόπου. Δεν αντιλέγει κανείς, ότι πρόκειται για επίπονη εργασία, που απαιτεί πολύ χρόνο, κυρίως όσον αφορά στη συλλογή υλικού, που ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να χαθεί». Και καταλήγει: «Η δική μας προσπάθεια – πέραν των άλλων – σκοπό έχει να έλθουν στο φώς όσο το δυνατό περισσότερες πηγές (ανέκδοτα έγγραφα, προφορικές μαρτυρίες κ.λπ.), που σχετίζονται με την δράση των Μακεδονομάχων, ώστε οι νεώτεροι ιστορικοί ερευνητές του τόπου μας να συνεχίσουν την προσπάθεια ανάδειξης και άλλων αγωνιστών της Χαλκιδικής. Γιατί πρέπει να τονισθεί, ότι ο κύκλος των Μακεδονομάχων δεν κλείνει μόνο με τη δημοσίευση των ονομάτων. Χρειάζεται η δράση τους να στηριχθεί με την προσκόμιση οποιωνδήποτε έγκυρων στοιχείων, αλλά και να συσχετιστεί με τα πρόσωπα, με τα οποία συνεργάστηκαν στην περίοδο του Μακεδονικού Αγ ώνα», β΄) στον Μητροπολίτη Κασσανδρείας Ειρηναίο (4 σελίδες), που από τον Σεπτέμβριο του 1907 ήταν ο καθοδηγητής και πνευματικός ηγέτης του Χαλκιδικιώτικου λαού στις προσπάθειές του να απομακρύνει τον βουλγαρικό κίνδυνο, γ΄) στα ένοπλα Σώματα της Χαλκιδικής (12 σελίδες), δ΄) στον Μακεδονομάχο οπλαρχηγό από τη Βαρβάρα Αθαν. Μινόπουλο (6 σελίδες), ε΄) στους πίνακες Μακεδονομάχων (16 σελίδες), στ΄) στην παρουσία της Ιερισσού στον Μακεδονικό Αγώνα (22 σελίδες), η οποία καταγράφεται σε βιβλία ιστορικών – ιστοριογράφων και ιστοριοδιφών (Α. Ανεστοπούλου, Χρ. Νεράντζη, Κ. Παπανικολάου, Αστ. Θηλυκού, Ερ. Ζέλλιου – Μαστροκώστα, Δ. Κύρου, Αστ. Καραμπατάκη, Ιω. Αποστολίδη, Ιω. Μαρίνου, Αν. Τσουκαλά – Κουφού) και αρθρογράφων σε περιοδικά και εφημερίδες, και ζ΄) στη συμβολή του Αγίου Όρους (σε 16 σελίδες).Τέλος, (στο τρίτο μέρος) και σε 215 σελίδες καταγράφεται η ζωή και η δράση του Καπετάν Γιώργη Γιαγλή διαιρεμένη στα παρακάτω 13 κεφάλαια: 1. Τα παιδικά χρόνια – Η δράση του (25 σελίδες), 2. Τιμητικές διακρίσεις – Ο χαρακτήρας του (7 σελίδες), 3. Μαρτυρίες για τον Γιαγλή μέσα από ενθυμήσεις και έγγραφα (26 σελίδες), 4. Η αφήγησητων γεγονότων της Νιγρίτας (18 σελίδες), 5. Ο οπλαρχηγός Χριστόδουλος Τσόχας (16 σελίδες), 6. Ο Γραμματέας Νικόλαος Σέρπης (12 σελίδες), 7. Ο Κεντρικός Μακεδονικός Σύλλογος. Θεοχάρης Γερογιάννης, Μαυρουδής Γερογιάννης, Χριστόδουλος Γερογιάννης (32 σελίδες), 8. Τα αρχοντικά των Γερογιάννηδων και ο Καπετάν Γιαγλής (12 σελίδες), 9. Το τέλος του Κεντρικού Μακεδονικού Συλλόγου (2 σελίδες), 10. Ο Γιαγλής σε τραγούδια (13 σελίδες), 11. Παρερμηνείες για τη δράση του (14 σελίδες), 12. Τα τελευταία χρόνια στο Άγιον Όρος (15 σελίδες) και 13. Η γενέτειρα Ιερισσός τιμά τον Γιαγλή (23 σελίδες). Οι υπόλοιπες σελίδες του βιβλίου (384-399) είναι αφιερωμένες στις ευχαριστίες του συγγραφέα, στη Βιβλιογραφία και στον Πίνακα Περιεχομένων. Ο συγγραφέας ευχαριστεί όσους τον βοήθησαν στη συγγραφή τού βιβλίου και ιδιαίτερα ευχαριστεί τους αφηγητές γεγονότων, τους κατόχους ιδιωτικών συλλογών και όσους έθεσαν στη διάθεσή του ανέκδοτα έγγραφα και φωτογραφίες, με τα οποία εμπλούτισε το βιβλίο, και πέραν αυτών ευχαριστεί τις Ιερές Μονές και τα Ιδρύματα (Αρχεία, Βιβλιοθήκες), απ’ όπου άντλησε πληροφορίες, που στήριξαν τη συγγραφή της μελέτης, καθώς και το προσωπικό τους, που πάντοτε πρόθυμα τον εξυπηρέτησαν. (Υπάρχουν Κατάλογοι 14 Αρχείων – Βιβλιοθηκών, 17 Αφηγητών και 24 Φορέων – Προσώπων, που πρόσφεραν ανέκδοτα έγγραφα και φωτογραφίες).Η Βιβλιογραφία χωρίζεται σε Βασική (με 4 λήμματα ξενόγλωσσα και 24 ελληνόγλωσσα) και σε Κύρια (με 132 λήμματα και 11 περιοδικές εκδόσεις).
Το βιβλίο κοσμείται και εμπλουτίζεται μεπληθώρα φωτογραφιών προσώπων, εγγράφων, χαρτών και άλλων πραγμάτων (συνολικά 320). Το βιβλίο του κ. Βασ. Πάππα σχεδιάσθηκε, τυπώθηκε και βιβλιοδετήθηκε για λογαριασμό του τον Απρίλιο του 2011 στο τυπογραφείο «ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ Α.Ε.» στη Θεσσαλονίκη σε 1.000 αντίτυπα.Κλείνοντας τη Βιβλιοπαρουσίαση θα μεταφέρω απλά το κείμενο του συγγραφέα, το οποίο κοσμεί το οπισθόφυλλο:« Της ιστορίας η επιταγή με ώθησε να στρέψω το βλέμμα μου στο οδοιπορικό του Μακεδονικού Αγώνα, όπως τον βίωσε ο μεγάλος Ιερισσιώτης αγωνιστής, ο απελευθερωτής της Νιγρίτας, ο θρυλικός Καπετάν Γιώργης Γιαγλής, και μαζί μ’ αυτόν όλοι οι σεβαστοί Μακεδονομάχοι που έδωσαν ψυχή και σώμα, για να ζούμε σήμερα σε μια Μακεδονία ελεύθερη, ελληνική.Μετά από πολλά χρόνια συλλογής υλικού για τον Καπετάν Γιαγλή και το ένοπλο Σώμα του, ήρθε η στιγμή να σκιαγραφήσω την ηρωική μορφή του με κάθε λεπτομέρεια, με στοιχεία που παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Παράλληλα, θέλησα να τονίσω τις αξίες που κυριάρχησαν σ’ αυτόν τον Αγώνα, τον άνισο, το σκληρό. Τον αγώνα που κόσμησε την ελληνική ιστορία της Μακεδονίας, την οποία προσπάθησαν να αλλοιώσουν ιστορικά οι ποικιλώνυμοι επίβουλοί της. Ωστόσο, ο Μακεδονικός Ελληνισμός δοκιμασμένος βάναυσα στη διαδοχή των αιώνων από απάνθρωπες επιβουλές και ιστορικά “ασελγείς” βλέψεις, άντεξε και κατάφερε να σταθεί αμιγώς ελληνικός και ακέραιος. Ακόμη, με έγγραφα, φωτογραφικό υλικό και μαρτυρίες, που αφορούν τη δράση του Γιαγλή και των συνεργατών του, θέλησα να ψηλαφίσω τα γεγονότα πριν την κύρια φάση του Αγώνα (1904-1908), η οποία ανέδειξε αξιολογότατους μαχητές, πραγματικούς ήρωες, με κορυφαίο τον Παύλο Μελά.
Διαβάζοντας κανείς τις σελίδες αυτού του βιβλίου, θα νιώσει πως ανάμεσά μας υπάρχει μια γέφυρα, που όλοι πρέπει να διαβούμε: είναι οι κοινοί μας στόχοι, οι επιδιώξεις μας και κυρίως η ενότητα στα εθνικά μας δίκαια. Είναι θα ‘λεγα, η οφειλή μας στην ιστορία αυτού του τόπου και στις γενιές που έρχονται».
Η παρουσίαση του βιβλίου του Βασιλείου Ν. Πάππα, Προέδρου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής (ΙΛΕΧ), πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία τη Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011 στην αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών στη Θεσσαλονίκη. Το έργο παρουσίασαν οι: Αθανάσιος Καραθανάσης, Καθηγητής Πανεπιστημίου, Στέλιος Παπαθεμελής, τ. Υπουργός, και ο Γέροντας Μάξιμος Ιβηρίτης (Νικολόπουλος), ενώ την εκδήλωση προλόγισε και συντόνισε ο Νικόλαος Μέρτζος, Πρόεδρος της Εταιρείας Μακε-δονικών Σπουδών (ΕΜΣ).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου